Strokenteelt mais op veen wordt gangbaarder

De belangstelling voor strokenteelt neemt toe. Niet alleen op veen, ook op zand en klei zien boeren de voordelen van het behoud van de zode tegenover het reguliere ploegen.

Projectleider Dirk Johan Feenstra van Projecten LTO Noord zag in de zoektocht naar demonstratiepercelen op veengrond dat sommige veehouders niet meer op reguliere wijze willen telen. 'Ze telen alleen nog maar in stroken. Dat geeft wel aan dat deze teelttechniek aan animo wint.'

Loonbedrijf Hoekstra uit Oosterzee investeerde zeven jaar geleden al in een strokenfrees, een speciale maiszaaimachine op gps en een bemester geschikt voor stroken. De onderneming sorteerde daarmee voor op een eventueel verbod van ploegen op veengrond, waar toen al over werd gesproken.

Draagkracht beter

'Als loonbedrijf zoek je naar een alternatief. Uiteraard was de investering een risico, maar wij zagen het wel zitten', vertelt Erik van der Veen van Loonbedrijf Hoekstra. 'Je merkt duidelijk dat de draagkracht van de grond beter is dan na ploegen. Bijkomend voordeel is dat je meer stevigheid hebt in het najaar en dus langer door kunt gaan met de oogst.'

Door ploegen, een kerende grondbewerking, neemt de de oxidatie van de veengrond toe. De overtuiging is dat hoe minder de grond wordt beroerd, hoe minder oxidatie plaatsvindt en het veen minder CO2 uitstoot en het veen minder inklinkt.

Uit proeven komt naar voren dat snijmaisteelt met een strokenfrees een goed alternatief is voor het ploegen van een perceel. Met grote demo's, waarbij zowel boeren als loonwerkers betrokken zijn, wordt dat extra gemarkeerd.

Ook strokenteelt op het zand

Steeds meer boeren stappen over op strokenteelt, ziet Van der Veen. 'Niet alleen boeren op veen, zelfs op zandgrond kiezen ze voor deze teelt. Doordat de zode heel blijft wordt de plant niet meer gezandstraald en er blijft meer vocht in de grond zitten.'

'Inmiddels halen we dezelfde opbrengsten als van percelen waar wordt geploegd', vervolgt Van der Veen. 'Steeds meer boeren kiezen daarom voor strokenteelt. Was dit zeven jaar geleden nog speciaal, inmiddels is het gangbaar.'

Vijf loonbedrijven hebben in het kader van een provinciaal project zo'n zestig hectare aan demopercelen aangelegd. Voor Loonbedrijf Hoekstra gaat het om vijf locaties waar anderhalve hectare regulier en anderhalve hectare in stroken snijmais wordt geteeld. 'Inmiddels zit alles in de grond en wachten we op de opkomst van de mais.'

De loonwerker stelt dat het zaaien goed is verlopen. 'Al kunnen we nu wel wen buitje gebruiken en het mag wat warmer worden. De nachten zijn nog behoorlijk koud. Maar ik heb er alle vertrouwen in. De demo's liggen er goed bij en dat belooft een goede opbrengst en oogst.'

Strokenteelt het beste alternatief

Het loonbedrijf ziet op veengrond veel heil in de strokenteelt. 'Op termijn zal het ploegen verdwijnen. Er zijn verschillende ontwikkelingen, maar veel borduurt voort op het principe van teelt in stroken. Bijvoorbeeld met voorfrezen of ondergronds ploegen. Persoonlijk denk ik dat strokenteelt hét alternatief gaat worden.'

Verschillende kleinschalige proeven, waar de focus bijvoorbeeld lag op grondwaterstanden, vallen uit in het voordeel van strokenteelt. Nu de aandacht bij de nieuwste demo's op de daadwerkelijke veeninklinking ligt, verwacht Van der Veen een bevestiging van zijn positieve beeld. 'Dat de veenoxidatie vertraagt, zie je zo.'

Melkveehouder Wim den Hertog uit Vegelinsoord stelt drie hectare van zijn land beschikbaar voor de strokenteeltdemo. Hij is door het plaatselijke loonbedrijf Hielkema voor de proef benaderd. 'We hadden nog wel een perceel grasland vlak bij de weg liggen.'

Loon- en Grondverzetbedrijf Hielkema heeft de voorbewerking gedaan. Melkveehouder Bennie Lenes uit Vegelinsoord, die met zijn loonwerktak ook deelneemt aan het provinciale project, heeft de beschikking over speciaal materieel. Hij heeft de stroken gefreesd en het zaaiwerk verricht.

Het bedrijf van Den Hertog, met 110 melkkoeien en 60 hectare land, zit op pure veengrond. De laag veen is meer dan 80 centimeter met daaronder zand. 'De percelen liggen wel rond, waardoor het meeste water er wel af loopt. Toch is en blijft het veen en hebben wij te maken met de oxidatie.

In de plaats van hoger grondwater

'Verhogen van de grondwaterstand willen we voorkomen, we willen hier wel goed blijven boeren', stelt Den Hertog. 'Over onderwaterdrainage wordt ook gesproken, maar daaraan hangt een flink kostenplaatje. Strokenteelt als alternatief voor het ploegen van de percelen, om zo de oxidatie te beperken, is wat ons betreft een goede optie om te bekijken.'

De voordelen van teelt op stroken zag Den Hertog al in de praktijk. In een eerder stadium is al een aantal hectare op deze manier aangelegd. 'In de natte herfst van 2017 scheelde dat enorm voor de draagkracht van de grond. We konden de koeien op de percelen blijven weiden.

'Het afgelopen najaar was droog en dan zijn de voordelen beperkt', zag de melkveehouder. 'Als is er wel het voordeel dat je minder grondbewerkingen uitvoert en dat scheelt weer in kosten.'