Regio’s zoeken in 2020 vooral naar verbinding

Wat wordt voor uw organisatie het belangrijkste regionale thema in 2020?

Bens: ‘Het zijn landelijke thema’s die regionaal kleur krijgen. De stikstofplannen worden regionaal ingevuld. Hoe gaan we die gebiedsgerichte aanpak rondom natuurgebieden inzetten? Ook de energiestrategie van het kabinet moet een regionale invulling krijgen.

'In Noord-Brabant is de coalitie gevallen over het stikstofdossier. Bij de nieuwe coalitie moeten wij de landbouwthema’s op de agenda zetten. Zoals het klimaat en de droogte. In Zeeland blijft de zoetwatervoorziening belangrijk. Ook de omgevingsvisie van het kabinet is een belangrijk thema. Wat gaat dat over een paar jaar betekenen voor boeren en tuinders?

‘Om het beste resultaat te bereiken voor onze leden, is het afgelopen jaar de structuur van de ZLTO aangepast. Onze organisatie is nu meer ingericht op onze regio’s. Daardoor zitten we dichter op lokale vraagstukken en het erf van onze leden. Die nieuwe aanpak moet in 2020 zijn beslag krijgen.'

Faassen: ‘De stikstofproblematiek zal ook in 2020 regionaal veel aandacht vragen. De LLTB blijft landelijk via LTO en andere landbouwpartners aangehaakt. Op provinciaal niveau zijn we samen met bijvoorbeeld het LAJK aan zet op dit dossier. Daarnaast zullen dossiers als waterbeschikbaarheid, waterafvoer, faunaschadepreventie, internationale werknemers en criminaliteit op het platteland nadrukkelijk terugkomen.’

Bruins: ‘Ik denk niet dat er één regionaal thema is. Ons gebied is hartstikke groot. Er spelen veel zaken en die zijn soms ook met elkaar verweven. We kiezen er bewust voor een brede en integrale aanpak, zodat ondernemers eruit kunnen pakken wat zij nodig hebben.

‘Dat heeft er mee te maken dat bedrijven heel divers zijn. Sommige bedrijven zijn in bepaalde zaken heel goed en het is beter om je te richten op het verbeteren van zaken waar je al goed in bent dan op de mindere onderdelen. Je kunt bijvoorbeeld praten over natuurinclusieve landbouw, maar als je in Flevoland zit, is dat moeilijker dan wanneer je in een coulissenlandschap zit.’

In 2019 stond de relatie met de provincies onder druk. Hoe gaat u volgend jaar de provincies bij de les houden?

Bens: ‘In Zeeland trekken we samen op met het provinciebestuur om tot een goed landbouwbeleid te komen in relatie met de natuur. In Gelderland gaan we aan de slag met energiecoöperaties van boeren en omgeving.

'In Brabant hebben we veel zorgen over hoe de provincie naar de landbouw kijkt. Boeren en tuinders willen daar wel duurzamer produceren, maar daarvoor is wel tijd en geld nodig. We stuiten er te vaak op onwetendheid en onbegrip.
‘Onbekend maakt onbemind. Daarom zetten we extra lobby en PR in om beslissers te informeren over wat er werkelijk gebeurt in duurzame landbouw. Want er gebeurt heel veel.’

Faassen: ‘Dat geldt in Limburg niet. In Limburg is en blijft het glas half vol. We hebben een prima relatie met het provinciebestuur. Dat was al voor de verkiezingen van Provinciale Staten en dat is gebleven. Wisselingen in PS of GS hebben dat niet veranderd. De LLTB gaat het gesprek aan met alle politieke vertegenwoordigers van alle partijen, van links tot rechts.

‘Dat betekent overigens niet dat we overal klakkeloos mee instemmen en die houding is bekend. Als het nodig is, staan we volgend jaar met het grootste gemak weer met honderden tractoren in Maastricht. Echter verwacht ik dat de boodschap van afgelopen oktober voor het provinciebestuur heel duidelijk was.’

Bruins: ‘Ik weet niet of de relaties echt onder druk staan. We zijn verrast bij het thema stikstof en de snelheid waarmee het Interprovinciaal Overleg (IPO) besluiten heeft genomen. Gedeputeerde Peter Drenth heeft achteraf aangegeven dat de provincies te gehaast hebben gereageerd. Ze hebben een misser gemaakt, maar ze zien ook dat we in gesprek blijven. Af en toe gebeurt er iets waardoor er scherpte in het debat ontstaat, maar over het algemeen is de relatie goed.’

De belangenbehartiging voor boeren dreigt steeds meer te versnipperen. Hoe houdt u de regionale krachten gebundeld?

Bens: ‘Met die versnippering ben ik het niet eens. De polarisatie neemt wel toe. De veehouderij kreeg het mes op de keel gezet. De verontwaardiging en boosheid daarover is volledig terecht.

'Maar belangenbehartiging is meer dan dat. Plannen maken voor de toekomst en die met behulp van een sterke lobby laten uitvoeren is echt een vak. Als ZLTO moeten we daar meer over vertellen. Hoe wij daarin het verschil maken. Nu is het moment om dat te doen.’

Faassen: ‘De LLTB doet graag samen zaken. Wij gaan samenwerkingen dus niet uit de weg, maar zoeken ze juist op. We hebben een langdurige samenwerking met het LAJK en we zijn ook een stevige gesprekspartner voor terreinbeherende organisaties en het waterschap. Daarnaast hebben we rondom het eerste boerenprotest van 1 oktober prettig samengewerkt met andere Limburgse agrarische organisaties en gezamenlijk bussen geregeld naar Den Haag.’

Bruins: ‘Dat is een uitdaging. Er staan groepen op. Je kunt dat zien als afwijzing, maar ook dan moet je toenadering zoeken. We moeten met elkaar in verbinding blijven, ook als ze niet tot LTO Noord behoren. Versnippering betekent niet per se dat je tegenover elkaar staat. Maar ook als mensen anti-LTO zijn, moet je in gesprek gaan. Het is belangrijk dat we – als LTO Noord - voldoende focus houden. LTO Noord wil een netwerkorganisatie zijn. Dat betekent dat je je open moet opstellen, over wat er onder je leden gebeurt.'

Wat gaat u doen om jonge boeren voor uw organisatie te behouden?

Bens: ‘We hebben in onze regio’s een goede samenwerking met de afdelingen van ZAJK en BAJK. Gezamenlijk maken we een programma om jonge boeren aan te spreken en mee te nemen in actuele thema’s. Rond het stikstofdossier zitten we gezamenlijk met de provincies aan tafel. Het gaat om hun stem, want het gaat om hun toekomst.’

Faassen: ‘Al jarenlang zetten we in op een goede relatie met het LAJK. We ondersteunen het LAJK ook. Op het gebied van ledenwerving is de LLTB de afgelopen twee jaar buitengewoon succesvol. Voor het tweede jaar op rij hebben zich zo’n 35 nieuwe bedrijfsleden bij ons aangesloten. Daar bovenop komen dit jaar ook nog een bijna 100 nieuwe jongere leden, vorig jaar ook al tientallen.

'Er zijn ook leden die hun lidmaatschap beëindigen, omdat ze bijvoorbeeld geen bedrijfsopvolger hebben. Die trend zet zich helaas door. Maar we hebben deze natuurlijke teruggang weten te stabiliseren. Daar zijn we echt trots op. Naast het werven van nieuwe leden blijven we investeren in het huidige lid. Dat gaat veelal via de drie LLTB-regio’s, waar ook keihard wordt gewerkt aan de lokale belangenbehartiging. Een groot compliment aan al onze regiobestuurders.’

Bruins: ‘Binnen LTO Noord wordt een programma opgezet om te kijken welke meerwaarde we kunnen bieden aan jonge boeren. We willen ze ook betrekken bij de organisatie en bieden bijvoorbeeld mogelijkheden voor opleiding aan, zodat ze ook voor de organisatie klaar kunnen staan.

'We willen niet de rol van de NAJK overnemen, want ik vind het belangrijk dat er een er een zelfstandige jongerenafdeling is. Aan de andere kant kunnen we bij bijvoorbeeld bedrijfsovername veel bieden als het gaat om belangenbehartiging.’

Hoe gaat u in 2020 de meerwaarde van uw organisatie uitdragen?

Bens: ‘Bij alles wat we doen stellen we ons de vraag wat voor impact dat heeft bij onze leden. Dat doen we door leden nog actiever te betrekken bij actuele thema’s waarvan zij wakker liggen en doorrekeningen te maken. We moeten onze middelen zuinig inzetten, want ook wij kunnen onze euro maar één keer uitgeven.’

Faassen: ‘De LLTB gaat het programma ‘Boeren en tuinders houden Limburg gezond!’ actief uitdragen. We gaan meer communiceren met de samenleving en zo werken aan de beeldvorming van de agrarische sector in Limburg. We merken al heel veel steun vanuit burgers en dat willen we graag zo houden en verder uitbouwen.

‘Naast het uitdragen van deze belofte gaat het natuurlijk om het behalen van duidelijke inhoudelijke resultaten voor onze leden. Dat blijft onze core business. Maar inhoud gaat hand in hand met goede communicatie.’

Bruins: ‘We willen de meerwaarde uitdragen door het programma dat we met de medewerkers ontwikkelen waarin we onze focus verbeteren. We zijn een traject ingegaan waarin we antwoord zoeken op de vraag ‘waarom zijn we als LTO Noord op aard?’ Dat helpt ons om scherp te krijgen waar de focus op ligt. Het helpt ook om je beter te profileren richting de organisatie en richting de media.

‘Ik vind dat we beter moeten laten zien wat we doen. Dat moet een speerpunt worden. Nu zijn we intern bezig met een thema en als het klaar is, komen we met het resultaat naar buiten. Voor de leden lijkt het dat er ineens een resultaat is. We hebben dan onvoldoende aan de leden laten zien hoe het proces is verlopen.’

Staan er voor 2020 nog nieuwe initiatieven gepland? Zo ja, welke?

Bens: ‘Er staat veel te gebeuren. We onderzoeken onder meer of er een Greenport Brabant moet komen. We zien de tuinbouw en open teelten in onze regio toenemen. Dat moeten we hoger op de agenda van de provincie brengen.

'Ook de vraag waar de landbouw over tien jaar staat, houdt ons bezig. De schaalvergroting zal verder toenemen, maar daarnaast groeien ook biologisch en andere minder extensieve teelten. Voor alle sectoren is het van belang dat we innovatie hoog op de agenda houden. Onze aandacht gaat dan vooral naar de instandhouding van de middelgrote familiebedrijven.’

Faassen: ‘We zijn bezig met tal van nieuwe ontwikkelingen. Eén van onze nieuwe initiatieven zijn leuke vlogs van een niet-agrariër bij onze leden. We starten hiervoor een pilot in het eerste kwartaal van 2020. Zodra alles gereed staat, starten we het communicatietraject.’

Bruins: ‘Vanaf 1 januari zijn onze vereniging en onze projectorganisatie samengegaan. Het is namelijk geen doel op zich om projecten te draaien. Het doel is belangenbehartiging. Dus draaien we alleen projecten met een directe link met belangenbehartiging.’

2019 kwam onverwachts in het teken van stikstof te staan. Een volgende uitdaging is de Green Deal van de EU. Wat gaat daarvan het effect zijn in uw regio?

Bens: ‘Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, maakt de Green Deal van EU-commissaris Frans Timmermans heel belangrijk. De zorgen die wij daarover hebben worden breed gedeeld door andere werkgeversorganisaties.

'De klimaatverandering en biodiversiteit moeten we absoluut serieus nemen, maar het moet wel in balans zijn met andere opgaven. Samen met andere organisaties moeten we in Brussel flink lobbyen voor een zo realistisch en effectief mogelijk beleid.’

Faassen: ‘Over het effect valt nu nog niets te zeggen. Maar als je Frans Timmermans vanuit Brussel hoort spreken over de agrarische sector, word ik daar niet heel vrolijk van. Alles moet blijkbaar weer anders, terwijl onze boeren en tuinders toonaangevend zijn in de wereld. Het lijkt alsof Timmermans totaal niet weet waarover hij het heeft. Zorgelijk.’

Bruin: ‘Wat de effecten zullen zijn, weten we nog niet. Vanuit de belangenbehartiging zetten we in elk geval in op een gelijk speelveld in Europa. Het is belangrijk dat er in Nederland niet te veel bovenwettelijke toevoegingen op het beleid komen. En als er meer wordt gevraagd, dan moet dat toegevoegde waarde geven voor onze producten, ofwel uit de markt, ofwel door de overheid.’