Droogte zorgt voor miljoenenstrop eilander boer

De droogte op de graslanden waar tot 1 juni ganzen mochten foerageren leidt volgens de boeren tot een verlies van 1,5 tot 2 en misschien lokaal zelfs drie snedes gras. Dat komt naar schatting neer op een schadepost van 1,9 miljoen euro voor Ameland (1.800 hectare grasland), 1,4 miljoen euro voor Terschelling (900 hectare grasland) en 1,15 miljoen euro voor Schiermonnikoog (220 hectare grasland).

Tot nu toe hebben boeren op Schiermonnikoog nog geen goede snee kunnen maaien, geeft LTO Noord-voorzitter Schiermonnikoog Ludie van der Bijl aan. Hij heeft inmiddels 850 balen ruwvoer aangekocht en verwacht er nog zo'n 250 tot 300 balen te moeten kopen als hij over een aantal weken geen goede snede van het land kan halen.

'De 850 balen heb ik in de voordelige periode gekocht. Dat ga je nu niet meer redden.' Tot 1 juni moesten de eilander boeren de ganzen op grasland gedogen. Eind juni maaiden veel boeren het grasland kaal. 'Het was helemaal verdroogd. Het leverde een paar balen onkruid op', stelt de melkveehouder.

Rotganzen

Van der Bijl betwijfelt of er nog een goede snee valt te winnen op het eiland. 'Het wordt nu aardig groen. Maar voordat er weel voldoende gras staat, zijn we vijf zes weken verder. En eind september zijn de ganzen er ook weer. Dat we 2,5 ton droge stof gaan halen per hectare dat geloof ik niet.' Volgens de voorzitter zijn de eerste brand- en rotganzen deze week in de polder in Lauwersoog gespot. 'Ze komen uit Noorwegen, Zweden, Denemarken. Daar is ook niets te vreten voor hen.'

Van der Bijl pleit er met collega-boeren voor om de transitie in de landbouw op Schiermonnikoog versneld te doen. Boeren zijn begin dit jaar overeengekomen met de gemeente en Natuurmonumenten om hun veestapel verkleinen met 35 procent. Met de bouw van een zuivelfabriek willen ze kaas maken van de melk die ze produceren.

'We kunnen nu allemaal ruwvoer gaan aanslepen. Maar dat is niet toereikend om melk van te produceren. Zeker ook nog als je fosfaatrechten moet kopen. Het goede voer is niet te koop, niemand verkoopt zijn eerste kwaliteitsvoer.'

10 euro per baal

Ook op Ameland zijn vrijwel alle boeren door hun ruwvoerreserves heen, laat voorzitter Anne de Jong weten. 'We zijn gewend om ruwvoerreserves taan te houden. Die zijn nu totaal op. Op de zwaarste schadepercelen, zo'n 800 hectare is nog geen gras van betekenis gewonnen. Er is inmiddels veel ruwvoer van de wal gekocht. Balen, maar ook losse overjaarse kuil. De vervoerskosten per baal komen uit op bijna 10 euro. De vergoeding voor de vervoerskosten in de ganzenschade is ongeveer 4,80 euro per baal. Dat is bijna de helft minder.'

De Jong ziet dat grasland op klei zich snel herstelt op dit moment, in tegenstelling tot het gras op zandgronden. 'Daar overheerst de kweek massaal. Er komt veel ridderzuring op. Ridderzuring kon door haar langere wortels overleven en vermeerderen omdat er geen concurrentie was en omdat er drie maanden niet gemaaid is. Veel boeren zijn op zo'n 100 hectare aan het doorzaaien en een enkeling vernieuwt het grasland.'

LTO Noord-bestuurder Tineke de Vries zegt dat ze het liefst wil dat iedere boer in een ganzengedooggebied met droogte wordt gesteund. 'Maar dat is op dit moment niet haalbaar. Laten we het daarom nu proberen om het voor de ergste gevallen te zien regelen. Zonder uitzondering zitten deze boeren allemaal in het ganzengedooggebied tot 1 juni, terwijl vanaf 1 april de meeste boeren op de vaste wal de ganzen al mogen verjagen. Bovendien hebben zij heel hoge transportkosten voor de levering van ruwvoer. Dat dekt de vergoeding voor ganzen niet.'