Hoge opbrengst kan bij volop biodiversiteit

Hoge opbrengsten, een mooi landschap, een gezond verdienmodel en volop biodiversiteit. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Toch zijn de langetermijnresultaten van permacultuur, een ecologische manier van voedselproductie, hoopgevend.

Drie Amerikaanse voorlopers richten hun pijlen ook op de Nederlandse boer: Mark Shepard, Joel Salatin en Daniel Halsey. Hun methodes verschillen, maar ze pleiten eensgezind voor een vorm van permacultuur als alternatief voor de gangbare landbouw.

Daniel Halsey is twee weken in Nederland om zijn visie te delen en een select gezelschap op te leiden in het ontwerpen van herstellende ecosystemen.

Strategie voor lange termijn

Volgens Halsey vraagt de methode-Salatin, met veel verschillende gewassen en oogsten, om een intensieve bedrijfsvoering. Shepard gaat volgens hem meer in op het herstellen van landschap. 'Mijn aanpak combineert eigenlijk beide praktijken', laat Halsey vanuit Amerika weten. 'Mede door veel aandacht te hebben voor het ontwerp help ik mensen met een strategie voor de lange termijn.'

Halsey kijkt daarbij nauwkeurig naar de bestaande plek: topografie, zon, water, grondsoort en bestaande beplanting. Hij probeert 'de natuurlijke patronen zoveel mogelijk intact te laten'. 'Mijn visie is om natuurlijk kapitaal op te bouwen en de draagkracht van het land te verhogen. Voor een grondeigenaar is dat volstrekte logica, een ander moet eerst de knop omzetten.'

160 hectare tellende boerderij

Op dit moment werkt Halsey aan de plannen voor een 160 hectare tellende boerderij in de Amerikaanse staat Maryland. 'Elk denkbaar landbouwhuisdier gaat samen met vegetatie met verschillende opbrengsten. De productie is voor eigen gebruik en wordt lokaal afgezet. Daarnaast is veel aandacht voor de waterhuishouding om droge periodes te overbruggen.'

Halsey vindt permacultuur een breed begrip. 'Voor mij is de kern: voedselproductie combineren met respect voor bodem en natuurlijke hulpbronnen. Het planten van bomen is vaak de eerste stap, waardoor mensen gaan begrijpen hoe ecologie in de praktijk werkt.'

Wereldwijd

Als lid van de World Permaculture Association behoort hij tot een select gezelschap. Nederlandse voorlopers als The Weather Makers en Commonland omarmen Halseys kennis en kunde. De vooraanstaand permaculturist heeft wereldwijd projecten, van Polen tot Hawaï en van Senegal tot Costa Rica. Aanpassingen aan de klimaatsverandering zijn volgens hem noodzaak in waterrijke gebieden, op droge plekken, maar ook in stedelijk gebied dat grote hoeveelheden water moeilijk kan verwerken.

Halsey plantte eigenhandig op 10 hectare een boomgaard nabij zijn huis. 'Drie jaar later lag de mogelijkheid open om zelfvoorzienend te worden. Wat miste waren andere eiwitten dan bonen. Daarom hebben we geiten aangeschaft. Maar door de internationale aandacht ontbreekt het mij vooral aan tijd om te boeren, dus zijn de dieren naar een bevriende veehouder gegaan.'

Schade aan leefomgeving

Halsey is op een missie. De gangbare landbouw veroorzaakt grote schade aan onze leefomgeving, zo is zijn overtuiging. Een veelgestelde vraag aan hem is hoe permacultuur de wereld kan voeden. 'Dan zie ik grootschalige landbouw in mijn omgeving om bevoorrechte mensen luxeproducten voor te zetten, zoals ijsjes. Maar de agrarische wereld zit anders in elkaar. Minstens 80 procent van de wereldwijde boeren voedt zichzelf, de familie of de omgeving.'

'Schaalgrootte is nodig om mensen in stedelijke omgevingen te voeden en ik laat zien dat dit op een duurzamere manier kan', aldus Halsey. Hij pleit voor schuldverlaging voor boeren en stimulerend overheidsbeleid gericht op een levensvatbare landbouw.

'Als we de ecologische systemen begrijpen en nabootsen, kunnen we overvloed creëren', zegt hij. 'Ik zie geen conflict tussen permacultuur en een winstgevend bedrijfsmodel. We gebruiken de beste ecologische systemen die al eeuwenlang werken. Het verlagen van kosten en het vergroten van vermogen door een gezonder natuurlijk kapitaal zorgt vervolgens voor meer nettowinst.'