Jonge Brabander start vollegrondsgroentebedrijf

Reportage Noord-Brabant Peter van Houweling 22 jan 2019 om 11:40uur

Joost van den Oetelaar (25) uit Oirschot begon vrijwel uit het niets met een vollegrondsgroentebedrijf. Zijn ouders hebben een fotozaak. Eén teeltjaar heeft hij nu achter de rug. 'Je mag nooit opgeven, gewoon nooit.'

Jonge+Brabander+start+vollegrondsgroentebedrijf

Het was een jeugddroom Van den Oetelaar. 'Vanaf het moment dat ik kon praten, zei ik dat ik boer wilde worden. Mijn opa was boer met een Fendt-trekker. Dat wilde ik ook.'

Maar zijn ouders hebben een fotozaak, geen boerderij. Het werken met trekkers en machines vond Van den Oetelaar prachtig. Tijdens zijn studie aan de HAS in Den Bosch startte hij op twintigjarige leeftijd op huurland met de teelt van speciale peulvruchten. Ook werkte hij al bij een vollegrondsgroenteteler. Voor en na school en voor en na het werk bij die teler was hij op zijn eigen land te vinden.

Na de HAS ontbrak er slecht één ding: een eigen bedrijf. Eerst werkte Van den Oetelaar nog anderhalf jaar bij de groenteteler. Hij leerde er veel, maar hij was toch niet echt tevreden. 'Het kriebelde. Ik wilde niet 'ergens werken'. Ik ben geboren als ondernemer. Ik heb geen zin om steeds te horen wat ik moet doen. Natuurlijk had ik kunnen doorgroeien, maar ik wilde zelf alle verantwoordelijkheid dragen.'

Als de eerste twee jaar goed waren geweest, was ik misschien te enthousiast geworden

Joost van den Oetelaar, vollegrondsgroenteteler in Oirschot

Groot risico

Elk jaar groeide de ondernemer, in oppervlakte en in gewassen. Op den duur was de combinatie loondienst en eigen bedrijf niet meer vol te houden. Hij moest kiezen. 'Toen heb ik de stoute schoenen aangetrokken. Ik heb een groot risico genomen en ben voor mezelf begonnen. Gas erop.'

In december 2017 was Van den Oetelaar helemaal zelfstandig. Hij huurde een deel van een gestopte champignonkwekerij als loods. In diezelfde maand bouwde hij daarin zelf een koelcel.

De teler huurt een deel van een champignonkwekerij. © Peter van Houweling

In de loods bouwde Van den Oetelaar een koelcel. © Peter van Houweling

Investeren

De starter begon bijna met niets. Hij moest investeren in machines, gereedschap, plantmateriaal, personeel, huur van land en allerlei andere zaken. 'Je moet alles betalen, voordat het eerste geld binnen is. Bijvoorbeeld de teelt van late winterprei ben je elf maanden aan het voorfinancieren. Soms moet je ook na de oogst nog lang wachten, voordat het geld binnen is. Dat is extra moeilijk voor iemand die bijna bij nul start.'

Bovendien waren de teeltomstandigheden in 2018 extreem. Eerst te koud, toen te nat en daarna heet en ongekend droog. Het was een grote uitdaging om gewassen aan de groei te houden. Opbrengsten bleven achter.

Niet klagen

Toch ziet Van den Oetelaar de positieve kant ervan. 'Ik ben vaak enthousiast. Als de eerste twee jaar goed waren geweest, was ik misschien te enthousiast geworden. Misschien is zo'n beroerd eerste jaar wel een goede les voor mij. Je moet altijd overal het positieve van inzien. Met klagen kom je nergens.'

De ondernemer teelde in 2018 op 16 hectare biologische grond broccoli, prei, peulvruchten, bladgewassen, Chinese bewaarkool en bonen voor de zaadproductie. Daarnaast meldde hij 8 hectare aan voor omschakeling naar biologisch. Dit jaar heeft hij ruim 45 hectare. Daarvan is 28 hectare biologisch en 18 hectare in omschakeling. Er zijn weinig huurpercelen beschikbaar die biologisch zijn. 'Dat is wel een dingetje.'

Jaarrond werk

Met het bouwplan heeft Van den Oetelaar jaarrond werk. 'Ik houd niet van stilzitten. Het is ook mooi voor het personeel. Dan kun je hen binden en iets opbouwen, bijvoorbeeld door hun meer verantwoordelijkheid te geven.' Hij heeft nu twee mensen in vaste dienst.

De teler is in deze tijd van het jaar onder andere druk met het leveren van bewaarkool uit de koelcel en met het oogsten en leveren van 6 hectare winterprei. Prei oogst hij tot mei. Vanuit de koeling levert hij prei nog tot drie weken daarna. Begin juni oogst hij weer de eerste zomerprei. De vraag is nog matig. 'Bio wordt veel gepromoot. Daardoor groeit de teelt, maar de handel en de consumptie blijven achter.'

Doel

Het doel van de ondernemer is om te groeien naar een volwaardig biologisch vollegrondsgroentebedrijf. Hij heeft geen omvang voor ogen. 'Een oppervlakte die voor mij te behappen is. Ik wil overzicht houden. Ik ben niet de persoon om de hele dag op kantoor te zitten. Ik wil zelf de handen uit de mouwen steken. Ik wil wel groot genoeg worden om interessant te zijn voor de retail en ik houd ervan om gas te geven en om met machines te werken.'

Van den Oetelaar heeft zijn droom waargemaakt: een eigen groentebedrijf met Fendt-trekkers. Maar de start kostte veel energie. 'Je moet hard zijn voor jezelf', zegt hij. 'Als ondernemer moet je altijd zelf je problemen oplossen. Je mag nooit opgeven, gewoon nooit. En altijd in je droom blijven geloven, hoe moeilijk dat soms ook is.'

'Dan maar in één keer biologisch'

'Biologisch heeft toekomst', stelt Joost van den Oetelaar. 'Gangbaar wordt al jaren gekort op middelen. Het wordt steeds moeilijker om gangbaar ziekten en plagen tegen te gaan. Ik had geen zin in dat spelletje. Tegelijk zie je dat er steeds meer mogelijkheden komen voor de biologische teelt, zoals rassen met resistenties tegen ziekten. Waarom zou ik dan niet in één keer de stap zetten naar biologisch?' Volgens de ondernemer staat biologische teelt dichter bij de natuur. 'De natuur is zelfredzaam. Als je dat wilt begrijpen, kun je in biologisch heel ver komen. Ik vind het een leuke uitdaging om door biologisch te telen een mooi en gezond product neer te zetten met een goede kwaliteit.' Biologische telen is niet makkelijk, vindt de vollegrondsgroenteteler uit Oirschot. 'Je moet problemen voor blijven, want je hebt bijna geen hulpmiddelen om ze op te lossen, als ze er zijn. En als ze er toch komen, moet je dat accepteren. Een manier om problemen te voorkomen, is telen in een bodem die in topconditie is. De grond is de basis.'