Schouten wil af van 'hokjesdenken' zorgboerderij

Ben je een zorginstelling of een boerderij? Voor deze type bedrijven gelden andere regels, die soms tegenstrijdig zijn, zei de minister. 'Deze bedrijven moeten niet in een mal gedwongen worden. We moeten af van dat hokjesdenken. Ik ga kijken wat er voor nodig is om dat eenvoudiger te maken.'

Boeren zien wet- en regelgeving in de multifunctionele landbouw als grootste knelpunt, blijkt uit een enquête van LTO Nederland over de multifunctionele landbouw. Bijna 40 procent van respondenten vindt dit het grootste probleem.

Duurzaam

Voorzitter van het LTO Platform Multifunctionele Landbouw Arjan Monteny is verheugd over de inzet van Schouten, zei hij na de overhandiging van het rapport over de toekomstperspectieven in de multifunctionele landbouw aan de minister.

'Bij veel ondernemers met een multifunctionele landbouwtak knelt de regelgeving, met name als het gaat om ontwikkelingsruimte. Er zijn gemeenten die omzeteisen stellen voor neventakken, zo mag een multifunctioneel bedrijf in sommige gemeenten maximaal 50 procent van het inkomen uit de neventak halen. Met een slecht jaar voor de agrarische tak, kunnen ondernemers niet aan deze eisen voldoen. Eigenlijk moet de gemeente zeggen: het maakt niet uit wat je doet, als het maar duurzaam is.'

Niet alleen gemeenten, ook de zorgsector wil nog wel eens met extra regelgeving komen, bijvoorbeeld na een mishandeling in een zorginstelling, gaf Monteny aan. Hij vindt dat het in sommige gevallen om 'paniekvoetbal gaat'.

Aan de andere kant stelt de LTO voorzitter multifunctionele landbouw moet de sector zelf ook in de spiegel kijken. 'We hebben als zorglandbouw een kwaliteitssysteem met keurmerken. We moeten een jaarverslag maken, en eens per half jaar met de cliënten om tafel. Kwaliteit bieden hoort bij een professionele sector. Wij willen zelf ook laten zien dat we het heel goed doen.'

Monitoring

Naast de regeldruk gaat Schouten onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor een monitoring van de multifunctionele landbouwsector. Dit is voor het laatst in 2013 gebeurd. Hierna kwam er vanuit het ministerie geen geld meer voor onderzoek door Wageningen University and Reserach.

Het monitoren van de sector is pure noodzaak, zei Monteny tegen de minister. 'Dat we geen recente kerngegevens hebben staat ontwikkeling van de sector in de weg. Multifunctionele landbouwers lopen er tegen aan bij de banken. Die willen cijfers zien als een bedrijf wil uitbreiden of wil starten. Bij een komkommerteler weet je precies bij hoeveel kuub gas je hoeveel kilo's komkommers teelt. Dat mist de multifunctionele landbouw.'

In 2013 was de multifunctionele landbouw goed voor een omzet van 0,5 miljard euro. Monteny schat in dat dat nu zo'n 100 tot 200 miljoen hoger ligt. Uit eerder onderzoek kwam naar voren dat de sector potentie heeft voor een omzet van 1,5 tot 2 miljard euro. Er is nog ruim 1,5 miljard te verzilveren op het platteland, aldus de voorzitter.

Ruim een derde van de respondenten geeft aan gegroeid te zijn in omzet over de afgelopen twee jaar. Bij 39 procent is de omzet stabiel gebleven en bij zo'n 6,5 procent is de omzet gedaald. Ruim een derde van de respondenten verwacht de komende jaren een groei van gemiddeld 24 procent. Meer dan de helft gaat er vanuit dat de omzet stabiel blijft.

Zorgboerderijen halen gemiddeld de helft van hun omzet de zorgtak, agrarische kinderopvang ruim een derde, en boerderijwinkels ongeveer een vijfde. Het hebben van vergaderruimtes zorgt voor 8 procent de totale omzet, blijkt uit de resultaten van de enquête.

Ongeveer een kwart van het totaal aantal boeren en tuinders is actief in de multifunctionele landbouw, schat het platform in. Ze verwacht dat 10 procent de komende vijf jaar wil aanhaken in de sector. Ruim 5.100 MFL-bedrijven zijn lid van LTO Nederland, het gaat om ongeveer 15 procent van het totaal aantal leden. 65 procent is melkveehouder, en 14 procent akkerbouwer. Agrarisch natuurbeheer is de meest voorkomende multifunctionele landbouwtak, met uitzondering van provincies Zeeland en Flevoland waar respectievelijk meer toerisme en recreatieondernemers en boerderijwinkels zijn aangesloten.

Reeën

Het groene is de intrinsieke waarde van de landbouw, benadrukte Monteny. 'Boeren vinden reeën die voorbij komen heel normaal. Maar dat heeft heel waarde. Medicijnen verstrekken kan op andere plekken ook. Groen is er vaak niet op die plekken. Daar moeten ondernemers zich meer bewust van zijn.'

Monteny bestrijdt dat boeren in de multifunctionele landbouw stappen omdat het niet goed gaat op het gangbare bedrijf. 'Er zit wel eens een bedrijf tussen dat een noodsprong maakt, maar dat is te verwaarlozen. Voor een multifunctionele landbouw moet je veel investeren, het gaat vaak om bedragen van 300.000 of 400.000 euro. De bank geeft hiervoor geen krediet als het met je bedrijf slecht gaat.'

Schouten zag veel passie bij de ondernemers in Barneveld, zei ze tenslotte. 'Jullie zijn veel meer dan boer en zorgondernemer. Ik vind het indrukwekkend hoeveel vrijwilliger jullie hebben, zestig in totaal . Hiermee worden jullie gedragen door de maatschappij.'