Omgeving niet altijd nuttig bij natuurlijke bestrijders

Een internationaal team van wetenschappers schrijft nu in het wetenschappelijk tijdschrift PNAS dat natuurlijke habitats rondom akkers niet altijd effectief zijn voor de bestrijding van ongewenste soorten. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waar ook Wageningen UR aan heeft bijgedragen.

‘Er is een wijdverspreide veronderstelling onder ecologen dat in akkers meer natuurlijke vijanden van plaaginsecten zullen voorkomen als die akkers binnen een natuurlijke leefomgeving liggen, en dat deze vijanden het ongedierte in toom kunnen houden’, zegt hoofdauteur Daniel Karp van UC Davis.

Grote analyse

Om die veronderstelling te testen, bracht hij een internationaal team van 153 ecologen en landbouweconomen bijeen. Samen hebben zij een grote analyse gedaan waarin zij 132 studies analyseerden, op meer dan 6.700 locaties in 31 landen over de hele wereld.

De resultaten van deze studies waren zeer wisselend. Een deel van de studies liet een positieve bijdrage van de natuurlijke omgeving op de gewasopbrengst zien. Een ander deel toonde juist negatieve effecten aan.

De onderzoekers konden uit hun analyse dan ook geen eenduidige aanbevelingen voor boeren geven over de toegevoegde waarde van natuurlijke habitats op de bestrijding van plaagsoorten. Daarbij zeggen zij wel nadrukkelijk dat er ook andere voordelen aan een natuurlijke omgeving verbonden zijn, zoals bestuiving of koolstofvastlegging.

Nederland

In de studie zijn drie Nederlandse datasets gebruikt uit het toenmalige BO-programma Functionele Agrobiodiversiteit, waarin predatie en parasitering van plaagsoorten in spruitkoolvelden is onderzocht. Hierbij werden planten met eitjes of rupsjes van plaagsoorten (kooluil, koolmot) in verschillende spruitkoolvelden neergezet en na enkele dagen weer opgehaald.

‘In deze studies werden significante positieve relaties gevonden tussen plaagbeheersing en de aanwezigheid natuurlijke landschapselementen’, zegt Hans Baveco van Wageningen UR in een toelichting. ‘De studie wijst er echter op dat de invloed van het landschap op de effectiviteit van natuurlijke vijanden sterk kan verschillen en dat deze afhankelijk is van specifieke combinaties van gewas, plaagsoort, natuurlijke vijand en van de tijd.’

Momentopname

Ook in Nederland wordt regelmatig gepleit voor een vorm van landbouw waarin met meer natuurlijke bestrijders wordt gewerkt. ‘De WUR-studie in spruitkool was gebaseerd op een momentopname’, zegt Baveco.

Het resultaat kan niet zonder meer gegeneraliseerd worden naar plaagbeheersing door natuurlijke vijanden in het algemeen, vindt Baveco. ‘Daar is meer onderzoek voor nodig. Een aparte analyse van de tientallen Noordwest-Europese datasets die in de studie zijn gebruikt, zou een beter onderbouwd inzicht kunnen geven in de Nederlandse situatie.’