Meetmethode biedt andere blik op kwaliteit agf

In het project 'GreenCHAINge' heeft een consortium van dertig partijen, vanuit overheid en bedrijfsleven, samengewerkt aan de kwaliteitsverbetering in de groente- en fruitketen in de naoogstfase. Doel was expertise- en kennisontwikkeling om kwaliteitsverlies in de hele sector tegen te gaan. De resultaten van het onderzoek zijn op donderdag 14 maart bekendgemaakt door WUR en GroentenFruit Huis.

Projectleider Eelke Westra van de WUR zegt dat de eerste vraag tijdens het project was om te definiëren wat kwaliteit is om daarna te bepalen hoe je die kunt meten. Dat bleek sterk afhankelijk te zijn van het gewas: voor aardbeien gelden andere kwaliteitscriteria dan voor bijvoorbeeld avocado's.

Overlap

Toch was er ook overlap: voor alle gewassen bleken kleur en stevigheid een belangrijke rol te spelen bij het meten van de kwaliteit.

Naast aardbeien en avocado's zijn sperziebonen, druiven, mango's, meloenen, papaja's, champignons en peren in het onderzoek meegenomen. Volgens Westra hebben de onderzoekers nadrukkelijk gezocht naar 'non-destructieve en niet-invasieve methodes'. Dat wil zeggen dat de vruchten en groenten tijdens het meten van de kwaliteit niet verloren mochten gaan.

NIR

Na lang zoeken was het volgens de experts baanbrekende resultaat dat nabij-infraroodspectroscopie (NIR) een goede techniek is om stevigheid, rijpheid en kleur te meten. De resultaten zijn vergeleken met metingen zonder NIR en kunnen daardoor ook wetenschappelijk de toets der kritiek doorstaan.

Voor de nieuwe methode is een camerasysteem ontwikkeld dat de kleur en stevigheid van een hele kist groente of fruit in één keer kan meten en analyseren.

Transport

Daarnaast is in het project aandacht besteed aan het verbeteren van de condities bij het transporteren en bewaren van groenten en fruit. Met een speciale afdekking van de vloer van gekoelde containers liepen de temperatuurverschillen tijdens het laden met 30 procent terug, met minder bederf en kwaliteitsverlies als gevolg.

Met een nieuw soort verpakkingsmateriaal dat de atmosfeer beschermt tegen schommelingen in de omgevingstemperatuur, konden de onderzoekers de houdbaarheid van bederfelijke producten verlengen.

Ten slotte is in het project een model ontworpen dat de kans op goede of slechte kwaliteit van groente en fruit na de oogst kan voorspellen. Dit model gebruikt onder andere gegevens uit de teeltfase en informatie over de neerslag en de temperaturen tijdens de teelt.

Voor hele sector

'Van de meetmethodes die we dankzij het onderzoeksbudget hebben kunnen ontwikkelen, kan de hele sector de vruchten plukken', zegt Westra. 'Daarbij blijft 'meten is weten' een belangrijk uitgangspunt, maar vooral dat je weet wát je precies meet.'

Het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB) inspecteert verse groenten en fruit, snijbloemen en potplanten en staat onder toezicht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Oorzaak

Volgens technisch directeur Jean Crombach beoordeelt de controledienst de kwaliteit van groenten en fruit, maar heeft de KCB niet tot taak na te gaan wat de oorzaak van eventueel kwaliteitsverlies is.

Het KCB is blij met de uitkomsten van 'GreenCHAINge' en juicht ieder initiatief tot kwaliteitsverbetering toe, aldus Crombach. 'Wij zetten graag onze expertise in om mee te werken aan onderzoek. Alles wat we kunnen doen om de houdbaarheid te bevorderen, is weer een stap om voedselverspilling tegen te gaan.'

Rekentool

Met het model om de kwaliteit van groente en fruit na de oogst te voorspellen, is een rekentool ontwikkeld die GroentenFruit Huis, dat de belangen behartigt van bedrijven die zich bezighouden met de afzet van groenten en fruit, op zijn website zal plaatsen.

'Met dit hulpmiddel kunnen de bij ons aangesloten bedrijven gerichter inspelen op de vraag van hun doelgroepen', denkt Daco Sol, verantwoordelijk voor Logistiek, Toezicht en Supply Chain bij GroentenFruit Huis.

Appels en peren

Kees Oskam is algemeen directeur van handelsmaatschappij Jan Oskam BV, dat groente-, fruit- en citrusproducten im- en exporteert. Het bedrijf voert onder andere Nederlandse appels en peren uit, waarvan het een gedeelte zelf teelt.

Jan Oskam BV heeft het 'GreenCHAINge'-onderzoek gefaciliteerd door een aantal cellen beschikbaar te stellen voor proefperen en mee te kijken met de testen die de onderzoekers deden.

Geen toeval of emoties

'Zonder onderzoek komen we nergens', legt Oskam uit. 'De resultaten van het onderzoek berusten op feiten en niet op toevallige omstandigheden of emoties.' Oskam verwacht dat het enige tijd zal duren voordat het handelsbedrijf zijn voordeel kan doen met de resultaten, omdat een andere manier van kwaliteit meten ook een andere manier van denken vraagt.

Omdat 'GreenCHAINge' zo veel positieve resultaten heeft opgeleverd, gaat de WUR verder met een nieuw project, 'Fresh on Demand'. Hierin zal ook aandacht worden besteed aan de kwaliteit van gesneden groenten. 'We bouwen voort op de kennis en technologie die we in 'GreenCHAINge' hebben opgedaan', zegt Westra.

GroentenFruit Huis zal ook bij 'Fresh on Demand' de sector vertegenwoordigen. Als partijen in de keten samenwerken en informatie over de kwaliteit met elkaar delen, komt dat ten goede aan de houdbaarheid van groente en fruit, legt Sol de deelname aan het nieuwe project uit.