Pas Reform viert eeuw broederijtechniek

Achtergrond Pluimvee Mascha Scharenborg 19 nov 2019 om 09:15uur

Was de eerste broedmachine van het Doetinchemse bedrijf Pas Reform een eeuw geleden niet veel meer dan een houten kast op poten met petroleum gestookte verwarming, vandaag de dag mag het bedrijf zich een wereldspeler op het gebied van broederijtechnologie noemen. Het bedrijf werkt aan volledig zelfgestuurde broederijsystemen.

Bouwer van broedmachines voor eieren waar kuikens uit komen, is te weinig gezegd als het over Pas Reform in Doetinchem gaat. Een pure machinebouwer is het bedrijf al lang niet meer, want het profileert zich ook als softwareontwikkelaar en dienstverlener.

Pas Reform is in ruim honderd landen actief. Wereldwijd zijn er vijf bedrijven die min of meer hetzelfde doen en daarvan is Pas Reform op het gebied van omzet nummer 2. '95 procent van deze omzet komt uit het buitenland', schetst Erwin Prinzen, verantwoordelijk voor productmanagement en verkoop.

Volledige ontzorging

Zolang nog niet 100 procent van de bevruchte eieren uitkomt, is er verbetering mogelijk, vinden ze bij Pas Reform. Volledige ontzorging voor broederijen staat voorop. 'We leveren niet alleen een broedmachine, maar we richten ons op totaaloplossingen voor broederijen. Alle software, automatisering en klimaatregelingen die daarbij komen kijken, leveren we ook.'

Denken vanuit het embryo is vanaf de jaren 90 de insteek

Erwin Prinzen, Pas Reform in Doetinchem

Het bedrijf analyseert data van klanten. 'Zo zien we waar het beter en efficiënter kan. Een gemiddelde broederij levert al gauw een miljoen kuikens per week af. Als je daar een paar tiende procent in kunt verbeteren, is dat veel. Onze klanten kunnen vanaf hun tablet of computer de hele broederij overzien en inzoomen op uiteenlopende parameters van de machines', legt Prinzen uit.

Kuikenteller

Een voorbeeld van het klantgerichte denken en werken is de introductie van de diervriendelijke kuikenteller in 2013. Pas Reform stapte hierbij over op visiontechnologie. Dit leverde veel extra data op en een plus op dierenwelzijnsvlak.

'Door het gebruik van cameratechnologie kunnen we met een veel lagere bandsnelheid de kuikens tellen. Bovendien levert het tellen met camerabeelden veel extra informatie op, bijvoorbeeld over de kuikenkwaliteit.'

Broedmachines

Vanaf de jaren 60 maakte Pas Reform een flinke groeispurt. In 1966 was het bedrijf verantwoordelijk voor een doorbraak in de broederijwereld: de eerste 'single stage' broedmachines, oftewel broedmachines met slechts één leeftijd eieren werd geïntroduceerd. In 1978 lanceerde Pas Reform de eerste computergestuurde broedsystemen.

'Denken vanuit het embryo is vanaf de jaren 90 de insteek', licht Prinzen toe. 'Welke behoefte heeft een embryo in welke fase?

Temperatuur

'De eerste dagen is bijvoorbeeld warmte belangrijk, vanaf dag 3 begint een koelvraag omdat het embryo dan zelf energie begint te produceren en die koelvraag wordt steeds groter. Het kuiken gaat CO2 produceren, dit moet eruit en dan is de juiste ventilatie weer van belang. Temperatuur, CO2 en luchtvochtigheid moeten continu in balans zijn.'

In 2004 bracht het bedrijf SmartCenter op de markt, waarmee alle data vanaf het moment dat de eieren in de broedmachine komen tot en met het vervoer van eendagskuikens naar de stallen in kaart kunnen worden gebracht.

Vroege voedingssysteem

Het ministerie van LNV besloot onlangs dat vleeskuikens tussen nu en vijf jaar binnen 36 uur in plaats van 60 uur over voer en water moeten kunnen beschikken. Inspelend op deze actuele ontwikkelingen lanceerde Pas Reform in 2018 SmartStart: een vroege voedingssysteem voor broederijen dat de kuikenkwaliteit verbetert.

Pas Reform ontwikkelde het systeem met In Ovo, DSM-Twilmij en Philips NatureDynamics. Het systeem onderscheidt zich door precisievoer en intelligente verlichting.

Licht

'Voer en verlichting, en dat in de juiste verhouding, daar waren we naar op zoek. Philips is bijvoorbeeld expert op het gebied van de effecten van licht op de natuur. Met licht kunnen veel zaken worden beïnvloed, zoals voeropname of welzijn van de kuikens. Kuikens zien licht anders dan wij. Na uitvoerige testrondes hebben onze kuikens het huidige lichtrecept 'gekozen' als meest comfortabel', zegt Prinzen.

Het voer is halfvochtig om het pasgeboren kuiken te voorzien van voeding en hydratatie in één formulering. De kuikens in de opvangbak worden via ledverlichting naar de voerbalkons geleid, waar een vooraf in te stellen hoeveelheid voer kan worden aangeboden.

Overlegsysteem

Verder is er nog een overlegsysteem om een flexibel aantal broedeieren over te leggen van voorbroedlade naar uitkombak, afhankelijk van het toe te passen concept.

'Het systeem is eenvoudig te integreren in bestaande broederijen, flexibel te combineren en aan te passen', aldus Prinzen. SmartStart neemt wereldwijd een vlucht, voorspelt hij.

Sterfte terugdringen

'Het gaat niet alleen om dierenwelzijn, maar ook om het terugdringen van sterfte of andere verbeteringen in stalresultaten. We zien in de laatste testen bij verschillende klanten die werken met SmartStart, een sterfteafname in de eerste week van 0,2 procent', zegt de product- en salesmanager.

'In Amerika geldt de wet van de grote aantallen, efficiëntie en snellere groei. In Nederland zit een limiet op de groei, maar met SmartStart zien we ook dat als een kuiken eerder eet, de darmen efficiënter gaan werken en de immuniteit eerder op gang komt. Dit is ook voor buitenlandse broederijen interessant.'

Er zit veel software in een broederijsysteem. © Pas Reform

Hen of haan, dat zie je al na negen dagen in het ei

Langs de zijlijn is Pas Reform in Doetinchem betrokken bij de ontwikkeling van technieken waarmee in het broedei al kan worden bepaald of er een hennetje of een haantje uitkomt. 80 tot 90 procent van de eendagskuikens van de broederijen van Pas Reform zijn bestemd voor de vleesindustrie, de rest is voor de legsector bestemd. Nieuwe technieken maken het mogelijk om al in het ei, op dag negen, te bepalen of het embryo mannelijk of vrouwelijk is. Erwin Prinzen van Pas Reform: 'Dit is een goede ontwikkeling, want op die manier hoeven de eieren met haantjes niet uit te komen en kan er een einde komen aan het doden van miljoenen eendagshaantjes in broederijen.' Haantjes die uitkomen uit eieren voor de legsector, kunnen niet worden gebruikt voor de vleesindustrie, omdat ze weinig bevleesd zijn. Op dit moment worden de eendagshaantjes vooral gebruikt als voeding voor dieren in dierentuinen.