Leggen van schuld bij Rabobank wordt zware klus

Het is niet de eerste gang naar de rechter. Honderden melkveehouders die niet zijn erkend als knelgeval, probeerden via de rechter alsnog in die groep terecht te komen. Voor de meesten leverde het niets op. De rechter oordeelde dat ze rekening hadden moeten houden met mogelijke wettelijke beperkingen. Een professionele veehouder mag volgens hem op hoofdlijnen bekend worden verondersteld met zaken als de derogatie en het daaraan verbonden fosfaatplafond.

Het zal een zware klus worden voor de tegen de Rabobank procederende veehouders om hard te maken dat zij dit niet zagen aankomen rond de afschaffing van het melkquotum in 2015. Er was al jaren gedebatteerd over wat ervoor in de plaats moest komen, met als resultaat dat de sector zelf de fosfaatproductie zou proberen te beheersen.

Blijft staan dat banken een zorgplicht hebben, ook ten opzichte van ondernemers. De groep veehouders verwijst naar de gang van zaken rond de rentederivaten. Banken sleten dit financiële product aan ondernemers als verzekering tegen stijgende rente. Niet duidelijk uitgelegd werden de consequenties van een dalend rentepeil. Toen de rente daalde, bleken de rentederivaten een kostbare aankoop waarop flink bijbetaald moest worden.

In dit geval luidde het oordeel dat de banken hun zorgplicht hadden verzaakt tegenover ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (mkb'ers) die niet de kennis hadden om alle aspecten van zo'n financieel product te doorzien. De banken hadden moeten waarschuwen tegen mogelijke negatieve effecten. Het Uniform Herstelkader Rentederivaten, een enorme operatie met financiële tegemoetkomingen voor mkb'ers, was het gevolg.

Het is de vraag of dit kan worden doorgetrokken naar de financiering van uitbreidende melkveehouders. Mede naar aanleiding van de derivatenkwestie hanteren de Nederlandse banken nu een Gedragscode Kleinzakelijke Financiering. Die gaat onder meer over heldere informatieverstrekking van de bank over de voor- en nadelen van financieringsvormen en over het inzicht geven in rente, aflossing en kosten van een lening.

In de gedragscode staat niets over het bieden van informatie over beleidsontwikkelingen in een bepaalde sector. Daarvoor zijn banken ook niet de meest aangewezen instantie. De Rabobank wees al op het feit dat boeren zich bij financieringsaanvragen vaak laten bijstaan door agrarische adviesbureaus of accountantskantoren die beter zijn ingevoerd in mogelijke beleidsontwikkelingen. Zou het niet zinvol zijn om bij het zoeken van (mede)schuldigen ook de rol van die ingehuurde adviseurs eens onder de loep te nemen?