Groot aandeel NL-makelij in export agrifood

Dat blijkt uit de publicatie Nederland Handelsland 2019 van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Deze publicatie die het Expertisecentrum Globalisering van het CBS in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft ontwikkeld, verscheen deze week voor het eerst. Het bevat exportcijfers specifiek gericht op prioriteiten uit de handelsagenda van het kabinet.

Een groot deel van de Nederlandse export bestaat uit producten die eerst werden geïmporteerd. Deze wederuitvoer besloeg in 2018 gemiddeld 44 procent van de totale export. 56 procent was van Nederlands fabricaat. Dit onderscheid is van belang, omdat met export van Nederlandse makelij aanzienlijk meer verdiend wordt dan met wederuitvoer.

Meer wederuitvoer

In de loop van de jaren is het aandeel wederuitvoer licht gestegen. In 2010 was van de export van voeding 74,6 procent van Nederlandse makelij, in 2018 was dat 72,1 procent. Over de periode 2010-2018 lag dat gemiddeld op 74 procent.

Circa 42 procent van de totale export van goederen in 2018 bestond uit export door topsectoren. Bijna de helft van deze export komt voor rekening van de topsectoren Hightechsystemen en materialen en Chemie.

Gemiddeld bestond bij de topsectoren de export van goederen voor ruim driekwart uit export van Nederlandse makelij. Er zijn daarbij wel grote verschillen tussen de sectoren. In Agri&food bestond in 2018 gemiddeld 87 procent van de totale export uit Nederlandse makelij, in Life sciences & health was dit maar 59 procent.

Van de export van diensten wordt bijna de helft gerealiseerd door topsectoren. De twee grootste topsectoren in 2017 waren daarbij Logistiek en Hightech. Meer dan 60 procent van de dienstenexport door topsectoren kan aan deze twee toegerekend worden.

De export van voeding en dranken van Nederlandse makelij was in 2018 goed voor 25,1 miljard euro. Het is daarmee de categorie waaraan de bv Nederland het meeste verdiend. Onder voeding en dranken vallen onder meer groenten, fruit, zuivel, cacaoproducten en bewerkte producten daarvan. In 2015 bedroeg de export uit deze categorie nog 22,8 miljard euro.

Verdiensten

Gemiddeld verdient Nederland op elke euro Nederlandse makelij die wordt geëxporteerd 0,51 euro. Dat is minder dan in 2015 (0,53 euro). Dat betekent dat er per euro export 0,02 euro meer import van goederen of diensten nodig is dan in 2015.

Voor de categorie voeding en dranken lagen de verdiensten in 2015 op 0,60 euro per euro. In 2018 was dat 0,59 euro. Aan 1 euro natuurproduct of grondstof (zoals bloemen en planten) verdient Nederland via de export het meest, gemiddeld 0,64 euro.

Als het gaat om de toegevoegde waarde van afzonderlijke productengroepen, verdient Nederland het meest aan machines en machine-onderdelen. De toegevoegde waarde door de export van machines, zoals chipmachines en machines voor de voedingsmiddelenindustrie, was in 2018 bijna 16 miljard euro. Dat is bijna 4 miljard euro meer dan in 2015.

Na machines zijn metaal en metaalproducten met bijna 6 miljard euro het meest profijtelijke exportproduct. Sierteelt (onder andere bloemen, planten en boomkwekerijproducten) komt op een derde plek met exportverdiensten van bijna 5,5 miljard euro. Aardgas, hoogwaardige kunststoffen, vlees en organische chemie, zoals koolwaterstoffen, leverden Nederland elk tussen de 4,5 en 5 miljard euro aan exportverdiensten op in 2018.

Ook de waarde van de export van vlees nam toe van 4 miljard euro in 2015 naar 4,6 miljard euro vorig jaar. In zuivel steeg de exportwaarde in die periode van 3,5 naar 4 miljard euro. In bewerkte voedingsproducten, zoals babymelkpoeder, groeide de internationale afzet van 2,9 naar 3,2 miljard euro.

De voedings- en genotmiddelenindustrie exporteert met 34,5 miljard euro het meest van alle bedrijfstakken. Het overgrote deel hiervan bestaat uit consumptiegoederen, zoals bier, chocolade of bereide voedingsmiddelen.

Halffabrikaten

Toch bestaat ook nog een aanzienlijk deel van de export van deze industrie uit intermediaire producten. Dit zijn producten, zoals halffabrikaten, die in andere landen tot eindproducten worden verwerkt. In de landbouw, bosbouw en visserij is dit aandeel relatief hoog, en qua omvang vergelijkbaar met consumptiegoederen die geëxporteerd worden door deze bedrijfstak. De export van intermediaire producten bedraagt hier 5,4 miljard euro.

Duitsland is niet alleen onze belangrijkste handelspartner, maar ook met afstand de belangrijkste koper van in Nederland geproduceerde intermediaire goederen. Van de bijna 78 miljard euro aan intermediaire goederen die Nederland produceerde in 2015 was uiteindelijk 15,3 procent (11,2 miljard) bestemd voor Duitsland. Dat is ruim 4 miljard meer dan het verbruik door de nummer 2, de Verenigde Staten.