Plan voor proeffabriek voor verwerken reststromen

Van Vugt heeft al goede contacten met groenteverwerker Vezet in Warmenhuizen en zuurkoolbedrijf Kramer in Langedijk om samen te werken. Ook paprikateler Léon Barendse op Agriport A7 is zijdelings aangehaakt. 'Er zijn al diverse onderzoeken uitgevoerd en projecten gestart op dit vlak. Het zou mooi zijn als het lukt om eens op grotere schaal iets te doen met de verwaarding van agrarische reststromen.'

Volgens de cijfers van Van Vugt, die zich baseert op eerdere onderzoeken van onder andere de TU Delft en Wageningen University & Research, zorgt de groente- en fruitverwerking voor het meeste restproduct, namelijk 55.000 ton, gevolgd door de cacao-industrie die in het hele productieproces jaarlijks 43.000 ton aan cacaodoppen achterlaat.

Diervoeders

'Veel van die stoffen verdwijnen in verbrandingsovens en vergisters of ze dienen als diervoeding. Dat is zonde, omdat er veel hoogwaardige voedselproducten van gemaakt kunnen worden door ze te malen, persen en drogen. De poeders die zo worden gefabriceerd, zijn gewild bij de producenten van soepen, sauzen en kruiden, die nu de ingrediënten daarvoor vaak helemaal uit China halen', vertelt de ondernemer.

Van Vugt is al bijna zijn hele leven actief in de voedingsmiddelenbranche. Eerst voor Unilever en later als zelfstandig ondernemer, onder meer van het bedrijf Exter, dat zich ook bezighoudt met smaakstoffen.

Duurzame component

'Dit reststromenproject heeft een duidelijke duurzame component, vandaar dat ook provincie Noord-Holland subsidie beschikbaar stelt. Daarnaast steekt gemeente Haarlemmermeer haar nek uit en stop ik er zelf ook geld in.'

Van Vugt heeft nog tot het eind van het jaar om 3 ton bij elkaar te halen om de proeffabriek te kunnen bouwen, in te richten en drie jaar draaiende te houden. 'Als blijkt dat we de reststromen in de tuinbouw goed kunnen verwerken en vermarkten, dan schalen we op naar een fabriek van zo'n 25 miljoen euro.'

Zaanstreek

De Zaanstreek lijkt vooralsnog de aangewezen plek. 'Het gebied heeft een rijke historie op het gebied van levensmiddelen en bedrijventerrein Hoogtij ligt direct aan het water. Dat is een belangrijke voorwaarde, omdat bij de meeste processen eerst het water uit de het restproduct moet worden gehaald.'

Naast belangrijke smaakstoffen verwacht Van Vugt dat hoogwaardige voedingsstoffen zoals vitaminen uit de reststromen kunnen worden gefilterd. 'Technisch is er al ongelooflijk veel mogelijk', vertelt de ondernemer, die een stapel in plastic verpakte monsters demonstreert met broccolisulfaat, slapoeder, vezelrijke groentemengsels en cacaodoppen.

Kunstmatig

'Veel van die middelen worden ook kunstmatig gemaakt. Dat is vaak veel duurder en hier krijgt een reststof een hoogwaardige nieuwe bestemming.'

Dat laatste spreekt Barendse het meeste aan. 'Op zich zijn de reststromen voor ons niet het grootste probleem. We hebben op Agriport A7 een eigen collectieve vergister, waarmee duurzame energie wordt opgewekt. Op zich mooi, maar als het ook waardevol kan worden ingezet in de verdere voedselketen, dan schaal ik dat nog hoger in.'

Samenhang

De paprikateler raakte al eerder via de Amsterdam Green Campus betrokken bij de initiatieven voor reststromen. Ook om ontwikkelingen en nieuwe innovaties direct praktisch te toetsen. 'Soms mist er voor mijn gevoel weleens wat samenhang, maar op zich is het goed dat dit nader wordt onderzocht.'

De tuinder zegt de wereld sowieso niet onnodig te willen belasten. 'En we zijn zuinig. Op het bedrijf houden we er sowieso niet van om dingen weg te gooien, zonder eerst na te denken waarvoor ze nog kunnen worden gebruikt. Met die natuurlijke grondstoffen voor voeding wordt ook nog eens echt gemikt op het hogere segment.'

Regionaal

Een regionaal initiatief heeft daarbij zijn voorkeur. 'Voorheen werden sommige reststoffen van ons bedrijf ook weleens naar Groningen of Noord-Brabant vervoerd. Hoewel soms best voor een scherpe prijs, voelde dat toch niet goed. We houden het hier dan toch liever in de buurt.'

Het idee is om voor de verwerkingsfabriek de coöperatie als organisatievorm te kiezen. 'Leveranciers krijgen zo niet betaald voor de restproducten zelf, maar delen wel mee in de winst', legt Van Vugt uit.

Commitment

Barendse snapt die keuze. 'Dit is een langetermijnaanpak, waarvoor echt commitment nodig is om het tot een succes te maken. Het zou mooi zijn als zoiets lukt.'