Planten krijgen nieuw identiteitsbewijs

Xylella fastidiosa, de rode palmkever of de Oost-Aziatische boktor: het zijn quarantaineorganismen die in de Europese Unie vaker de kop op steken. De klimaatverandering en een stijgend handelsverkeer met planten liggen ten grondslag aan het toenemende aantal vondsten.

Om paal en perk te stellen aan dergelijke fytosanitaire risico's, heeft de Europese Unie (EU) een nieuwe EU-Plantgezondheidsverordening aangenomen. De verordening moet de EU beter tegen de introductie van schadelijke organismen beschermen en stelt lidstaten beter in staat maatregelen te nemen bij een vondst of uitbraak.

Herkenbaar

Een van de gevolgen van de gewijzigde regelgeving is een ander plantenpaspoort. Het nieuwe document is eenvoudiger herkenbaar en bij besmettingen is de mogelijke bron gemakkelijker te traceren, is de achterliggende gedachte in Brussel.

Wat verandert er met de introductie van het nieuwe paspoort? Het paspoort gaat voor meer planten gelden. De paspoortplicht breidt uit naar alle voor opplant bestemde planten. 'Alles wat bedoeld is om geplant te worden of geplant te blijven, valt daaronder', legt Renske Landeweert, senior beleidsmedewerker plantgezondheid bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), uit.

Duizenden plantensoorten

Naast teeltmateriaal behoren onder andere potplanten, perkgoed, kuipplanten, bomen, hagen en bepaalde zaden hiertoe. Waarschijnlijk komen er uitzonderingen voor de meeste groente- en bloemzaden. Alles bij elkaar krijgen enkele duizenden plantensoorten het nieuwe document, is de grove schatting.

Bij transport van voor opplant bestemde planten tussen vestigingen van hetzelfde bedrijf in Nederland is geen paspoort verplicht. Evenmin is het nieuwe document verplicht bij verkoop direct aan de consument.

Drieduizend bedrijven

Volgens Naktuinbouw moeten zich door de wijziging meer bedrijven gaan inschrijven bij deze keuringsdienst. Onder de huidige registratieplicht vallen zo'n drieduizend bedrijven. Daar komen in ieder geval alle pot-, perk- en kuipplantentelers bij. Het gaat om grofweg 750 ondernemingen.

Alle bedrijven, ook die nu al te boek staan, krijgen een nieuw fytosanitair registratienummer van de NVWA. Dit nummer moet op het plantenpaspoort staan.

De NVWA heeft met Naktuinbouw afgesproken dat deze dienst de teeltbedrijven registreert en controleert. Het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB) neemt de handelsbedrijven onder zijn hoede.

Andere gedaante

Het nieuwe plantenpaspoort krijgt een andere gedaante dan het huidige. Er komt een uniform uiterlijk, waar telers en handelaren nu nog een eigen ontwerp kunnen hanteren. Op het plantenpaspoort komen de botanische naam, code voor de lidstaat, een traceerbaarheidscode en een code voor land van oorsprong. Bedrijven die al plantenpaspoorten gebruiken, moeten die aanpassen.

Het nieuwe plantenpaspoort moet per kleinste handelsvolume worden aangebracht, dat wil zeggen per pot, tray, doos of andere verpakkingseenheid. Telers en handelaren mogen het paspoort niet meer combineren met het leveranciersdocument, meldt Naktuinbouw verder.

Ingangsdatum

De huidige plantenpaspoorten blijven geldig tot 14 december 2023, mits aangebracht voor 14 december 2019, de datum waarop het nieuwe paspoort verplicht is. Kwekers van planten die voor het eerst te maken krijgen met de paspoortplicht, kunnen die vanaf 1 januari 2019 van het nieuwe identiteitsdocument voorzien als ze daarvoor toestemming hebben van de keuringsdienst.