Wie betaalt de rekening van een gezonde bodem?

De bodem is de basis voor kringlooplandbouw, stelt Gera van Os. Zij legt uit dat in de visie van minister Carola Schouten landbouwgrond primair dient voor de teelt van voedingsgewassen. Gras voor veevoer wordt daarin alleen geproduceerd op gronden die niet geschikt zijn voor akker- of tuinbouw. De kwaliteit van de bodem wordt verder op peil gehouden door optimaal gebruik te maken van reststromen en dierlijke mest.

Van Os is als lector Duurzaam Bodembeheer verbonden aan de Aeres Hogeschool in Dronten. Onlangs sprak zij tijdens de Bloemkool & Broccoli Contactdag van Vollegrondsgroentenet op het bedrijf van René Verdonk en Sabine van den Berg in Wervershoof over de kwaliteit van de bodem in het verleden, het heden en ook in de toekomst. .

Behandelen net als vrouw

In een volle bedrijfskantine hield Van Os de Noord-Hollandse vollegrondgroentetelers voor dat ze hun teeltgronden net zo moeten behandelen als hun vrouw. ‘Daar moet je dus zuinig op zijn.’ Volgens de lector staan tuinders vaak voor dilemma’s die zowel betrekking hebben op de kwaliteit van hun percelen als op hun verdienmodel.

‘Het is de vraag op wat voor termijn investeringen die moeten zorgen voor een betere bodem worden terugverdiend’, zegt Van Os. Zij wijst op de aanvoer van organische stof. ‘Doe je dat in vorm van compost, waarvoor je moet betalen of neem je drijfmest waarvoor je geld toe krijgt. Maar wat is uiteindelijk het effect van deze beslissing?’

Een vergelijkbaar voorbeeld is de teelt van een hoogrenderend ras dat laat geoogst moet worden of een vroegrijpend ras dat minder kilo’s geeft. ‘Waar kies je voor en wat zijn uiteindelijk de gevolgen van de bodemverdichting die ontstaat als je met zware machines onder natte omstandigheden nog moet oogsten?’

Bodemdiversiteit

Volgens Van Os wil de maatschappij de bodem gebruiken voor voedselproductie, voor waterbeheer, voor koolstofopslag en bij dat alles moet ook de bodemdiversiteit nog toenemen. Maar het is daarbij onduidelijk wie uiteindelijk de rekening betaalt van een gezonde bodem.

Van Os: ‘Schouten zegt steeds dat zij het verdienmodel van de boer scherp op het netvlies heeft, maar in relatie tot de investeringen in de bodemkwaliteit zien we hiervan nog weinig terug in haar beleid.’