Werk maken van fosfaatplanning

LTO krijgt regelmatig signalen dat de omvang van de rundveestapel van een bedrijf groter is dan het aantal toegekende fosfaatrechten. Anders dan vorig jaar bij de uitvoering van de fosfaatregeling is er geen zuivelonderneming die in tweemaandelijkse periodes dwingt tot actie over te gaan. In theorie kan op 31 december de fosfaatrechtenboekhouding nog kloppend worden gemaakt.

Klopt de boekhouding op 1 januari 2019 niet, dan dreigen torenhoge boetes die niet te vergelijken zullen zijn met de superheffing die in het melkquotumtijdperk betaald moest worden. 'De Wet economische mededinging is van toepassing. Die neemt het economische gewin dat behaald kan worden met overproductie zonder fosfaatrechten weg. Daarbovenop volgt een boete', zegt ZLTO-adviseur Dier Gerard Willems.

Hoogte boete

Hoe hoog deze boete wordt, weet nog niemand. Dat zal bij de rechter duidelijk moeten worden. Willems: 'Maar het is zeker dat het niet interessant zal zijn om het risico te nemen. Hoe langer je wacht in het jaar, hoe moeilijker het wordt om de fosfaatproductie met aanpassing van dieraantallen te verminderen. Fosfaatrechten kopen of leasen dan maar? Voorkom dat je speelbal van handelaren wordt.'

Willems hoopt dat het streven om 10 procent van de fosfaatrechten tijdelijk te mogen verhuren zonder korting zo snel mogelijk werkelijkheid wordt. Dat geeft meer flexibiliteit. Tot nu toe leidt iedere registratie van overdracht bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) tot een afroming van 10 procent, ook bij lease.

Motie

Als de motie die de Tweede Kamer kort voor het zomerreces heeft aangenomen worden uitgevoerd, bestaat de kans dat er een levendige leasehandel op gang komt. De nooit eerder vertoonde droogte in de geschiedenis van de moderne melkveehouderij geeft daar extra aanleiding toe.

Handelaren spreken van leaseprijzen tot wel 50 euro per kilo fosfaat. Toch denkt Willems dat er niet massaal gebruik van zal worden gemaakt. 'Het aanbod van stoppers en bedrijfsverkleiners is niet groot en er is al 8,3 procent ingeleverd. Blijvers zullen dus weinig te verleasen hebben. Als ondernemer streef je naar continuïteit en wil je de productiefactoren zoals stalcapaciteit, arbeid, grond en dus nu ook fosfaatrechten zoveel mogelijk benutten.'

Belastingdienst

Niet alleen de besluitvorming over de afroming bij tijdelijke verhuur, maar ook de fiscus bemoeilijkt het tijdig handelen. Accountantsbureaus moeten complexe dossiers aan de Belastingdienst voorleggen, alvorens duidelijk wordt welke fiscale consequenties transacties met fosfaatrechten kunnen hebben.

Afrekenen met de Belastingdienst kan een flinke smak geld betekenen. Bovendien verloopt de financiering aanhoudend moeizaam, vertelt belastingadviseur Marius Wijers van Accon avm. 'Als banken al leningen verstrekken, dan is de looptijd nooit langer dan vijf jaar.' Hij constateert dat aan beide zijden in de fosfaatrechtenhandel halverwege het jaar nog steeds een afwachtende houding wordt aangenomen.

Andere mogelijkheden

Maar er zijn ook andere mogelijkheden dan fosfaatrechten kopen of huren. 'Verlaag de belastingdruk en de druk op de liquiditeit door de huurovereenkomst met optie tot koop. Dat biedt de verkoper fiscale voordelen die aanzienlijk kunnen zijn en de koper biedt het zekerheid dat de rechten uiteindelijk ook zijn eigendom zullen worden.'

Deze huurovereenkomst met optie tot koop is minder gecompliceerd dan de fosfaatmaatschap, die ook wordt toegepast in navolging van de melkmaatschap uit het melkquotumtijdperk.

Hele sector

Werk maken van de fosfaatplanning en de eventuele consequenties die aan de uitkomst daarvan zijn verbonden, is niet alleen voor individuele bedrijven van belang, maar ook voor de sector als geheel.

Opnieuw is er de vrees dat Nederland het fosfaatplafond passeert, al geven de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over het eerste kwartaal van 2018 en hoge slachtcijfers deze zomer geen aanleiding om een nieuwe overschrijding te verwachten.