Wetterskip zwicht niet voor boerenprotest

Dat bleek maandagavond tijdens de behandeling van de begroting in de commissievergadering Dijken, Stad en Financiën. Boeren verlieten na enige tijd teleurgesteld en boos het waterschapskantoor.

Tegen de driehonderd boeren waren naar het waterschapskantoor in Leeuwarden gekomen om hun ongenoegen te uiten over de voorgenomen maatregel. Daaronder waren opvallend veel jongeren.

De negentienjarige Lieuwe Dooper uit Ferwoude volgde samen met tweehonderd boeren enige tijd de vergadering via tv-schermen op de begane grond van het waterschapskantoor. 'Via Whatsapp en Facebook werden we op de hoogte gesteld van deze actie. Het waterschap wil de lasten verhogen, daar zijn we het niet mee eens. Boeren betalen al genoeg.'

De nettolasten van het Wetterskip komen voor volgend jaar uit op 153,8 miljoen euro.

Na 2020 wil het Wetterskip weer een reguliere tariefstijging van zo'n 2 procent hanteren, deze is ongeveer gelijk aan de inflatie.

LTO Noord-regiobestuurder Tineke de Vries was een van de drie insprekers tijdens de vergadering. Ze gaf aan dat de tariefstijgingen veel te fors zijn. '28 procent in twee jaar valt niet uit te leggen aan de agrarische sector.'

Volgens De Vries kan het waterschap andere maatregelen treffen, dan wel alternatieven ontwikkelen. 'We zien hier weinig van terug. We vinden dat je in dergelijke gevallen gebruik kunt maken van het egalisatiefonds, dan wel van de reservemiddelen. Ook kan er mogelijk nog gedraaid worden aan de knoppen van verdeling van de lasten.'

Strot

Een van de initiatiefnemers van het boerenprotest, Nynke Koopmans, melkveehouder en gemeenteraadslid van Tytsjerksteradiel, sprak van een domme, onbezonnen, en onrechtvaardige beslissing die het waterschap de boeren door de strot duwt. 'Stel je hypotheek stijgt met 28 procent. Dat brengt je direct in de problemen. Jullie begroting interesseert ons niet. Jullie hebben zelf voor de problemen gezorgd. Het bedrag onder de streep, daar gaat het ons om. Dat is veel te hoog.'

Volgens Koopmans heeft het Wetterskip nog tijd om tot een ander besluit te komen. 'Dat moet geen spiegeltjeskraaltjesgesprek worden. Dit is slechts een begin van een veenbrand', waarschuwde ze.

De fracties lijken de lijn van het college van CDA, Lagere Lasten Burger, VVD en ChristenUnie te willen volgen. CDA'er Piet Kuipers vindt de lastenverzwaring een trendbreuk. 'Het moet anders als we over enkele jaren een sluitende begroting willen hebben. We hebben gekeken om de tariefverhoging te spreiden over enkele jaren. Maar een eenmalige verhoging is het minst nadelig voor onze belastingbetalers.'

Waarom btw?

Kuipers pleit ervoor om de btw van 21 procent te schrappen in de investeringen die het waterschap doet. 'We missen een btw-regeling. Het is gek dat wij de btw niet kunnen verrekenen. Dat zou ons 21 procent kostenbesparingen kunnen opleveren.' Dagelijks bestuurder Bé de Winter (CDA en ChristenUnie) zegde toe dit te onderzoeken.

Meerdere partijen zijn voor een spreiding van de tariefverhoging over enkele jaren, de ingreep wordt volgens hen dan verzacht. De Winter zei hier niets in te zien. 'Er zijn waterschappen die dat doen. Maar eigenlijk is het uitstel van executie.'

Ook volgens fractie geborgd ongebouwd is een verhoging van de lasten onomkeerbaar. 'De appels zijn erg zuur. Het is ook een enorm dilemma. Het waterschap heeft doelen en werkzaamheden waar het boeren voor nodig heeft', zei Cees-Pieter van Burgsteden van fractie geborgd ongebouwd.

Huishoudboekje

VVD vindt een tariefverhoging noodzakelijk. 'Het vorige bestuur van het Wetterskip heeft geregeerd met een gat in de hand. Daar plukken we nu de wrange vruchten van. Nu moeten we zorgen dat het huishoudboekje weer op orde is. Deze hobbel moeten we nemen', zei Gerda Bos. Wel gaf ze aan dat het waterschap kritisch naar innovatie moet kijken. 'Vooroplopen kost vaak extra geld. We moeten ons afvragen wat het ons op gaat leveren en wat de kosten zijn.'

Bijna alle fracties toonden begrip voor de actie van de boeren. Alleen Partij voor de Dieren vond het protest 'onbegrijpelijk en ongepast'. 'Het is het ontkennen van de problematiek waar we als maatschappij voor staan', vond Suzanne van Wijlick.

Dagelijks bestuurder Jan van Weperen (geborgde zetels ongebouwd) verliet de vergadering enkele keren om de boeren te woord te staan die de vergadering in een andere ruimte via tv-schermen volgden. Enkele ondernemers wilden het pand niet verlaten voordat ze het algemeen bestuur hadden toegesproken. Daarop zegde Van Weperen de ondernemers toe een aparte avond voor boeren te organiseren. 'Het is een zwaar en heftig besluit. Wanneer het tarief stijgt van 82 naar 95 euro per hectare, dan heb je iets uit te leggen. Zeker in tijden dat ondernemers hun perspectief zien verarmen.'

Dijkgraaf Paul van Erkelens zei dat er beneden enkele 'vervelende situaties' waren ontstaan. Zo wilden enkele boeren via de nooduitgang naar binnen, toen bleek dat met het oog op de veiligheid er binnen ruimte was voor tweehonderd boeren. Het Wetterskip gaat de bijeenkomst evalueren.

LTO Noord-regiobestuurder Tineke de Vries concludeerde na afloop geen verschuiving van de coalitie te zien. 'De inspraak en aanwezigheid van boeren hebben heel duidelijk laten zien dat een grens is bereikt als het gaat om lastenverzwaring', zei ze.

Het algemeen bestuur neemt 17 december een definitief besluit over de tariefverhoging.