'Boerenvisie niet verliezen met alle regels'

CLZ werd vier jaar geleden opgericht om boeren bij te staan bij de overheveling van de zorg van rijk naar de gemeenten. In haar professionaliseringsslag werd ze ondersteund door de LLTB en de provincie Limburg. Sinds mei zijn vier medewerkers van LTTB-adviesdochter Arvalis in dienst van de CLZ. Het is tekenend voor het vertrouwen dat er is, stelt Van der Flier.

Vorig jaar had CLZ 950 cliënten in de zorg die voor een omzet zorgden van 8,5 miljoen euro. De 65 leden-zorgboeren betalen een afdracht van 6 procent om het werkapparaat te bekostigen. De coöperatie heeft contracten met 32 gemeenten voor de aanbesteding van de Wet maatschappelijke ondersteuning en Jeugdzorg. Daarnaast levert ze zorg via de twee zorgkantoren.

Olietankers

In vergelijking met grote instellingen, 'de olietankers met commando's op de brug', is de coöperatie met haar kleinschalige zorgboeren 'een kleine, wendbare speedboot die niet snel kapseist', geeft Van der Flier aan op zijn Zorgboerderij Genzon in het Zuid-Limburgse Ulestraten (zie kader onderaan dit artikel). Dat beaamt CLZ-coördinator Carla van Herten. 'We kunnen makkelijk op- en afschalen door de kleinschaligheid. Er is weinig fluctuatie.'

Desondanks liggen er voor de zorgboeren genoeg uitdagingen. Een hiervan is volgens Van der Flier de optelsom van administratieve lasten, zoals onder andere het up-to-date houden van het kwaliteitssysteem. 'Voor sommige boeren is het bijhouden van kwaliteitssysteem een hele klus, zeker voor diegenen die maar een paar dagdelen per week enkele cliënten opvangen.' En om te voldoen aan de nieuwe privacywet, moeten dossierkasten op slot en de computer moet worden beveiligd.

Verklaring omtrent gedrag

Van Herten noemt nog een ander voorbeeld: de Verklaring omtrent gedrag. 'Niet alleen medewerkers moeten deze verklaring hebben, maar ook vrijwilligers en stagiairs bij specifieke doelgroepen. En daar lopen er nogal wat van rond op een zorgboerderij. Dat zorgt voor extra werk. Er is inhoudelijk niets mis mee, maar wat zegt het, zo'n verklaring?'

'Dat deze eisen worden gesteld, is de nieuwe realiteit. Als zorgboer moet je alle ballen in de lucht houden. Punt is dat je de boerenvisie niet wil verliezen met al deze regels, maar dat je ondertussen wel meer zorgmanager bent', stelt Van der Flier. 'Waar de een zijn hart lucht, moet je de andere bij de hand pakken. Je wil als coöperatie alle kikkers in de kruiwagen houden.'

Toelatingscriteria

Dat doet deze coöperatie ook met het stellen van toelatingscriteria. 'Zeker in het begin, toen gemeenten vonden dat iedere kleinschalige vorm van zorg bij de coöperatie moest aansluiten, hebben we mensen moeten afwijzen', zegt de voorzitter.

'Zorgboeren worstelen wel eens met hun identiteit. Want wat is een zorgboerderij eigenlijk? Van oudsher zijn het allemaal volwaardige agrarische bedrijven. Als kinderen het overnemen, nemen ze vaak de zorgtak over. Als minimumeis stellen we dat de zorgboerderij actief moet zijn in een groene omgeving. De beleving is belangrijk. Onze leden moeten de boerenmentaliteit begrijpen, maar het hoeft geen volwaardig agrarisch productiebedrijf te zijn.'

'Cliënten niet bezig met hectares'

Volgens Van der Flier is een productiebedrijf ook niet altijd wat een cliënt vraagt. 'De cliënten zijn helemaal niet bezig met het aantal hectares. 2 hectare is al veel, in vergelijking met hun achtertuin.' Het is vooral belangrijk dat er van de kracht van zorgboerderijen en hun producten wordt uitgegaan, vindt Van Herten. Ze ziet de toekomst van de Limburgse zorglandbouw dan ook positief tegemoet. 'We blijven verder bouwen aan de relatie met de gemeenten. We zijn goed bij hen in beeld.'

Dat de jeugdzorg en beschermd wonen onder druk staan, dat is ook iets waar de zorglandbouw op in moet spelen, stelt ze. 'De cyclus van de zorg blijft op en neer gaan. Wat dat betreft is het voor een zorgboer niet anders dan voor een aardappelteler; er moet een gezonde bedrijfsvoering liggen, zodat je ook de mindere jaren doorkomt. Daarvoor zijn het ondernemers.'