Waarschuwing voor agressieve varianten phytophthora

Juist bij het opschalen van het aandeel resistente rassen wordt de kans eerst groter op verspreiding van nieuwe virulente stammen van de phytophthoraschimmel. Dit is de conclusie van Pacilly. Zij promoveerde onlangs op onderzoek om via computermodellen de aardappelziekte Phytophthora infestans beter beheersbaar te maken.

Plant resistente rassen niet in de buurt van gangbare aardappelen

Francine Pacilly, Wageningen University & Research

Welk computermodel is gebruikt voor dit onderzoek?

'Het model is ontwikkeld aan de hand van de levenscyclus van de phytophthoraschimmel en de infectievoorwaarden. Ook heb ik gekeken hoe infecties zich verspreiden in een intensief teeltgebied met de Noordoostpolder als voorbeeld. Het model rekent verder met de effecten van de gewasbescherming, maar ook met het moment van de loofdoding. Tot slot laat het model zien wat de invloed is van de teelt van resistente aardappelrassen.'

Wat zegt het model over de verspreiding van phytophthora?

'Dat dit vanzelfsprekend sterk afhankelijk is van de weersomstandigheden. Ook geeft het een beeld van de grote afstanden die de schimmel in korte tijd kan afleggen, als er geen adequate maatregelen worden genomen.'

Hoe komt het dat resistente rassen de vorming van agressievere schimmelvarianten stimuleren?

'Er bestaat altijd een kans dat nieuwe virulente stammen van phytophthora ook resistente rassen aantasten. Deze agressieve varianten ontstaan spontaan in infecties in gangbare rassen en kunnen zich vervolgens ook vermeerderen op resistente rassen.'

Waarom wordt dit minder bij een aandeel resistente rassen van 50 procent of meer?

'Dan zijn er eenvoudigweg minder vatbare rassen voor een snelle verspreiding van een nieuwe virulente stam. De ziektedruk wordt dus beduidend minder. Dit is een belangrijke aanwijzing dat snel opschalen van de teelt van resistente rassen gewenst is.'

Wat betekent dit voor de aardappelsector?

'Dat telers extra alert moeten zijn op doorbraak van resistenties. Juist in de opbouw naar meer resistentie is een goede beheersing van phytophthora de grote uitdaging. Een advies is in elk geval om resistente rassen niet dicht in de buurt van gangbare percelen te planten.'

Wat kunnen telers verder doen in het kader van resistentiemanagement?

'Gangbaar is het nuttig om de resistentie te ondersteunen met een preventief bestrijdingsschema. In lage doseringen lukt het op resistente rassen al goed om de kans op een doorbraak effectief te beperken. Biologische telers moeten aangetast loof zo snel mogelijk verwijderen of vernietigen. Kwekers zijn verder al druk bezig met het inkruisen van gestapelde resistenties in nieuwe rassen. Dat is ook een belangrijke ontwikkeling.'

Het onderzoek pleit voor een systeemaanpak op sectoraal niveau. Waarom is dat?

'Voor de beheersing van phytophthora is het nodig om naar het grotere geheel te kijken en niet alleen naar de situatie op individuele percelen. Het gaat om de verspreiding, om de wijze waarop de schimmel zich kan aanpassen en ook de algemene strategie van telers om de ziekte de baas te kunnen.

'We moeten in kaart brengen welke factoren invloed hebben op phytophthora en hoe deze factoren elkaar beïnvloeden. Uiteindelijk willen we effectieve strategieën ontwikkelen om phytophthora te beheersen. Het computermodel dat is gebruikt voor dit promotieonderzoek, kan daaraan bijdragen.'