Bietenrooier verdeelt tonnen niet gelijk over de wielen

Dat blijkt uit metingen van het IRS en bandenfabrikant Michelin in het kader van project Bewust Behoud Bodemstructuur. De metingen waren op 6 november bij loonbedrijf B. Hut in Zeewolde en de cijfers zijn begin deze maand bekendgemaakt. Het gaat om rooiers van Agrifac (drie stuks), Franquet, Unsinn, Grimme, Holmer, Ropa en Vervaet.

De wegingen zijn bedoeld als input voor programma Terranimo dat voor Nederlandse omstandigheden wordt ontwikkeld. Met Terranimo kan de bodemimpact van machines onder invloed van wisselende wiellasten, type banden, bandendruk en bodemsterkte worden gesimuleerd. Hiermee is bijvoorbeeld het effect van een lagere bandendruk of een ander type band op de bodem in kaart te brengen.

Zwaarste rooiers

De top drie zwaarste rooiers met volle bunker bestond tijdens de meting uit de Ropa Tiger V8-4 (58,6 ton), Agrifa SixxTraxx (55,6 ton) en Grimma Maxtron 620 (53,6 ton). Deze rooiers wegen leeg tussen de 30 en 35 ton. De overige rooiers wegen leeg veelal rond de 25 tot 30 ton en vol tussen de 30 en 50 ton. Alle rooiers zitten met een volle bunker snel op een gewicht van zo'n 10 ton per wiel, behalve de Franquet X-Beet en de Unsinn bietenlader.

Er zijn meerdere metingen verricht per machine: leeg, met volle bunker, losband uitgeklapt en gevuld, met ontbladeraar en rooiunit op de grond. Rooiers kunnen worden uitgerust met technieken die de gewichtsverdeling tijdens het rooien kunnen bijsturen, om zo een gelijkmatigere druk op de bodem te krijgen.

Voor en achter

De bietenrooiers verdelen het totale gewicht niet allemaal even gelijk over de wielen. Zo rust bij de lege Maxtron 620 van Grimme op de voorwielen ruim 11 ton en achter 4,5 ton. Zodra de bunker vol is, krijgen de voorwielen een gewicht van circa 16,5 ton en achter 10 ton te verwerken. De Holmer Terra Dos T4-30 verdeelt het gewicht beter: bij een lege rooier elk wiel ongeveer 7 ton. Zodra de bunker vol is, drukt op de voorwielen circa 10 ton en achter 13,5 à 14 ton.

Bij de metingen is ook gekeken naar de gewichten van de bietenrooiers bij een volle bunker met rooiunit neer of volle losarm. Deze metingen laten bij de wielen links en rechts (zowel voor als achter) soms verschillen zien van soms wel 3 tot 5 ton. Hoe minder goed de verdeling over de wielen, hoe groter de gevolgen voor de bodemstructuur.

Leeg al te zwaar

Uit eerdere metingen met elektronische sensoren door Kees Westerdijk, docent-onderzoeker bij Aeres Hogeschool Dronten, blijkt dat dergelijke machines leeg eigenlijk al te zwaar zijn voor de bodem. Hij ziet weinig progressie in het ontzien van de bodem.

'Onder veldomstandigheden is de bandenspanning minder dan 2,5 bar, maar het gewicht hoger. Leeg weegt de machine zo'n 35 ton, met een volle bunker bijna 60 ton. Je wint veel met brede banden en een lage druk, maar in de praktijk gaat het voordeel verloren met een te hoog gewicht.'