VVD en CDA: NVWA te strikt bij maken regelgeving

Het was VVD-Kamerlid Helma Lodders die vorige week tijdens het debat met minister Carola Schouten (LNV) over de landbouwbegroting het onderbuikgevoel van veel ondernemers verwoordde. Daar klinkt regelmatig het verwijt dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) het overheidsbeleid met te strikte regels naleeft.

Hierin gaat de NVWA soms verder dan de verantwoordelijke ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Toezicht

'Mijn fractie vindt dat het maken van beleid en het uitwerken van beleidsregels niet thuishoort bij de NVWA. Wat de VVD betreft, hoort dat thuis bij de verschillende vakministeries. De NVWA dient zich bezig te houden met het toezicht, conform de regels die het ministerie stelt', stelt Lodders.

Het VVD-Kamerlid wijst in haar betoog op insectenkwekers die vastlopen in de bureaucratie. 'Je ziet nu dat de NVWA zelf beleid en beleidsregels uitwerkt. Ik noemde kort het voorbeeld dat we nieuwe bedrijvigheid in Nederland krijgen.'

Insecten

Lodders vervolgt: 'Mensen produceren insecten voor humane consumptie die ze eventueel willen exporteren. Ik heb met een aantal ondernemers gesproken. Zij wachten al tweeënhalf jaar op duidelijke wet- en regelgeving die bij de NVWA vandaan moet komen en waar de NVWA op gaat controleren.'

Als gaat om humane consumptie moet het ministerie van VWS de regels opstellen en in het geval van diervoeding het ministerie van LNV, vindt Lodders. 'Tuurlijk loop je dan altijd in de praktijk, bij controles, aan tegen 'Hé, kan dit wel, kan dit niet?' Ja, je wilt het ook praktisch hebben geregeld, maar uitwerken van beleid en uitwerken van beleidsregels vind ik thuishoren bij de vakministeries.'

Pluimveeslachterijen

CDA-Kamerlid Jaco Geurts ziet de NVWA ook keuzes maken die eigenlijk toebehoren aan de politiek. 'Een concreet voorbeeld is hoe in de pluimveeslachterijen bepaalde Europese regels moeten worden toegepast. Dat wordt in Nederland door de NVWA zelfstandig ingevuld, waar in alle andere Europese landen de politiek verantwoordelijke zegt: zo gaan we het doen; zo moeten de Europese regels worden uitgevoerd', zegt hij.

'Ik merk dat de NVWA het wel heel scherp neerzet allemaal. Dat geeft dan ook problemen. Je ziet in de statistieken dat er zo veel wordt afgekeurd, terwijl er geen afkeuring zou zijn als het in dezelfde situatie in Duitsland, in België of op andere plekken zou gebeuren.'

Het voorstel van Lodders om de bevoegdheid bij de NVWA voor het opstellen van controleregels in te dammen, betekent volgens haar een 'behoorlijke koerswijziging'. Desondanks reageerde Schouten niet terughoudend op een motie met die strekking van CDA en VVD.

Consequent optreden

De NVWA maakt op basis van het beleid van de ministeries haar eigen interventiebeleid. De reden daarvoor, zegt Schouten, is dat het optreden van de NVWA consequent en voorspelbaar moet zijn.

Maar de bewindsvrouw is bereid deze procedure tegen het licht te houden. Ze wil dit echter wel betrekken in de bredere onderzoeken die al lopen naar het functioneren van de NVWA. Temeer omdat ook de Commissie Sorgdrager op dit vlak adviezen heeft gegeven als gevolg van de fipronilaffaire.

Bruins

'Minister Bruno Bruins (VWS) en ik hebben aangegeven dat we die aanbevelingen overnemen en dat we u voor het einde van het jaar over de uitvoering van die aanbevelingen informeren', aldus Schouten.

De landbouwminister doelde daarmee op een Kamerbrief die aanstaande is met een reactie op het rapport van de Commissie Sorgdrager en die de opmaat is voor het Kamerdebat over de NVWA en de nasleep van de fipronilaffaire dat gepland staat voor 24 januari 2019.

Sorgdrager-adviezen

De motie waarin VVD en CDA pleiten voor het afbakenen van de taken van de NVWA tot toezicht en handhaven, werd met instemming van Lodders aangehouden tot de minister de maatregelen bekendmaakt die worden genomen als reactie op de Sorgdrager-adviezen.

Een tweede VVD-CDA-motie die de minister oproept om de NVWA een financiële prikkel te geven om de kosten laag te houden en zo efficiënt mogelijk te werken, is dinsdag met steun van D66, ChristenUnie, PVV, 50Plus, SGP en Forum voor Democratie aangenomen.

Efficiëntieverbetering

De minister benadrukte tijdens het debat dat er nog verschillende trajecten lopen die efficiëntieverbetering bij de NVWA als doel hebben.

'Daarmee zoeken we ook naar manieren waarop je de NVWA inricht. We hebben bij de vorming van het regeerakkoord geconstateerd dat daar wel wat druk op zit. Daarom hebben we in het regeerakkoord ook extra middelen vrijgemaakt om ervoor te zorgen dat de NVWA juist dat wel kan blijven doen wat er is.'