Bond stopt na twaalf jaar als landbouwgedeputeerde

Midden in de monumentale werkkamer van het provinciehuis in Haarlem staat een blauwe container opgesteld. Bond (CDA) neemt deze week afscheid als landbouwgedeputeerde van Noord-Holland. Hij is bezig met het rigoureus vrijmaken van de kasten en het bureau. Dat stemt best wel een beetje weemoedig, hoewel hij vooral met veel voldoening terugkijkt op het bestuurswerk.

Ik vond een werkbezoek vaak zinvoller dan puur dossiers doorspitten

Jaap Bond, vertrekkend landbouwgedeputeerde Noord-Holland

'Dit is de mooiste bestuurlijke baan die er is. Ik ben tussendoor weleens gevraagd voor andere functies, zoals de Tweede Kamer, maar heb altijd nee gezegd. Hier in Haarlem zit ik aan het stuur en kan ik echt het verschil maken. Beleid formuleren en het dan ook daadwerkelijk afmaken. De provincie wordt weleens als saaie bestuurslaag beschouwd, maar het spreekt me juist aan dat het iets meer losstaat van de waan van de dag.'

Wat is er in die twaalf jaar veranderd?

'Veel. De agrarische sector heeft zich in Noord-Holland gigantisch ontwikkeld. Dat blijkt uit de schaalvergroting, de mechanisering en robotisering en vooral ook de structuurverbetering, waarin veel kruisverbanden zijn gelegd en cross-overs worden gemaakt. Dat alles maakt dat deze provincie op veel terreinen een voorlopersrol vervult. Het is mooi om daar deel van uit te hebben gemaakt.'

Wat is daarbij het grootste succes?

'Dat is lastig kiezen, aangezien er ongelooflijk veel is gebeurd. Als ik er dan toch iets uit moet pikken, dan is het de erkenning van Noord-Holland Noord met een Greenportstatus. Lang niet iedereen in de tuinbouw was voorstander. Dat was ook een kwestie van geld, omdat het budget ineens over een partij extra moest worden verdeeld. Ook in de regio bestond er de nodige scepsis. Behalve meer financiële slagkracht met Europese gelden betekende die status ook vooral een grote impuls voor het zelfvertrouwen van het gebied.'

Hoe zou u Noord-Hollandse agrariërs typeren?

'Noord-Hollanders zijn harde werkers, een tikkeltje cynisch, maar met lef om te ondernemen. Daarnaast zijn ze zuinig en soms te afwachtend naar de overheid, waarvan het eerste initiatief wordt verwacht. Wat dat betreft ben ik achteraf blij dat we de Floriade 2022 niet hebben binnengehaald. Zo'n evenement vergt enorme investeringen. Dat geld hadden we nooit uit de regio weten te halen.'

U hebt in drie colleges gezeten. Wat waren de grote verschillen?

'De eerste periode haalden we tien zetels en zat ik met een partijgenoot in het college. De periodes daarna was ik die sparringpartner kwijt. De belangen van de landbouw werden niet altijd evenredig op waarde geschat. Dan kan het lastig zijn om een voorstel erdoor te loodsen. Toch is het me meestal gelukt, ook door geduldig te zijn.

'Ik had er trouwens graag nog een vierde periode aan vastgeplakt, maar het CDA is gepasseerd vanwege te grote verschillen van inzicht met GroenLinks. Ik bestrijd dat. Onze agenda's komen behoorlijk overeen, alleen wil GroenLinks de einddoelen in 2023 hebben behaald en willen wij daar meer tijd voor nemen. Ook om die 3.100 agrarische ondernemers mee te nemen in de transitie die er moet komen.

'Alle ambities binnen vier jaar realiseren is onhaalbaar en onbetaalbaar. De landbouw moet als het ware de zaak verbouwen en intussen de winkel openhouden. Dat vergt realisme en pragmatisme van het provinciaal bestuur. Dat mis ik nu in dit coalitieakkoord.'

Is er wel voldoende kennis van de sector?

'Aan het begin van elke collegeperiode is er flink veel extra uitleg nodig. Ik betrok de Statenleden daar altijd actief bij. Er zitten naar verhouding veel mensen uit de stad tussen. Het was leuk om mensen wegwijs te maken in de agrarische sector, omdat die zo divers is en er zo veel is om te laten zien. Ik vond het ook zinvoller om op werkbezoek te gaan dan puur dossiers door te spitten. Ter plekke een beeld vormen werkt het allerbeste. Die indrukken blijven hangen.'

Wat is u het meest bijgebleven?

'Ik vind Seed Valley een mooi voorbeeld van waar de Noord-Hollandse land- en tuinbouw voor staat. De zaadbedrijven weten hun verhaal goed te vertellen, in hun eigen omgeving, maar ook ver over de landsgrenzen. In mijn beleid heb ik ook altijd geprobeerd om dat de rode draad te laten zijn door elke keer weer het belang van de sector onder de aandacht brengen. Primair als voedselproducent, maar daarnaast steeds meer een bijdrage leverend aan oplossingen voor andere maatschappelijke vraagstukken.De agrarische sector zou dat zelf best nog wat beter en nadrukkelijker mogen uitdragen.'

En wat nu: wat zijn de plannen?

'Ik ga eerst een maand bijkomen en vakantie vieren. Daarna kijk ik wel wat er op mijn pad komt. Of dat ook iets in de agrarische hoek kan zijn? Zeker, waarom niet?'

Wat wilt u aan uw opvolger Jack van der Hoek meegeven?

'Ik hoop dat Jack de landbouwstructuur die er ligt, op waarde schat en misschien nog verder uitbouwt. Ik weet nog goed hoe een collega de Energy Board afschafte. Ik vond dat zo'n onverstandig besluit. Misschien is er 30.000 euro mee bespaard, maar het verlies was vele malen groter.

'In de Energy Board zat de overheid aan tafel met ondernemers en onderzoeksinstituten die er echt toe doen. Die gesprekken met de kopstukken gaven zo veel kennis en inzichten in het totale speelveld. Ik heb daar zelf altijd enorm profijt van.'