Een middelvinger naar de gevestigde orde

De schreeuwers versus de doeners. Tegenover elkaar staan of naast elkaar staan. Roeptoeteren versus koffiedrinken. Het zijn kreten uit de VVD-campagne, waarin 's lands grootste machtspartij zich afzet tegen opponenten die het compromis schuwen.

Die populistische trend is in heel Europa te zien. De Britten verlaten de EU en in heel Europa wordt er tegenaan geschopt. In Italië, Spanje, Frankrijk, België, Duitsland, Oostenrijk en Griekenland grijpen anti-establishmentpartijen de macht of winnen ze.

Ook hier. Opmerkelijk gezien het economische tij en het feit dat we in een van de welvarendste landen leven. Polderen bracht ons ver, maar voor de schoonheid van het compromis is nu weinig oog.

De klimaattegenpolen Forum voor Democratie en GroenLinks wonnen de verkiezingen. De middenpartijen – het compromis tussen de extremen – leverden in. VVD, CDA en PvdA hadden in 1977 nog 130 Kamerzetels, nu zijn dat er in peilingen nog slechts 50.

De gevestigde orde staat breed onder druk. Vakbonden verliezen leden, ondernemersorganisaties krijgen hevige kritiek. Ook in onze sector. Agrio en Geelen Consultancy meldden deze week dat boeren matige rapportcijfers uitdelen aan hun vertegenwoordigers.

Ook hier is de roep om 'een steviger geluid' en 'met de vuist op tafel' groot. De vraag is hoe reëel een betere opbrengst van dat alternatieve geluid is. Met vaker keihard 'nee' roepen maak je je wellicht populair, maar levert dat meer op dan de inzet van honderden besturende collega-veehouders, collega-akkerbouwers en collega-tuinders?

De beleidstrein rijdt door, ook als de sector niet meepoldert. Als agrariërs het compromis gaan schuwen, blijven ze met schone maar waarschijnlijk ook lege handen achter. Wordt er zonder en voor je bepaald. Dan steek je je middelvinger toch echt in je eigen oog.