Ecopoll heeft vierhonderd bijenvolken in huis

'Help, mijn man heeft een hobby', zegt Thea Schuurmans van Bijenteeltmuseum en Imkerij Ecopoll in Geffen. 'Zo is onze imkerij in 1998 begonnen. Maar net als Robert vind ik het heel leuk. Het is nu topdrukte met het van de bijenkasten afhalen van de volle honingbakken en het slingeren van de honing.'

Het bedrijf groeit als kool. 'Onze kennis ligt vooral op het gebied van bestuiving in de glastuinbouw. We houden in ons achterhoofd dat het inkomen van een teler afhankelijk is van de bestuiving. Daarom willen we alleen bijenvolken leveren die goed vliegen en zorgen we ervoor dat we volken achter de hand hebben, mocht er iets misgaan. We willen een vertrouwd adres zijn voor telers.'

Natuurlijke bestuiving

In 2007 heeft het bedrijf de naam Ecopoll gekregen, van Eco (natuurlijk) en Pollination (bestuiving). Het heeft nu zo'n vierhonderd bijenvolken, elk bestaand uit zo'n 60.000 bijen, op twintig bijenstanden met maximaal twintig kasten verspreid over Noord-Brabant. De klanten zitten verspreid over heel Zuid-Nederland. Na de bestuiving haalt Ecopoll de volken weer op, zodat ze kunnen groeien tot ze weer een volle kast bezetten en inzetbaar zijn voor de najaarsbestuiving.

Naast de bestuiving verwerkt Ecopoll de honing die de bijen produceren. 'Door verschillende maatregelen hebben we nauwelijks last van wintersterfte', legt Schuurmans uit. 'Om de varroamijt tegen te gaan, gebruiken we organische zuren die van nature ook al in bijenvolken voorkomen. Verder is het mogelijk dat er na het popstadium bacteriën en virussen in de raten achterblijven. Daarom vernieuwen wij jaarlijks alle raten met bijenwas die we zelf verwerken op onze kunstraatmachine.'

Stearine

Op de machine verwerkt Ecopoll ook de bijenwas voor andere imkers. Dat heeft ook te maken met een grote hoeveelheid bijenwas die in het verleden in omloop is geweest waaraan onder andere stearine was toegevoegd, een stof waarvan de bijenlarven doodgaan. 'We verwerken was vanaf een gewicht van 15 kilo. Indien gewenst, kan de imker erop wachten.'

In 2013 heeft het bedrijf een nieuw pand geopend in de vorm van een bijenraat. Daarin zit het bijenmuseum, waarvan de basis bestaat uit drie collecties van bijenmusea elders in Nederland die niet meer bestaan. De imkers geven onder andere rondleidingen in het museum. In het pand is ook een deel van de moderne imkerij ondergebracht, zoals een slingerruimte om de honing te winnen. Daarnaast kunnen ruimtes worden gebruikt voor lezingen, workshops en opleidingen.

In de winkel verkoopt Ecopoll bijenproducten zoals honing en was, maar ook medicinale producten als propolis en koninginnengelei. 'Met bijen heb je altijd een apotheek bij de hand.'

Beroepsvereniging

Ecopoll is aangesloten bij de Beroepsvereniging Nederlandse Imkers (BVNI), waarvan de leden regelmatig contact met elkaar hebben. 'Die vereniging is er niet voor niets', vindt Schuurmans. 'Samen kunnen we een vuist maken voor de instandhouding van de bijenpopulatie. Iedereen heeft de mond vol van gif in de landbouw, maar er zijn ook andere bedreigingen voor de honingbij. Daarbij kun je denken aan de afname van de biodiversiteit en het gebruik van gif in particuliere tuinen.'

Daarnaast spelen er andere zaken. Bijen krijgen suikerwater als voeding om te compenseren voor de honing die de imker wegneemt. 'Een paar jaar geleden zijn 130 van onze volken doodgegaan door verkeerd voer. Dat is een bedrijfsrisico, waarmee je als beroepsimker moet kunnen omgaan.'

Sjoemelhoning

Een ander probleem is 'sjoemelhoning', honing aangelengd met bijvoorbeeld suikerstroop. 'Zulke producten maken de markt kapot', vindt Schuurmans. 'Als je bedenkt wat je allemaal nodig hebt om honing te maken, zoals een honingslinger van roestvrij staal, en de tijd die je eraan kwijt bent, dan is de kostprijs van een potje honing minstens 6 euro.'

Ecopoll werkt vooral met buckfastbijen. De ondernemers hebben ook een zorgimkerij, die hun zoon runt en waar onder anderen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werken. Die verzorgen de bijen en gaan soms mee om de bijen bij telers uit te zetten.

Het echtpaar Schuurmans gaat naar markten en beurzen in Europa en Ecopoll ontvangt veel buitenlandse groepen uit België, Denemarken, Servië, Duitsland en Oostenrijk. 'De bijenteelt levert een grote bijdrage aan de plantaardige voedselproductie in Nederland, waarvan de economische waarde wereldwijd op de tweede plaats staat na rundvee. Daar mogen we best trots op zijn.'

Aardbeienplanten

De aardbeienkwekerij van Albert Vermeulen in Den Hout meet 13 hectare kas op vier locaties. Al twaalf jaar zorgen bijen van Ecopoll in Geffen voor de bestuiving van de aardbeienplanten. 'Ik gebruik de bijen altijd in combinatie met hommels die ik bij een andere leverancier betrek', legt Vermeulen uit.

'Ik vraag Ecopoll meestal in de eerste week van maart om vier bijenvolken aan te leveren en in het najaar nog eens twee volken. Robert Schuurmans komt altijd één of twee keer kijken hoe het gaat en als er een keer een minder volk tussen zit, wisselt hij dat om voor een ander. Als de hoofdbloei voorbij is, komen ze de volken weer halen. Dat is heel gemakkelijk. De bijen vliegen 's avonds allemaal terug naar hun kast', vertelt de kweker.

Diepgang

'Ecopoll denkt goed mee en vaktechnisch heeft het bedrijf behoorlijk wat diepgang. De imkerij heeft ook goede contacten met Wageningen University & Research, waarmee ze bijvoorbeeld onderzoek doen naar het vlieggedrag van bijen en naar schimmelbestrijding.'