Van werkstress naar boerengeduld

We hebben net anderhalf uur over ecologische tuinderij De Weitens in Dommelen gelopen om wat zoetigheid te proeven van Wilma Verouden, als zij op de werkkleren van haar man Jack wijst. 'In dat kloffie ga je toch niet op de foto?' Hij reageert verbaasd. 'Waarom niet? Ik ben toch boer.'

Dat is wel eens anders geweest. Tientallen jaren werkte Jack Verouden (58) als landmeetkundige voor Shell. Twee jaar geleden hing hij zijn pak in de kast en ging hij met vervroegd pensioen.

Boerenbloed

Toch heeft Verouden het boerenbloed van geen vreemde. Zijn vader had een gemengd bedrijf, maar hij had geen interesse in een overname. De toenemende regelgeving ervoer hij als knellend en hij had niet veel op met dieren. Wel met planten. Als hij van zijn lange reizen thuiskwam, maakte hij zijn hoofd leeg door zijn handen uit de mouwen te steken in de boerensiertuin achter het huis in Dommelen.

Jarenlang werkte Verouden onder grote druk. 'Stress, aandeelhouders, winst maken. Het is hier heel ver weg', zegt hij, uitkijkend over de 5 hectare grond achter zijn woonhuis.

Handboek

Zo hard als de Brabander zich inzette voor het Nederlands-Britse miljoenenbedrijf, zo wijdt hij zich nu aan het bodemleven en de planten, de dieren en de mensen om hem heen. Naast hem op tafel ligt zijn Bijbel: Handboek ecologisch tuinieren van VELT, een ecologische moestuinvereniging in België, waarvan de leer zich snel in Nederland verspreidt.

Naast de VELT-encyclopedie gebruikt Verouden het internet om kennis op te doen, volgt hij cursussen en bezoekt hij ZLTO-bijeenkomsten. Ook ontmoet hij gelijkgestemden die hem vooruithelpen. 'Ecologisch tuinieren kent twee basisprincipes: diversiteit en een gezonde bodem. Planten zijn gezond, als de bodem dat ook is.'

Lavagruis

De tuinder gebruikt gemalen lavagruis uit Duitsland. 'Dat bevat alle mineralen die een bodem nodig heeft. Strooi je dat op het land, dan ben je vijf jaar verzekerd van een gezonde bodem.' Het probleem van de traditionele landbouw is volgens hem dat ondernemers investeren in wat er hetzelfde jaar groeit. 'Dat is funest voor de bodem.'

Verouden is ervan overtuigd dat je met ecologisch tuinieren je brood kunt verdienen. 'Maar je moet er wel in willen investeren en veel geduld hebben.'

Natuurlijke vijanden

De zes groentevelden zijn verdeeld in groentesoorten met dezelfde natuurlijke vijanden. De plantafstand is ruim. Daarnaast combineert de ondernemer gewassen die elkaar versterken. 'Tussen de koolplanten groeien dropplanten, waar we heerlijke thee van zetten. Het koolwitje (vlinder) komt op de koolgeur af en legt eitjes onder aan de plant, maar wordt door de anijsgeur die de dropplant afgeeft gefopt.'

Het inzetten van natuurlijke vijanden zorgt volgens de tuinder voor gezonde en sterke planten. Hij wijst naar bloempotjes die omgekeerd aan enkele fruitbomen hangen. Met ijzerdraad heeft hij er bolletjes stro in vastgemaakt. 'Daar kruipen oorwormen in, die 's nachts de luizen opeten.' Het is niet zo dat Verouden helemaal geen gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Maar wat hij gebruikt, maakt hij zelf. Zoals rabarberextract tegen luizen.

In het midden van de groentevelden staat een bosje lindebomen. Ze geven nectar voor de bijen die nodig zijn voor de bestuiving. In de kleine kas worden plantjes vermeerderd of opgekweekt van zelfgewonnen zaad. Achter het hek dat om het perceel ligt, is een groenstrook aangelegd met 25 soorten struiken. 'Die houden konijnen en wilde zwijnen op afstand en bieden voedsel voor insecten.'

Verplaatsing N69

Een paar jaar geleden dreigde de provincie het echtpaar Verouden te onteigenen voor verplaatsing van de N69. Het traject liep precies over hun perceel. Na een lang traject vond het echtpaar samen met de provincie en de gemeente de oplossing in grondruil. ZLTO heeft hierin een belangrijke rol gespeeld.

'We zitten in verstedelijkt gebied. Dat brengt nadelen met zich mee, zoals drukte en herrie, maar ook voordelen. Er lopen talloze fiets- en wandelroutes langs de tuinderij naar het beekdal van de Keersop. Over bezoekers aan ons terras en de winkel voor de deur hebben we dan ook niet te klagen.' Wilma's Terras telt op drukke dagen wel vijftig bezoekers, die vanuit de siertuin en het nieuwe terras uitkijken over de tuinderij. Veel van de gerechten en drankjes die Wilma Verouden serveert, zijn gemaakt van producten uit eigen tuin, zoals soepen en verse fruitsappen.

De fruitboomgaard telt honderd appelbomen verdeeld over 22 soorten en vijftig peren- en pruimenbomen. Ook groeien er bessen, bramen en frambozen. Bezoekers kunnen er zelf fruit plukken.