Hoeve Avondrust laat de natuur zijn gang gaan

De Lickebaertpolder, tussen Maassluis en Vlaardingen, kent een roerige geschiedenis. Het reconstructieplan Midden-Delfland moest halverwege de jaren tachtig voor behoud van het agrarische landschap zorgen. Dat bleek des te meer nodig, toen in 1989 bleek dat de melk van de koeien uit de polder veel te veel van het zwaar giftige dioxine bevatte, waardoor vrijwel alle melkveebedrijven verdwenen.

Ook op andere fronten stond het voortbestaan van het veenweidelandschap onder druk. Eind 1992 plantten inwoners in het latere Volksbos 17.000 bomen om de aanleg van een stortplaats te voorkomen.

Recreatieve functie

Twaalf boerderijen in de polder aan de Zuidbuurt in Vlaardingen waren al in 1985 onteigend om een nieuwe recreatieve functie te krijgen, waarvoor zich tweehonderd gegadigden meldden.

Na een langdurige selectieprocedure was Mirjam Warnars een van de gelukkigen. Zij mocht in 1989 op de uit 1878 stammende Hoeve Avondrust een opvang beginnen voor katten die bejaarden niet mee mochten nemen naar het verzorgingshuis. Maar de overdrachtsprocedures bij instanties als Bureau Beheer Landbouwgronden en Staatsbosbeheer duurden erg lang. 'In 1995 was de situatie veranderd, omdat bejaarden hun huisdieren voortaan gelukkig wel mee mochten nemen. Dus moest ik iets anders verzinnen.'

Jams en confituren

Warnars had haar hele leven al jam gemaakt. Ze besloot dat op grotere schaal te gaan doen en met haar jams, confituren en geleien op markten te gaan staan. 'Ik heb 32 jaar als cargadoor bij verschillende bedrijven gewerkt, maar kwam in 2008 vanwege een reorganisatie op straat te staan, wat me de kans gaf om te doen wat ik wilde.'

De ondernemer breidde haar assortiment uit met marmelades, mosterd, chutneys, soepen en sauzen en zocht winkels die haar producten af wilden nemen. Nu bevoorraadt ze vijftien winkels, waaronder de VVV's in de streek, en sinds acht jaar heeft ze haar eigen boerderijwinkel.

Vierenhalf jaar geleden ontmoette Warnars Frans Bruens tijdens de boomplantdag in het Voedselbos in Vlaardingen. Hij had rond 1987 op Hoeve Avondrust gewoond om leegstand te voorkomen. Bruens was, na een loopbaan als werktuigbouwkundige, een klussenbedrijf gestart, waarmee hij zo duurzaam en ecologisch mogelijk wilde werken. Hij ging aan de slag met het onderhoud van de hoeve, maar raakte ook geïnteresseerd in de fruitteelt. Na een opleiding permacultuur houdt Bruens zich nu bezig met de fruittuin en hoogstamboomgaard en is Warnars verantwoordelijk voor de verwerking van het fruit.

Vlaardbeien

'Naast onze Vlaardbeien kweken we hier aalbessen, kruisbessen, Japanse wijnbessen, zwarte en witte bessen, taybessen, rozenbottels, pruimen, appels, peren, kweeperen, moerbeien, mispels, walnoten en hazelnoten', zegt Bruens. 'En we hebben een kersenboom, maar die is te hoog om kersen van te plukken', vult Warnars aan. 'Dus die zijn voor de vogels.' Op het 1 hectare grote perceel zijn ook theekruiden en bloemen te vinden. Elf bijenkasten, onderhouden door een imker, zorgen voor de bestuiving en de productie van eigen honing.

'We proberen hier een ecosysteem te ontwikkelen waarbij we de natuur zo veel mogelijk haar gang laten gaan', legt Bruens uit. 'Wij geloven erin dat alles groeit ten gunste van elkaar. We hebben hier steeds meer insecten, vlinders, padden, vleermuizen en vogels, zoals boerenzwaluwen.' Met takken die bijvoorbeeld overblijven na het knotten van wilgen, maakt de fruitteler takkenrillen die langzaam verteren en aantrekkelijk zijn voor dieren als egels. Bruens verrijkt de bodem met groenafval dat met paardenmest is gefermenteerd volgens de bokashi-methode.

Leer-werkbedrijf

Hoeve Avondrust is leer-werkbedrijf voor biologisch-dynamische landbouw en educatieboerderij voor Vockestaert, de vereniging voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer in Midden-Delfland en omstreken. Aan basisschoolkinderen geeft Warnars smaaklessen met groente, fruit en zuivelproducten. In de opnieuw opgebouwde karnmolen geeft zij workshops en maakt ze cadeau- en kerstpakketten.

Hoeve Avondrust is partner van PUUUR Midden-Delfland dat het landelijke, groene en open karakter van de streek wil promoten. De hoeve heeft als eerste bedrijf in de streek vijftien jams die landelijk gecertificeerd zijn als erkend streekproduct. In de toekomst willen de ondernemers nog meer fruit produceren en het ook in andere streekproducten, zoals yoghurt, ijs en vlaai, laten verwerken. Warnars: 'Met korte lijnen kunnen we als samenwerkende bedrijven een eerlijke prijs bedingen.'