Hoog nitraatgehalte maakt gewas aantrekkelijk voor trips

'Vooral trips reageren sterk op ophoping van nitraat in plantenweefsels', aldus de teeltadviseur. 'Die ophoping kan het gevolg zijn van te hoge stikstofgiften of van het stilvallen van de gewasgroei. Bij groeistagnatie is er onvoldoende opname van mineralen en bestaat de kans dat een hoog gehalte aan nitraat achterblijft in het blad.'

Van Laarhoven was vorige week op de Kooldag van Bejo in Warmenhuizen gevraagd om de aanwezige kooltelers bij te praten over de beheersing van vooral trips. De zaadfirma gebruikte de bijeenkomst om een aantal nieuwe rassen voor de teelt van zowel witte kool als rode kool onder de aandacht te brengen.

Balans in bemesting

Een goed evenwicht tussen de elementen zorgt voor balans in de bemesting, vertelt Van Laarhoven. Voor de opname van stikstof is vooral de verhouding tussen calcium en magnesium van belang. Verder spelen ook sporenelementen als borium en silicium een rol bij de omzetting van nitraat in eiwitten.

'Het gaat niet om de hoeveelheden meststoffen die worden gestrooid, maar om de daadwerkelijke opname van de mineralen vanuit de bodem', legt hij uit. 'Plantsapanalyses geven een goed beeld van de beschikbaarheid van de verschillende mineralen in een gewas. Telers kunnen daar vervolgens op bijsturen.'

Uit ervaring weet Van Laarhoven dat een gewas, het maakt dan niet uit of het gaat om kool, aardbeien, uien of bloembollen, gevoelig is voor met name trips als in de analyses blijkt dat 60 procent van de beschikbare minerale stikstof uit nitraat bestaat. 'Dat is een aanwijzing voor een korte suikerketen en vaak hoef ik het gewas niet eens te zien om te weten dat er aantastingen zijn. Beter is het te streven naar een aandeel nitraat van 30 procent.'

Voorkeur voor patentkali

Van Laarhoven adviseert kooltelers om niet de volledige stikstofbehoefte van het gewas aan de basis mee te geven. Verder is het volgens de bemestingsspecialist voor de beheersing van trips van belang om de teelt te starten met voldoende beschikbare calcium, zwavel en borium. Wat hem betreft gaat de voorkeur voor de kalibemesting uit naar patentkali in plaats van het chloorhoudende Kali-60. 'In het groeiseizoen is een gelijkmatige groei essentieel. Laat een gewas niet stilvallen door op tijd te beregenen en voorkom ook groeistoten.'

Kooltelers doen er goed aan volgens Van Laarhoven om tegelijk met de ziektebestrijding regelmatig bitterzout als bladbemesting mee te spuiten. 'Bitterzout bevat essentiële mineralen die een efficiënte opname van stikstof constant stimuleren.' Bij de insectenbestrijding is het beter als de kooltelers het gebruik van de breedwerkende pyrethroïden zo lang mogelijk uitstellen, stelt hij. 'Vanuit de biologische teelt kunnen we leren hoe belangrijk de natuurlijke roofvijanden zijn om aantastingen door trips binnen de perken te houden. Spuitschema's met specifieke insecticiden hebben daarom de voorkeur.'

Hoge tolerantie

Bejo zoekt in de veredeling naar koolrassen met een hoge tolerantie tegen insecten. Ronald Hand, koolspecialist bij de zaadfirma voor Noord-Nederland, vertelt dat de verminderde gevoeligheid vooral gebaseerd is op de gelijkmatige opname van stikstof.

'We selecteren op variëteiten die vlot groeien en met uiteindelijk een uniform en sterk product voor de kooltelers om te oogsten.' Als voorbeelden van koolrassen die minder gevoelig zijn voor trips noemt Hand onder meer Expect, Cyclone, Kaluga en Impala.

Voor de teelt van vroege rode kool presenteert Bejo verder het nieuwe ras Davaro. Dit ras levert uniforme kolen met een goede interne kwaliteit die ook geschikt zijn voor middellange bewaring. Davaro is afgelopen jaar voor het eerst op praktijkpercelen geteeld.

Arbeidsvriendelijk en houdbaar

Zacapa is een nieuw ras, waarvan het eerste zaaizaad al commercieel beschikbaar is. Dit ras levert niet al te grove kolen en is geschikt voor zowel de verse markt als ook voor snijderijen. Van drie nieuwe nummers Bejo 3270, Bejo 3268 en Bejo 3271 komt het eerste zaaizaad in 2019 beschikbaar. Dit zijn alle drie variëteiten die in de rassenvergelijkingen steeds goed scoren op de tolerantie tegen trips, arbeidsvriendelijkheid en houdbaarheid op het veld, aldus Hand.