Zaadfirma's investeren in efficiëntere selectie

Achtergrond Akkerbouw Haijo Dodde 18 jul 2018 om 06:56uur

Nieuwe technieken en faciliteiten zorgen ervoor dat de zaadfirma's Limagrain, Hazera en SES VanderHave vooral efficiënter en ook sneller kunnen selecteren tijdens het veredelingsproces.

Zaadfirma%27s+investeren+in+effici%C3%ABntere+selectie

De zaadfirma's organiseerden onlangs een landbouwpraktijkdag bij hun veredelingsstation in het Zeelandse Rilland onder het motto 'De Perfecte Plant'. De bezoekers kregen daarbij een inkijkje in de kraamkamers van de rassenveredeling.

• Lees ook: Uienveredelaar constant op zoek naar resistenties

Er was veel aandacht voor nieuwe technieken die de veredeling versnellen, met name door een efficiëntere selectie. Op een groot demoveld demonstreerden de zaadfirma's hoe met drones, sensoren en big data gewasanalyses zijn te maken voor ondersteuning van de fenotypering van planten.

De nieuwe computergestuurde kassen en klimaatkamers op de veredelingslocatie worden onder meer gebruikt om na kruisingen eerste zaden te produceren. Uit die zaden en uit enkelvoudige plantencellen kunnen in korte tijd plantjes worden opgekweekt voor een eerste selectie.

Verdubbelde haploïden

Veredelaars maken bij bijvoorbeeld wintertarwe, wintergerst en ook suikerbieten al langer gebruik van de DH-methode, ofwel de verdubbelde haploïden. Door verdubbeling van de haploïde geslachtscellen lukt het beter om gewenste eigenschappen na een kruising te fixeren. Voor tarwe kan hierdoor de veredeling met twee tot drie jaar worden verkort.

• Lees ook: '15 ton tarwe per hectare genetisch mogelijk'

In een demo toonden medewerkers van Limagrain hoe tarweplanten die zijn opgekweekt na verdubbeling van de haploïden worden gestimuleerd tot zaadproductie. Zij doen dat door de planten voor de gek te houden met stuifmeel van mais.

Merkertechnologie

Voor het inkruisen van ziekteresistenties willen veredelaars in een vroeg stadium weten of een gewenst resistentiegen aanwezig is in een kruisingsproduct. Op de locatie bij Hazera vertellen uienveredelaars dat met kleine hoeveelheden plantsap kan worden aangetoond of een kruising is geslaagd. Ze gebruiken daarvoor de merkertechnologie.

Daarna testen de veredelaars nieuwe selecties in besmette teeltbakken. Kiemplantjes van uien laten dan direct zien of ze wel of niet resistent zijn.

Effect van resitentie
Op een demoveld toont SES VanderHave de waarde van rhizomanieresistentie in suikerbieten. Een oud ras zonder resistentie met lichtgroen tot geel blad staat naast een resistent ras met donkergroen loof. 'Het geeft een mooi beeld van de stappen die zijn gezet in de veredeling, de laatste decennia', aldus Leendert Hanse van SES VanderHave.