'Nergens beter boeren dan in polder'

'En het land was woest en ledig...'. als in het scheppingsverhaal, zo moet het er volgens Ton Leijten uit hebben gezien net na de drooglegging van de diverse polders in de Zuiderzee. De inpolderingen kwamen er als resultaat van de Zuiderzeewet die in 1918 was aangenomen, op initiatief van Cornelis Lely, minister van Waterstaat. 'Het verleden van ons gebied is nog zo pril', zegt Leijten. 'Het verleden moeten we in ons geheugen hebben om vooruit te kunnen naar de toekomst.'

Openbaar lichaam

Leijten vertelt over de bestuurlijke indeling van Flevoland, die begon met het per polder instellen van een openbaar lichaam. Leijten, oud-LTO Noord bestuurder en momenteel heemraad bij waterschap Zuiderzeeland, werd in 1984 gevraagd voor het 'voorbereidingslichaam' voor de provincie Flevoland. 'We zouden een provincie nieuwe stijl worden, een 'lichte' provincie die veel taken bij de gemeenten had liggen', blikt Leijten terug. 'Maar daar kwam niets van terecht. Een status aparte voor één van de 12 provincies, dat werkt niet.'

In Brussel werd Flevoland gezien als een doelstelling I regio, wat maximale financiële ondersteuning vanuit de EU inhield. 'Daar hebben we acht jaar van geprofiteerd, ook de landbouw', aldus Leijten.

De huidige heemraad heeft veel zien veranderen in het openbaar bestuur. 'De invloed van de agrarische sector is veel kleiner geworden.' Leijten roept om om in het waterschap de stem van de landbouw goed te laten horen. 'Stem op de lijst Werk aan Water Flevoland, dat is de beste garantie dat uw belangen goed worden behartigd.'

Kansen

Rob ter Haar is voorzitter van Stichting de Lelystadse Boer. Jarenlang werd door de omwonenden van Lelystad Airport gestreden tegen de uitbreiding van het vliegveld. 'Praatte je over de toekomst van het bedrijf, dan had dit altijd een negatief karakter', blikt Ter Haar terug.

Toen duidelijk werd dat de uitbreiding door zou gaan, koos de buurt voor een heel andere benadering. 'We schoven de negatieve dingen aan de kant en keken naar de kansen. Dat leverde op de eerste bijeenkomst al dertig ideeën op.' Inmiddels zijn 35 van de 70 boeren in het gebied actief op diverse terreinen. Van onderhoud van het vliegveld tot het ontwikkelen van een streekmerk en van educatie tot een open dag, die afgelopen zomer 1.200 bezoekers uit Lelystad trok.

Bieten

LTO Nederland voorzitter Marc Calon begint zijn inleiding met een anekdote van vroeger, toen hij met zijn ouders vanuit Groningen regelmatig naar Zeeuws Vlaanderen reisde, waar de familie vandaan komt. 'Op doorreis door Flevoland stonden de bieten in de polder er altijd beter voor dan bij ons, dat was een kleine frustratie', zegt Calon. 'Maar het verschil wordt kleiner, let op uw zaak met intensieve bouwplannen', geeft hij de Flevolandse boeren mee.

Calon kijkt positief naar de toekomst van de land- en tuinbouw. ‘Ik ben hartstikke trots op de sector, ik denk dat er een goede toekomst is voor de landbouw, zeker hier in de polders’, aldus de LTO voorzitter. ‘Je kunt nergens beter boeren dan in de polder.’
Hij ziet de toekomst zonnig in voor de sector vanwege de goede grond, een goed klimaat, de consument vlakbij en een goed onderwijssysteem. ‘Het hele complex van kennis en innovatie is nergens zo goed als in Nederland’, stelt Calon.

Bedreigingen ziet hij ook. 'Protectionisme, dat bijvoorbeeld Colombia een heffing legt op diepvries-patat uit Nederland, is het grootste probleem voor de boeren. We zijn tweede landbouwexporteur van de wereld, met 101 miljard euro aan exportwaarde. Dat bedrag zou niet omhoog kunnen, maar is toch weer gestegen. Open grenzen is het belangrijkste voor de Nederlandse landbouw.'
Ook het 'rammelen aan de poorten' van de EU is een probleem volgens Calon. 'Op deze twee grootste bedreigingen voor de Nederlandse landbouw moet de lobby gericht zijn', zegt Calon. 'Samen met VNO en andere partners sluiten we verbonden, dat doen we altijd. Zo zitten we in de wedstrijd, we trekken altijd samen op met anderen. In de keten is dat samen met het agrobedrijfsleven, als AgriNL', aldus Calon.

Wat bepaalt hoe de Nederlandse landbouw er uit ziet? Als eerste is dat volgens Calon de markt; is die er? Na de markt noemt Calon het weer als bepalende factor en als derde het beleid. 'De eerste twee zijn het belangrijkste', aldus de landelijk voorzitter.
Over de belangrijke Engelse markt vertelt Calon dat LTO onlangs 'in het hol van de leeuw', in Londen de discussie is aangegaan met onder andere de voorzitter van het Engelse parlement en landbouwwoordvoerders, waarbij toonaangevende kranten aanwezig waren. Ook in Brussel had LTO al een dergelijk event gehouden, om in dialoog te gaan over de gevolgen van een harde Brexit. Calon: 'Ook hier kan LTO het niet alleen en zijn we opgetrokken met VNO en mensen van politieke partijen.'

• Lees meer over de Avond van LTO Noord Flevoland in Nieuwe Oogst van zaterdag edities Noord en Midden.