Warmer klimaat beïnvloedt gezondheid schapen

'De lebmaagworm is de wormsoort die in Nederland voor de meeste schade zorgt bij schapen', stelt dierenarts Karianne Lievaart-Peterson van GD. Ze hield er dinsdag een lezing over tijdens de eerste kennisavond voor schapenhouders, georganiseerd door GD, vakblad Het Schaap en LTO-vakgroep Schapenhouderij.

Dat is anders dan bij de landen om ons heen. 'In Engeland bijvoorbeeld is de lebmaagworm (Haemonchus contortus) niet de schadelijkste worm. Door de warmere zomers voelt hij zich steeds meer thuis in ons land.' De wormsoort veroorzaakt bloedarmoede waardoor verminderde groei ontstaat en ook sterfte. De ziekte is te herkennen aan bleke slijmvliezen.

Tropische soort

Van de worm is bekend dat hij van warme en vochtige omstandigheden houdt. Het is een tropische soort, die van oorsprong niet in Nederland voorkwam. 'Wij dachten dat de worm in de droge zomers van 2018 en 2019 minder schade zou aanrichten, maar dat bleek niet zo te zijn.' De lebmaagworm zorgt voor de meeste problemen in de periode van juni tot en met september. 'Wij zien dat de problemen steeds vroeger beginnen en steeds later eindigen.'

De dierenarts waarschuwt om terughoudend te zijn met ontwormingsmiddelen, omdat de lebmaagworm steeds resistenter wordt voor medicijnen. 'De meeste winst is te boeken met een goed beweidingsschema. Ooien met lammeren moet je op een perceel zetten waar minimaal drie maanden geen schapen of geiten hebben gelopen. Kies het perceel waar zo lang mogelijk geen schapen of lammeren hebben gelopen. Binnen drie weken moeten ze naar een ander perceel en in de periode tussen 15 juni en 15 september binnen twee weken. Niet ieder bedrijf heeft die luxe, maar een beweidingsschema met minstens zeven percelen is het beste.'

Het weideschema is aangepast op de ontwikkelingscyclus van de larven. De eieren komen op het land terecht en binnen twee à drie weken zijn ze zover dat ze zich opnieuw in een schaap kunnen nestelen.

Mestonderzoek

Volgens Lievaart is deze aanpak van belang om te voorkomen dat er in de nabije toekomst geen middelen meer zijn die werkzaam zijn tegen de lebmaagworm. Het advies is om geen ooien en lammeren te behandelen. Lammeren worden alleen behandeld na mestonderzoek, alleen bij een EPG (eieren per gram mest) van 750 of meer.

Bij Texelaars wordt er gefokt op wormenresistentie. Volgens Lievaart is er op dat gebied winst te boeken, want parasitaire infecties zijn deels erfelijk bepaald.

Teken

Behalve van de lebmaagworm hebben schapen ook steeds vaker last van teken. In Nederland zijn er door het warmer wordende klimaat steeds meer teken, in aantallen en soorten. De bekendste teek is de Ixodes ricinus die bij lammeren de ziekte polyarthritis kan overdragen. Bij schapen kan via deze teek ook tick borne fever en louping-ill worden overgedragen.

Volgende week zijn er nog twee kennisdagen voor schapenhouders. Dinsdag 21 januari in Oirschot en donderdag 23 januari in Gorredijk.