Pionieren met groenteteelt op Bonaire

De ouders van Arie Boers hebben in Nederland een potplantenkwekerij. Samen met Adrian Goedegebuure, van huis uit hovenier, runt Boers de kwekerij Bon Tera. De twee vrienden zijn vorig jaar september op Bonaire, een Nederlands eiland in het zuidelijke deel van de Caribische Zee, gestart met de bouw van de groente- en kruidenkwekerij van 50 bij 100 meter. Het is de eerste kwekerij van dit formaat op Bonaire.

In een half jaar tijd hebben de compagnons flinke vorderingen gemaakt. Cherrytomaat, snackkomkommer, kousenband, munt, rucola en slamix zijn de belangrijkste gewassen. 'Bij elk gewas is het eerst testen welke soort hier goed wil groeien. Bij tomaten zijn we begonnen met vijf soorten. Met de beste zijn we verdergegaan', legt Boers uit.

Snel leveren

De producten liggen onder andere in het schap bij Albert Heijn in Kralendijk, de hoofdplaats op Bonaire. 'Albert Heijn wil 365 dagen in het jaar verse groenten en is daarmee een belangrijke afnemer. We hebben een deel in het schap waar we al onze producten aanbieden. Idealiter oogsten we 's morgens en leveren we 's middags. Onze producten zijn daardoor verser en ook nog eens goedkoper', zegt de ondernemer.

Tomaten zijn op Bonaire niet zo makkelijk te telen. 'Zo nu en dan moet je leergeld aan jezelf betalen', geeft Boers toe. De snacktomaten van Bon Tera zijn niet zo mooi rood als de geïmporteerde tomaten. 'We oogsten de tomaten vrij groen omdat dit soort minder makkelijk rood wordt door de constant hoge temperaturen.'

Kousenband

Een gewas als kousenband is relatief makkelijk te telen. 'Het probleem is niet dat het niet wil groeien. Het groeit eerder te hard. Producten als komkommer, tomaat en kousenband willen we zes dagen per week oogsten en niet op zondag. Als je bij kousenband wacht tot maandag, is het product eigenlijk al te groot en is de smaak minder.'

Omdat de compagnons al langer op Bonaire werkten, wisten ze dat ze deze grond konden huren en waren ze aardig goed op de hoogte van de afzetmogelijkheden. Goedegebuure: 'De kwekerij heeft de grootte van een voetbalveld, het maximale wat we mochten bouwen. Er is een oude kas in Nederland gekocht en hier zonder glas in elkaar gezet. Een glazen kas is voor het klimaat niet nodig. De netten op de kassen hebben een functie voor schaduw en bescherming tegen geiten, leguanen en hagedissen.'

Vollegrond

De groente groeit vooralsnog hoofdzakelijk in de vollegrond, die in stroken is verbeterd wat betreft structuur en voeding met kokos en organische meststoffen. De ondernemers testen of komkommers goed op kokos zijn te telen. Daarnaast staan er meerdere nieuwe gewassen in kleine aantallen om te kijken of ze goed willen groeien. 'We telen niet biologisch, dat lukt niet. We gebruiken wel zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen', zegt Boers.

Dat Bon Tera de eerste en enige kwekerij op Bonaire is, heeft vooral te maken met de bodem- en klimaatomstandigheden. Cactussen en droge struiken vormen het landschap rond de kwekerij. De grond is steenachtig, het grondwater bevat veel zout en de temperatuur ligt veelal rond de 30 graden. Bovendien regent het weinig en als het regent, valt alles in een relatief korte periode.

Gevangenis

De enige buurman is een gevangenis die vorig jaar open is gegaan. Goedegebuure: 'Voor de druppelirrigatie met voeding gebruiken we schoon drinkwater. Daarvoor hebben we een leiding van 800 meter aangelegd vanaf de gevangenis. Dit bleek de goedkoopste en de meest zekere oplossing om altijd voldoende water beschikbaar te hebben. Het leidingwater kost op Bonaire 4,43 dollar (3,94 euro) per kuub.

Behalve water was er ook geen elektriciteit op de kavel. Boers en Goedegebuure hebben daarom geïnvesteerd in zonnepanelen en batterijen. Een forse investering, die vooralsnog voldoet voor alle elektra in het woonhuis en de koeling. Voor het rondpompen van het water is een generator aangeschaft.

Huurgrond

De kwekerij huurt de grond van de overheid. Omdat het huurgrond is met een agrarische bestemming, is de enige bestemming land- en tuinbouw. Het huis staat op een stukje erfpachtgrond en is opgebouwd rond drie zeecontainers.

Tussen de woning en de kwekerij staan silo's voor wateropslag. Daarnaast is er een aparte ruimte voor de teelt van cressen. Boers: 'We hebben last van ratten. 's Nachts zetten we de kratten met kiemende zaden in een zeecontainer.'

Restaurants

Vooral restaurants hebben interesse in deze cressen. 'Tot nu toe hebben we ons vooral met de teelt beziggehouden en hebben we weinig tijd gehad om bij restaurants langs te gaan om onze andere producten aan de man te brengen', zegt Boers.