Succesvolle introductie robuuste aardappel

Iets meer dan twee jaar geleden gaf ketenorganisatie Bionext de aanzet tot het convenant 'Versnelde transitie naar robuuste aardappelrassen'. Directe aanleiding waren de problemen met phytophthora in de biologische aardappelteelt en daaraan gerelateerd het oneigenlijk gebruik van koper als gewasbeschermingsmiddel.

Zo'n 25 bedrijven, organisaties en supermarktketens ondertekenden in 2017 het convenant, met het streven om de teelt en afzet van rassen die weinig gevoelig zijn voor phytophthora te stimuleren.

'Concreet was ons doel om de pootgoedproductie van deze rassen snel op te voeren. En om het winkelschap met bio-aardappelen voor de verse consumptie vanaf 2020 volledig te vullen met robuuste aardappelen. Dat gaat ons lukken', verzekert projectleider Maaike Raaijmakers namens Bionext.

Trots

Raaijmakers praatte onlangs de convenantpartners bij over de stand van zaken, op een bijeenkomst in Emmeloord. Jan-Eric Geersing van Geersing Potato Specialist vertelde namens de aangesloten kweekbedrijven trots te zijn op het bereikte resultaat.

'We zoeken in de veredeling al lang naar robuuste rassen. Het is heel waardevol dat bij het convenant de hele keten betrokken is. Door de aansluiting met de retail kunnen we eindelijk de laatste stap richting de markt zetten', liet Geersing weten.

Van probleem naar kans

Biologische aardappelteler Henk Klompe benadrukt dat de biosector met het convenant van een probleem een kans heeft gemaakt. Hij verwijst daarmee naar de problemen met het kopergebruik van enkele jaren geleden. 'De biologische teelt vervult een voortrekkersrol. Het is nu de uitdaging om ook gangbare telers te betrekken bij de overstap op robuuste rassen.'

Zowel Geersing als Klompe waarschuwen zuinig te zijn op de rassen met resistentie tegen phytophthora. 'Veelal betreft het enkelvoudige resistenties en die zijn kwetsbaar. Het is goed dat daar aandacht voor komt', zegt Geersing. Klompe wijst erop dat biotelers behoefte hebben aan handvatten om doorbraak van resistenties tegen te gaan. Daarom is er vanuit het convenant een online module resistentiemanagement ontwikkeld.

24 rassen op demovelden

Klompe zit als teler in de werkgroep die jaarlijks demoproeven met robuuste rassen aanlegt. Hij vertelt dat nieuwe rassen aangemeld kunnen worden om te testen en vergelijken met de bestaande robuuste rassen. Er stonden dit jaar 24 rassen op demovelden in Kollumerwaard, Oudemolen en Zeewolde. 'Vanuit de praktijk is er steeds weer behoefte aan nieuwe rassen die nog robuuster zijn.'

Volgens Klompe is er binnen het convenant discussie over het wel of niet accepteren van vroege rassen zonder resistentie als zijnde een robuust ras. 'Vroege rassen hebben het voordeel dat ze vroeg van het land zijn. Daardoor krijgt phytophthora minder kans om het gewas aan te tasten. Toch zijn ze wel gevoelig en gaat de voorkeur uit naar rassen met ingekruiste resistenties.'

Dubbele resistenties inkruisen

Vanuit het oogpunt van resistentiemanagement meldt Raaijmakers dat veredelaars al druk bezig zijn om dubbele resistenties in te kruisen. In dat kader noemt zij het ook goed nieuws dat het biologische veredelingsprogramma Bioimpuls van het Louis Bolkinstituut met tien jaar is verlengd.

Als belangrijke leverancier van supermarkten en biospeciaalzaken bevestigt Mariska Werring van handelsbedrijf Leo de Kock dat 100 procent robuust na de aardappeloogst van 2020 bereikt wordt. 'We zitten nu op 80 procent en met de beschikbaarheid van voldoende biologisch pootgoed zetten we de laatste stap. Ons eigen doel is om vanaf 2022 ook voor de aanvoer van bioaardappelen vanuit het buitenland volledig over te schakelen op robuust.'

De acceptatie van robuuste aardappelrassen in de afzet verloopt soepel, verklaart Werring. 'De kwaliteit die wij kunnen afzetten is gewoon uitstekend. De smaak is goed, de aardappelen hebben een mooi uiterlijk en er is voldoende keuze voor wat betreft de verschillende kooktypes. Dit alles stimuleert tot het doen van herhaalaankopen.'

Stabiele prijs

Voor de retail is het belangrijk dat de robuuste aardappelen jaarrond leverbaar zijn. Beschikbaarheid, transparantie over herkomst en een stabiele prijs somt Werring op als voorwaarden. 'De opbrengstzekerheid is een positieve eigenschap van de huidige robuuste rassen. Daarom zijn er minder zorgen over een beperkte aanvoer in jaren met veel phytophthora.'

Naast uitrol van het convenant naar het buitenland, is de introductie van robuuste rassen voor de aardappelverwerking een nieuwe uitdaging voor de biologische aardappelsector. Eén verwerker in Nederland produceert al biofrites met Sarpo Mira als robuust ras. 'Hierin moeten we absoluut nog stappen zetten en snel op zoek naar goede rassen', vindt Raaijmakers.