Ritnaalden steken de kop op in maisveld

Als gevolg van het warmere, groeizame weer wil de mais nu groeien. Dan vormt ritnaald, de larve van de kniptor, geen probleem meer. Wanneer de mais het vijfbladstadium heeft bereikt, is de plant veilig. Ritnaald slaat alleen toe bij jonge planten.

Dat gebeurde dit voorjaar, toen de larven volgens adviseur Gerard Abbink van Groeikracht op een aantal percelen leidden tot forse schade. 'Als gevolg van het koude voorjaar kwam de mais laat op', zegt hij. 'Half mei schoten de maisplantjes in een stress-situatie doordat er nog enkele koude nachten kwamen. Dan zijn de planten gevoeliger voor ritnaalden.'

De ritnaald zorgde vooral voor schade op percelen met gescheurd grasland, omdat de kniptor eieren in grasland legt. Het gras levert organische stof voor de larven om te kunnen groeien. Maisland wordt regelmatig bewerkt en heeft geen continue beworteling. Vandaar dat de ritnaald bij continuteelt nauwelijks voor problemen zorgde.
Abbink ziet dit jaar dat de larven zich door de maisstengels en -wortels vreten, ook op plekken waar continuteelt is toegepast. Daardoor verwelken de planten.

Overleven op maisland

De larven hebben de laatste jaren dus ook kunnen overleven op maisland. Volgens de Groeikracht-adviseur komt dit doordat de ritnaalden vaak drie tot vier jaar in de grond zitten, voordat ze zich verpoppen tot kniptor. 'De zachte winters in combinatie met de goede vanggewassen van de afgelopen jaren, maken de omstandigheden voor de ritnaalden ideaal.'

De voedingsbodem in de vorm van vanggewassen en langere groeiseizoenen maakt het ritnaaldenprobleem volgens Abbink in de toekomst mogelijk nog groter, omdat het vanaf dit jaar op zand- en lössgrond verplicht is om voor 1 oktober een vanggewas te telen. 'Door de onderzaai is de grond nu nog langer bedekt met een wortelpakket.'

Abbink ziet dat er geen gouden oplossing is om de schade door ritnaalden helemaal te beperken. Weliswaar zijn er middelen die werken, zoals zaadbehandeling, maar dit voorjaar zag hij ook schade op percelen met behandeld zaad.

'Sonido is op dit moment een populair middel op het zaad', stelt de Groeikracht-adviseur. 'Op proefvelden blijkt dat er wel ritnaaldenschade is, maar dat er uiteindelijk nog zo'n 20.000 planten meer staan dan zonder dit middel.'

Sonide verboden

Sonido is als zaadbehandeling vanaf volgend jaar verboden. Het alternatief Force gaf dit jaar soms minder goede resultaten. 'Force vormt een soort gas. Hiervoor heeft het vocht en groeizame omstandigheden nodig. Dit voorjaar kenmerkte zich echter door droogte en kou. Daarmee was 2019 niet echt een ideaal jaar om Force zijn werk te laten doen. Ook de late kieming werkt mogelijk niet in het voordeel.'

Andere alternatieven zijn er op dit moment nauwelijks. 'Op een proefveld waar we enkele alternatieven testen, was het aantal plantjes door de ritnaald evenwel gereduceerd tot 40.000 plantjes per hectare. Terwijl de gebruikelijke 100.000 maiszaden de grond ingingen. Die kunnen we dus afstrepen.'

Late gewasopkomst

Door het droge voorjaar en de late kou had het zaaimoment het afgelopen jaar nauwelijks invloed op de schade aan mais. Alle gewassen kwamen laat op.

'Half mei was er een koude periode. Dan moet de meeste mais toch in de grond zitten. Nóg later zaaien geeft te weinig groeidagen en daardoor opbrengstverlies. Kies een strategie die acht van de tien jaar goed uitpakt, want weersvoorspellingen voor veertien dagen zijn al moeilijk zat, laat staan voor twee maanden', aldus Abbink.