Strijd om karakteristieke schuren in Bedum

Volgens jurist Peter Bijl van de provincie is het nieuwe bestemmingsplan van gemeente Hogeland strijdig met de provinciale omgevingsverordening. 'We dwingen een boer niet om bij wijze van spreken circusdirecteur te worden. Negen van de tien kaar zal het niets opleveren. Maar wij vinden het van belang om een goede afweging te maken en juist dat ene cultuurhistorische pand wel te bewaren. Als meest extreem voorbeeld noem ik het restant van een oude stadsmuur. Daar kun je niets mee, maar het is wel wel van cultuurhistorisch belang dat het behouden blijft.'

Onlangs troffen provincie Groningen en gemeente Hogeland elkaar in een spoedzitting bij de Raad van State. Gemeente Hogeland, waar onder meer de voormalige gemeenten Bedum en Eemsmond na een fusie onder vallen, wil een meer boervriendelijke regeling voor sloop en nieuwbouw in het nieuwe bestemmingsplan. Die moet vergelijkbaar zijn met die voor boeren in de voormalige gemeente Eemsmond.

Kramp

Akkerbouwer Egbert De Vries is mede-initiatiefnemer van een soepelere regeling in voormalige gemeente Eemsmond. Hij vindt de reactie van de provincie 'een storm in een glas water.' De provincie schiet volgens hem in een kramp om alles te behouden. 'Maar de meeste panden worden niet gesloopt. Ze worden bijvoorbeeld gebruikt als machineberging of huisvesting voor jongvee. Een enkele keer wordt een pand gesloopt vanwege ouderdom, brand of aardbevingsschade. Een verandering in het landschap gaat heel langzaam.'

Daarbij komt in zijn ogen dat het aantal schuren dat voor herbestemming in aanmerking komt, niet zo groot is. 'De schuren die geschikt zijn voor herbestemming, zijn al herbestemd. En vaak zijn schuren ook van herbestemming uitgesloten, omdat het niet in het bestemmingsplan past.'

Principekwestie

De Vries stond samen met LTO Noord-beleidsadviseur Taeke Wahle aan de wieg van de wat soepelere regeling voor boeren in gemeente Eemsmond. 'Het is een redelijke deal geworden, waarbij de ondernemer iets meer vrijheid heeft. Wie is de provincie om te oordelen wat er met het eigendom van de ondernemer gebeurt? Daarover willen ze regeren, dat voelt niet goed. Dat wilden we graag uitrollen over het gebied, maar de provincie lijkt daar niet in mee te willen gaan. Het is een principekwestie geworden. Laten we dit maar uitvechten tot de Hoge Raad.'

Volgens jurist Peter Bijl is er veel koudwatervrees onder boeren. 'Ze denken dat wij als provincie eigenaren willen belemmeren door hen een functie op te dwingen. Dat is een grote misvatting. Geen enkele boer wordt gedwongen een beroep uit te voeren dat hij niet wil.'

Zwaarste middelen

Dat in de voormalige gemeente Eemsmond boeren wel meer vrijheid hebben om te slopen, is tegen de wil van de provincie, stelt Bijl. 'We wilden niet direct naar de zwaarste middelen grijpen en dachten dat we de wethouder van Eemsmond wel konden overtuigen. Onze verwachting is niet gerechtvaardigd. En de kans op beroep was verlopen. Dit was voor ons een politiek signaal dat we dit niet moeten herhalen.'

Groningen wacht de uitspraak af en kijkt dan of er ook mogelijkheden zijn om eenzelfde regeling te treffen voor boeren in de voormalige gemeente De Marne. De uitspraak in de voorlopige voorziening is naar verwachting volgende week.