Meer trips door ophoping nitraat in gewas

'Vooral trips reageren sterk op hoge concentraties nitraat in plantenweefsels', zegt teeltadviseur Chris van Laarhoven van Tuinbouw Advies. 'De ophoping kan het gevolg zijn van te hoge stikstofgiften of van het stilvallen van de gewasgroei. Bij groeistagnatie is er onvoldoende opname van mineralen en bestaat de kans dat een hoog gehalte aan nitraat achterblijft in het blad.'

Van Laarhoven was onlangs door Bejo in Warmenhuizen gevraagd om tijdens een speciaal georganiseerde Kooldag honderd kooltelers bij te praten over de beheersing van vooral trips. De zaadfirma gebruikte de bijeenkomst om een aantal nieuwe rassen voor de teelt van zowel wittekool als rodekool onder de aandacht te brengen.

Balans in bemesting

Een goed evenwicht tussen de elementen zorgt voor balans in de bemesting, vertelt Van Laarhoven. Voor de opname van stikstof is vooral de verhouding tussen calcium en magnesium van belang. Verder spelen sporenelementen als borium en silicium een rol bij de omzetting van nitraat in eiwitten.

'Het gaat niet om de hoeveelheden meststoffen die worden gestrooid, maar om de daadwerkelijke opname van de mineralen vanuit de bodem', benadrukt de tuinbouwadviseur. 'Plantsapanalyses geven een goed beeld van de beschikbaarheid van de verschillende mineralen in een gewas. Telers kunnen daar vervolgens op bijsturen.'

Gevoelig

Uit ervaring weet Van Laarhoven dat een gewas, het maakt dan niet uit of het gaat om kool, aardbeien, uien of bloembollen, gevoelig is voor met name trips als in de analyses blijkt dat 60 procent van de beschikbare minerale stikstof uit nitraat bestaat.

'Dat is vaak een aanwijzing voor verzwakte planten met veel korte suikerketens. Meestal hoef ik het gewas dan niet eens te zien om te weten dat er aantastingen zijn. Beter is het te streven naar een aandeel nitraat van 30 procent.'

Advies

Van Laarhoven adviseert kooltelers om niet de volledige stikstofbehoefte van het gewas aan de basis mee te geven. Verder is het volgens hem voor de beheersing van trips van belang om de teelt te starten met voldoende beschikbare calcium, zwavel en borium.

'In het groeiseizoen is een gelijkmatige groei essentieel. Laat een gewas niet stilvallen door op tijd te beregenen en voorkom groeistoten.'

Wat Van Laarhoven betreft gaat de voorkeur voor kalibemesting uit naar patentkali in plaats van het chloorhoudende Kali-60. Hij legt uit dat chloor vooral nitraat sterk beconcurreert. Verder bevat patentkali naast 30 procent kali 10 procent magnesium en dat is positief voor de stikstofefficiëntie in een gewas.

Ziektebestrijding

Kooltelers doen er volgens de adviseur goed aan om met de ziektebestrijding regelmatig bitterzout als bladbemesting mee te spuiten. 'Met bitterzout geven jullie naast met name magnesium nog enkele essentiële mineralen mee die een efficiënte opname van stikstof constant stimuleren', vertelt hij.

Bij insectenbestrijding is het beter als kooltelers het gebruik van de breedwerkende pyrethroïden zo lang mogelijk uitstellen, stelt Van Laarhoven. 'Vanuit de biologische teelt kunnen we leren hoe belangrijk natuurlijke roofvijanden zijn om aantastingen door trips en andere probleeminsecten binnen de perken te houden. Spuitschema's met specifieke insecticiden hebben daarom de voorkeur.'

Hoge tolerantie

Bejo zoekt in de veredeling naar koolrassen met een hoge tolerantie tegen insecten. Ronald Hand, koolspecialist bij de zaadfirma voor Noord-Nederland, vertelt dat de verminderde gevoeligheid vooral gebaseerd is op een gelijkmatige stikstofopname.

'We selecteren op variëteiten die vlot groeien en met uiteindelijk een uniform en sterk oogstbaar product.' Als voorbeelden van koolrassen die minder gevoelig zijn voor trips, noemt Hand Expect, Cyclone, Kaluga en Impala.