'Verdienmodel voor gangbare landbouw loopt ten einde'

U pleit, ook als gedeputeerde van landbouw, al enige tijd voor een grondgebonden landbouw. Waarom gaat u nu een stap verder?

'De fosfaatproblematiek en stikstofuitstoot leiden tot een onhoudbaar systeem. Kunstmest is een enorme energieverbruiker. Het verdienmodel voor gangbare landbouw loopt ten einde. Er komen allemaal deeloplossingen waarmee we ook niet verder komen.

Biologische landbouw wordt nog te vaak vergeleken met Ot- en Sienlandbouw

Johannes Kramer, FNP-lijsttrekker en gedeputeerde

'Vanwege de klimaatopgave planten we 100.000 hectare extra bomen, terwijl bomen in Programma Aanpak Stikstof-gebieden gekapt worden. Hoe gek wil je het hebben? We moeten toe naar een grondgebonden landbouw die vrij is van kunstmest en antibiotica. Hectares en staarten tellen zorgen ook voor veel minder bureaucratie.'

Is uw visie van 100 procent biologisch realistisch? Landelijk ligt het aandeel biologische bedrijven op zo'n 2,8 procent.

'Het is een lange weg, waarvoor je de tijd moet nemen. Ik vergelijk de toekomst van boeren met die van autodealers. Over vijftien jaar sleutelen autobedrijven alleen nog maar aan elektrische auto's. Dat we meer biologisch gaan boeren is onafwendbaar, net als de komst van meer elektrische auto's. Dat betekent overigens niet dat we naar een Ot- en Sienlandbouw moeten. Daarmee wordt de biologische landbouw nog te vaak vergeleken.

'Er heerst een te romantisch beeld. Biobedrijven zijn vaak moderne, goed geëquipeerde bedrijven met robotten die net als andere bedrijven optimaliseren. Wat mij betreft melken ze vierhonderd koeien. Als gevolg van de schaalvergroting, ingezet door Mansholt, konden veel boeren in de jaren zeventig en tachtig een Mercedes kopen. Wat zou het mooi zijn als alle boeren straks door die biologische sprong voorwaarts een Tesla S kunnen rijden.'

Dan moet hij eerst wel wat verdienen. Veel initiatieven stranden op het verdienmodel.

'Dat klopt. Ook in Friesland halen enkele natuurinclusieve initiatieven het niet. De landelijke overheid en Europa moeten hierin meer regulerend optreden en zorgen voor een level playing field. Het heeft geen zin dat Nederland het braafste jongetje van de klas is, als 60 procent van de producten de grens overgaat. Ik merk wel dat Europa meer warm loopt voor ecologie.'

Hoe gaat u de boeren in uw visie meenemen?

'Dat willen we doen door verleiden en promoten. Volgende week zal ik hierover meer vertellen, tijdens een bijeenkomst van de FNP over landbouw op Dairy Campus. Wat wel van belang is, is dat we naar oplossingen kijken die niet ten koste gaan van boeren.'

Bij een duurzame landbouw horen kleine windmolens, vinden veel boeren. Uw partij is fervent tegenstander van EAZ-windmolens. Kunt u een Friese boer uitleggen waarom hij geen molen mag plaatsen en zijn Groningse collega wel?

'Voor de Groninger windmolens hebben de ontwerpers valide argumenten. Maar wij willen geen duizenden van deze windmolens in het landschap. Het landschap is van ons allemaal. Het is geen energiefabriek. De molens komen boven de bedrijven uit. De draaiende motoren zorgen voor onrust. Met deze vorm van energieopwekking haal je de klimaatdoelen niet. Het is puur voor het eigen verbruik van de boer.'

Veel discussie is er over de veenweide. Is er toekomst voor de veenweideboer?

'Ja. We moeten vooral naar de kansen kijken. Voor onderwaterdrainage valt veel te zeggen. Ik wil hierbij een compliment maken richting LTO. De organisatie denkt uitermate constructief mee als het gaat om bijvoorbeeld het reduceren van de CO2-uitstoot.'