POV-voorzitter werpt blik op toekomst

Als voorzitter Linda Janssen van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) in het POV-kantoor in Ede een blik op de toekomst werpt, is het enkele weken geleden dat in Boxtel dierenactivisten een varkenshouderij binnendrongen. Het incident, gearrangeerd door Meat the Victims, vergde het uiterste van de voorvrouw van de varkenshouderij.

In de politiek gaat het over dieraantallen, maar dat vind ik geen zuivere discussie

Linda Janssen, voorzitter Producenten Organisatie Varkenshouderij

Allereerst de stalbezetting zelf 'en hoe dat alle vormen van je gevoel van veiligheid aantast', gevolgd door onophoudelijk topoverleg, onder meer met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. In de POV-agenda stonden die week meer dan honderd mediabijdragen.

Janssen: 'Jonge varkenshouders vroegen zich hardop af of ze dit vak in dit maatschappelijke klimaat nog willen uitoefenen. Heel heftig allemaal. Midden in de hectiek, op woensdagnacht, heb ik me hardop afgevraagd: als ik dit had geweten, was ik dan in november voorzitter van de POV geworden?'

Inmiddels kijkt de POV-voorzitter weer vooruit: 'Ik verwacht dat extremisme een positief effect zal hebben op onze positie als varkenshouderij. Zelfs mijn buren, uitgesproken vegetariërs, verzekerden mij: Linda, deze actie gaat veel te ver.'

Bestaat binnen de varkenshouderij de vrees dat in de toekomst een beroepsverbod mogelijkheid is, zoals voor de nertsenhouderij vanaf 2024 geldt?

'We hebben onlangs met de nertsenhouderij om tafel gezeten en gezocht naar de parallellen. Die zijn er zeker te vinden. We willen leren van hun ervaringen en kennis op dit thema. We moeten, net zoals met andere veehouderijsectoren, elkaar vasthouden in dit debat. Deze activisten zijn tegen welke vorm van inzet van dieren dan ook. Die groep gaan we niet bereiken. Het debat moeten we voeren met het brede publiek.'

Hoe?

'We willen open en eerlijk zijn. Media-aandacht biedt ons gelegenheid om een breder verhaal te vertellen. Wat ik merk, is dat integraliteit ontbreekt in iedere discussie over de sector. We zijn als sector van ligboxen en zeugen aan de band naar groepshuisvesting voor zeugen gegaan. Dieren hebben meer ruimte en afleiding. Maar het lijkt nooit genoeg.

'De aandacht verlegt zich nu naar de kraamstal. Daar speelt het volgende dilemma: willen we als maatschappij weinig uitval en de dieren in een kraambox houden of accepteren we een hogere biggensterfte en geven we de zeugen de ruimte?'

Wat zijn de grootste uitdagingen?

'Thema's als uitval, lange staarten en de kraamstal zullen de aandacht houden. Daarnaast kunnen we nog stappen maken met het beter benutten van voedselreststromen en het verwaarden van mest en mineralen. Het grootste vraagstuk vind ik vertrouwen. Houdt de varkenshouder vertrouwen in de overheid en andersom? Houdt de maatschappij vertrouwen in de ondernemer en andersom?'

Hoe beziet u de toekomstige marktpositie van de Nederlandse varkenshouder?

'Op de binnenlandse markt geloof ik vooral in concepten. Voor de internationale markt zullen we verder bouwen aan één label, Holland Varken, en intensiever samenwerken binnen de keten. Onderdeel daarvan is een goede data-uitwisseling en we willen daarbij met een partij in zee gaan die zorgt dat varkenshouders eigenaar blijven van hun data.'

In de varkensvisie van 2018 spreekt de Rabobank over 'ontwikkelen binnen nieuwe grenzen'. Het gaat over de spagaat van de maatschappelijke druk enerzijds en het internationale verdienmodel anderzijds. Herkenbaar?

'Ja, hier lopen we elke dag tegenaan. De internationale markt stelt andere eisen aan dierenwelzijn en milieu. Ik vind het hypocriet als we de varkenshouderij naar het buitenland verdrijven waar de problemen met welzijn en omgeving verveelvoudigen. Varkens in Nederland zijn gezond en worden goed verzorgd. Internationaal worden Nederlandse varkenshouders geroemd om hun vakmanschap en houderij.'

De prognose is dat Nederland in de komende tien jaar tijd van 3.500 naar 1.000 varkensbedrijven gaat. Hoe is die krimp te verklaren?

'Nu zit een grote groep in de stoppersregeling en met de warme sanering zullen naar schatting nog 200 tot 250 bedrijven in overlastgebieden hun bedrijfsvoering staken. De grote vraag is wat er met de gezinsbedrijven gebeurt. Ook voor deze bedrijven moet er een gezonde toekomst zijn. Daarnaast zien we schaalvergroting van bedrijven door ondernemers die meerdere locaties aantrekken.'

Zal de veestapel krimpen?

'In de politiek gaat het veel over dieraantallen, maar dat vind ik geen zuivere discussie. Via deze weg worden we ook in het klimaatdebat getrokken, terwijl we binnen het conceptklimaatakkoord juist enorme stappen zetten.

'Extra milieuwinst zit vooral in de mest zo snel mogelijk uit de stal te krijgen en dat vraagt om echt andere stalsystemen en een substantiële bijdrage van de overheid voor innovatie. Wat mij betreft zijn dieraantallen het middel. Het doel is scherp krijgen hoe we varkens willen houden in Nederland.'

Wat is het antwoord?

'Dat bespreek ik graag in de sector, met de overheid en partijen als de Dierenbescherming en milieuorganisaties. Voor het gemak wordt weleens vergeten dat we een grote bijdrage leveren aan de BV Nederland. Daarbij is het van belang dat we genoeg bedrijven overhouden om plaats te houden voor de verwerkende industrie, de wetenschap en innovatie. De varkenshouderij is onmisbaar in de circulaire economie, handel, werkgelegenheid, gezonde voeding en leefbaar platteland.'