WNF: 'Stikstofcrisis biedt kans boeren te belonen voor natuur'

De wilde dierenpopulaties zijn sinds 1990 in open natuurgebieden, zoals heide, en het agrarisch landschap gemiddeld gehalveerd, stelt het WNF in het Living Planet Report. De natuurorganisatie legt de oorzaak bij de landbouw en een zwalkend natuurbeleid. WNF-directeur Kirsten Schuijt komt desondanks met een optimistische boodschap: herstel is mogelijk.

De grote roze olifant in de kamer in Radio Kootwijk was de agro-industrie

Kirsten Schuijt, directeur Wereld Natuur Fonds

Waar komt dat optimisme vandaan?

'Boeren, bouwers en natuurorganisaties zaten vorige week eindelijk samen om de tafel. Bij veel boeren proef ik de wil om de omslag te maken naar een meer natuurinclusieve landbouw. Als we meer ruimte voor de natuur maken en natuurgebieden verbinden, wordt de natuur veerkrachtiger en nemen de biodiversiteit en dieraantallen weer toe.'

Is de discussie niet te gepolariseerd om boeren hierin mee te krijgen?

'Het is niet zo dat je óf voor landbouw moet zijn óf voor natuur. Het komt van beide kanten. Het is een ander soort landbouw en een boerinclusieve wijze van natuurbeheer. Het is tijd om samen te komen. Dat was vorige week ook de boodschap van premier Mark Rutte.'

Wat is de rol van het WNF hierin?

'We willen laten zien dat het ook anders kan. Sinds vijf jaar zijn we daar actief mee bezig. Samen met boerenorganisaties, ketenpartijen en wetenschappers hebben we gewerkt aan het Deltaplan Biodiversiteit. Met Friesland Campina en de Rabobank hebben we de Biodiversiteitsmonitor ontwikkeld. Dan ontmoet je heel veel boeren die laten zien dat het wel kan. En die ervaring heb ik ook aangedragen tijdens het overleg in Radio Kootwijk.'

Het WNF pleit al langer voor het belonen van de maatschappelijke taken die boeren verrichten. Dit lijkt niet echt op gang te komen.

'Deze stikstofcrisis biedt de kans om dat nu goed te regelen. De grote roze olifant in de kamer vorige week in Radio Kootwijk was de agro-industrie. Die heeft ook veel invloed, maar daar wordt nog te weinig over gesproken. Ik heb erop aangedrongen om ook de ketenpartijen aan tafel te krijgen.

'Door de stikstofuitspraak van de Raad van State heeft de natuur het recht aan haar kant gekregen. We moeten daarom niet in een spel van verdere polarisatie belanden, maar kijken hoe we dit gezamenlijk kunnen oplossen.'

U wilt betere verbindingen tussen natuurgebieden. Dat kost boeren grond en daar zullen ze niet blij mee zijn.

'Dat zien wij anders. Die verbindingen kunnen ook lopen via akkerranden, kruidenrijke graslanden en houtwallen. Boeren kunnen die prima onderhouden en daarvoor moeten ze dan ook beloond worden. Dat bedoelen wij met boerinclusief natuurbeheer.'

Wat vindt u van de stikstofaanpak van het kabinet tot nu toe?

'Dat is zwaar onvoldoende, teleurstellend. Ze bieden een podium aan partijen die er radicaal in staan en geven weinig gehoor aan boeren die wel het verschil willen maken. Dat we niet vanaf het begin gezamenlijk aan tafel zaten is een kans die Den Haag gemist heeft.

'Een echt besluit is hard nodig. Wat is het Nederland waarin we willen wonen? Schets duidelijke doelen en perspectieven en neem de boeren daarin mee.'

Het WNF roert zich tegenwoordig actiever in de discussie over de natuur in Nederland. Is dat een breuk met het verleden?

'Ja. Wij maken als organisatie een omslag door, in Nederland en daarbuiten. In het verleden haalden wij geld op om in natuurprojecten te steken. Dat is niet meer voldoende. Natuur is van ons allemaal en wij willen niet meer alleen luisteren. Wij proberen ook onze leden en consumenten te activeren.'

• Klik voor complete rapport op onderstaande pdf