Voeraanpak stimuleren met ban berenkorting

Edwin Michiels in Horst-Melderslo koos zeven jaar geleden voor het Nederlandse marktconcept met één Beter Leven-ster, welzijnsvriendelijker en duurzamer houden van gelten en beren. Maar hij stoorde zich aan de invoering van de berenkorting. 'Of je dieren levert met berengeur of niet, dat maakt niet uit. Elke beer wordt 3 euro gekort.'

• Lees ook: Inzet aflevervoer beren maatschappelijk gewenst

Op zijn bedrijf heeft iets meer dan één op de honderd geleverde beren die afwijkende geur. Michiels besloot samen met zijn voerleverancier te onderzoeken of berengeur via voeding is terug te dringen. Gerard Raedts, nutritionist bij Vitelia, beet zich daarin vast.

Zoektocht

'Verschillende bronnen vermelden dat inuline in berenvoeders het ontstaan van berengeur terugdringt', aldus Raedts. Ze gingen op zoek naar projectpartners en financiële middelen om dat effect onder Nederlandse praktijkomstandigheden te bevestigen. Connecting Agri & Food was de coördinator, als verbindende partij in de keten.

Eind 2015 startte op het bedrijf van Michiels de praktijktest met inuline in een speciaal aflevervoer. Minimaal drie weken voor het afleveren schakelde Michiels de proefhokken met beren over. 'Het lage percentage beren met afwijkende geur zakte van 1,1 naar 0,6 procent.'

Rustigere beren

Daarnaast zag hij dat de beren er rustiger van werden. De bijna slachtrijpe dieren vertoonden minder rijgedrag, kenden minder beenwerkproblemen en liepen minder huidbeschadigingen op dan de beren in de controlegroep.

Analyses van camerabeelden door studenten en resultaten van de slachterij bevestigden dat. 'Als varkenshouder vind ik dat het grootste winstpunt.' Minder berengeur en rustigere dieren compenseerden de fors hogere voerkosten per kilo groei echter niet.

'Als ik dat aflevervoer zou hebben doorgevoerd, was ik nu varkenshouder af', benadrukt Michiels. 'Daarom is een vervolgtraject ingezet om de voerconversie lager te krijgen en alternatieven voor het te dure inuline te vinden.'

Drie alternatieven voor inuline

Raedts vond drie alternatieven voor inuline, waaronder bietenpulp. 'Het voordeel van bietenpulp is de goede beschikbaarheid en de herkomst van Nederlandse bodem. Bovendien verwerken we die vezelrijke grondstof al in zeugenvoeders.'

Hij stelde vier proefvoeders samen waaronder een voer met inuline. Die werden getest bij 640 beren op een eerste praktijkbedrijf. Vervolgens werd het meest potentiële voeder, de bietenpulpvariant, op een tweede bedrijf getest. In totaal zijn 2.200 beren gevolgd.

Michiels: 'De bedrijven leverden voorheen gemiddeld 3 procent beren met afwijkende geur. Dat daalde spectaculair met 58 procent. Ook werd vastgesteld dat er meer rust heerste. Analyses van camerabeelden bevestigden dat helaas niet.' De voerconversie en groei van de beren in de proef- en controlegroepen liggen ongeveer op hetzelfde niveau. Desondanks zijn de kosten van beren die het speciale aflevervoer krijgen nog 3 cent per kilo groei hoger.

Kostenneutraal

Toch noemen Michiels en Raedts het een kosteneffectieve oplossing. 'Als de berenkorting voor beren zonder berengeur vervalt, de voerconversie wat verder is te verlagen en aantoonbaar meer rust onder de slachtrijpe beren heerst, dan is de voeraanpak kostenneutraal te krijgen op de boerderij.'

Michiels en Raedts geven bovendien aan dat slachterijen profiteren van hun inspanningen en dat het houden van beren goed is voor het milieu, maatschappelijk draagvlak en sectorimago.