LTO vindt toename verzilting 'verontrustend'

Dit kan tot 2050-2100 worden afgeremd door bijvoorbeeld antiverziltingsdrainage. Hierbij worden percelen ontwaterd als dat nodig is, maar kan het drainagepeil omhoog voor het conserveren van zoet neerslagwater. Op die manier wordt de zoetwaterlens vergroot.

Deze maatregelen hebben weer tot gevolg dat in andere gebieden de verzilting toeneemt. Op langere termijn gaat de verzilting langzaam maar zeker door, stellen provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en drinkwaterbedrijf Vitens.

Driejarige studie

Het zijn de opvallendste conclusies van een driejarige grondwaterstudie door provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en drinkwaterbedrijf Vitens. De partijen bundelden hun bevindingen in de Grondwateratlas van Fryslân.

Dagelijks bestuurder Jan van Weperen van Wetterskip Fryslân overhandigde de atlas dinsdagmiddag aan regiobestuurder Tineke de Vries van LTO Noord regio Noord en directeur Hans van der Werf van de Friese Milieu Federatie. Dit gebeurde tijdens het internationale verziltingscongres 'Saline Futures Conference' bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden.

Gewassen

Aanleiding voor het grondwateronderzoek is dat door de zeespiegelstijging en bodemdaling het zoute grondwater sneller door ondergrondse zandlagen landinwaarts stroomt.

'Het meeste water bevindt zich onder onze voeten, zo'n 95 tot 97 procent. Wat er gebeurt met het grondwater, raakt ons allen. Grondwater is belangrijk voor ons drinkwater, maar zorgt ook voor gezonde gewassen en natuur', zei Van Weperen.

De dagelijks bestuurder van Wetterskip Fryslân noemde ook het waterbedeffect. 'Wanneer we meer pompen in het veenweidegebied, versnelt dat de verzilting in het kustgebied. Organisaties moeten zich ermee gaan bemoeien. Wij willen Friesland als waterrijke provincie behouden, waar het fijn leven, boeren en genieten is. Het is niet een zaak van vandaag of morgen, maar wel van overmorgen.'

Verontrustend

De Vries vindt de eerste resultaten 'tamelijk verontrustend'. '47 miljoen kuub zoutwater dat onder de zeedijk naar het zeekleigebied stroomt, is erg veel. Ook het waterbedeffect hebben we ons niet zo gerealiseerd.'

Dat een meet- en monitoringsysteem van de zout-zoetgrens in de ondergrond een van de aanbevelingen is, stemt de regiobestuurder van LTO Noord regio Noord tot tevredenheid. 'We hebben hiermee een start gemaakt met het project 'Boeren Meten Water'. We weten nog te weinig wat er onder onze percelen gebeurt. Verzilting is iets wat je niet ziet. Dat maakt het ook zo moeilijk. Veel collega's willen het ook nog niet zien. Dat is jammer. Er liggen prachtige projecten die verder uitgevoerd moeten worden. We moeten samen de schouders eronder zetten. Als we nu beginnen, dan kunnen we voor langere tijd goede dingen doen.'

Akkefietjes

Volgens Van der Werf hebben natuur en landbouw elkaar 'keihard' nodig. 'We hebben soms akkefietjes. Je leest van alles in de krant over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Maar wij moeten gezamenlijk met deze grondwaterstudie aan de slag gaan. Het moet onderdeel worden van de omgevingsvisie en we moeten een uitvoeringsprogramma ontwikkelen.'

Van Weperen denkt hierbij onder andere aan het opvangen van zoet regenwater. Wetterskip Fryslân doet een proef met boeren op Terschelling met het opvangen van regenwater in de duinen. Op de eilanden is wateraanvoer onmogelijk. Tot na de tweede snede kunnen boeren dit grondwater gebruiken.