Veel melkveehouders naar Denemarken

Schiereiland Jutland is groener dan ooit tevoren in september. Een groter contrast met de grote droogte die het land dit groeiseizoen onderging is niet denkbaar.

Dergelijke extreme omstandigheden kunnen zwaar gefinancierde bedrijven net het zetje geven waardoor de bedrijfsvoering vastloopt en het onvermijdelijke faillissement wordt uitgesproken. Vooral de biologische melkveebedrijven raken door de extreem droog en warm verlopen zomer in de problemen.

Ook de gangbare melkveehouderij in Denemarken heeft nog steeds te maken met faillissementen. Weliswaar is de ergste crisis voorbij, toch komen er nog steeds regelmatig nieuwe melkveebedrijven te koop. 'Bedrijven die zijn opgezadeld met een financieringslast uit het verleden, met een looptijd van tientallen jaren', vertelt emigratiebegeleider Gerrit van der Meer van Dan Dutch Farms.

Groei

Met zijn compagnon Ed Noordam pakte hij, toen de grondontwaarding rond 2010 had toegeslagen, de emigratiebegeleiding weer op waarmee hij een tiental jaar eerder ook al een periode zijn brood had verdiend. Zijn eigen bedrijf met meer dan duizend koeien in het Zuid-Jutse Agerskov bouwde hij samen met zijn compagnon Jos Tax in circa tien jaar tijd, voor de crisis toesloeg, uit van enkele honderden koeien tot de huidige omvang.

Het bedrijf heeft ook te maken met een verhoudingsgewijs zware financieringslast. Daardoor bedraagt de kostprijs meer dan 30 cent, ondanks de omvang van meer dan duizend melkkoeien. Stapje voor stapje werkt de onderneming weer aan de opbouw van de veestapel die door noodzakelijke bezuinigingen flink aan kwaliteit moest inleveren. 'Alleen op die manier konden we de periode met een melkprijs van een kwartje per liter doorkomen', vertelt Van der Meer.

Kostprijs

Als geen ander weet hij wat er mis kan gaan als een melkveehouder aan schaalvergroting doet en vanuit Nederland een schaalsprong maakt door te emigreren. 'Dat kan nog steeds, maar je moet rekenen met een realistische kostprijs van 30 cent. En de banken letten ook veel meer op je ondernemerskwaliteiten dan vroeger', legt hij uit.

'Indertijd moest je stevig in je schoenen staan om het aanbod dat de bank je deed af te slaan. Niet alleen het bedrijf van je naaste buurman werd je te koop aangeboden, maar ook van de buren een eindje verderop en in de hele omgeving. Dan moet je sterk zijn om te weigeren.'

Kansen

Voor nieuwe emigranten kwamen er juist kansen toen de grondprijs in Denemarken onderuit ging. De waarde van de melkveebedrijven die qua omvang en moderniteit nergens anders in Europa in zulke groten getale te koop stonden, was fors gedaald.

'Vorig jaar namen dan ook enkele tientallen emigranten uit Nederland in Denemarken een bedrijf over', schat Van der Meer. Van een emigratiegolf zoals in de jaren negentig is echter geen sprake. Op dit moment valt de belangstelling tegen.

Grondige verkenning

Maar er zijn mogelijkheden genoeg. Een goed voorbeeld van de kansen die Denemarken nog steeds biedt aan jonge ondernemers die vooruit willen, als in Nederland een bedrijf goed kan worden verkocht, is de familie Cornelisse uit Rødekro nabij de Noord-Duitse grens.

Vier jaar geleden nam de nu 25-jarige ondernemer René Cornelisse een verouderd melkveebedrijf over, dat toen circa vierhonderd koeien telde met bijhorende deels gepachte grond. Hij was op het idee gekomen door in Denemarken stage te lopen en te werken in loondienst op melkveebedrijven. 'Dé manier om daar met succes een onderneming op te bouwen', zegt Van der Meer. 'Zo leer je het land kennen en kom je erachter of je er op je plek bent. Als het gevoel niet goed is, moet je niet gaan. Maar het rendement en ondernemerschap zijn natuurlijk ook belangrijk.'

René bouwde zijn bedrijf samen met zijn ouders uit tot een strak georganiseerd geheel waar dagelijks 720 koeien drie keer per dag worden gemolken, met een gemiddelde jaarproductie van 12.000 liter per koe. De kostprijs op zijn bedrijf bedraagt 28,5 cent.

Uitdagingen

Vooral het personeelsmanagement ziet hij als een uitdaging. Hij heeft een groep Roemenen aan het werk die zelfstandig het melken en de veeverzorging doen. Hij grijpt alleen in als het nodig is. Zijn vader mengt de voerrantsoenen. Ook de milieu-en welzijnsregelgeving en de strenge controle daarop vindt hij soms moeilijk.

Maar hij telt zijn zegeningen. Zijn onderneming is immers niet te vergelijken met de beklemmende situatie waarin ze in West-Brabant, tussen hsl-spoorlijn en snelweg, waren terechtgekomen. 'De ruimte in Denemarken is niet te vergelijken met Nederland', benadrukt Van der Meer.