Melkveehouder blij met hogere fosfaatreferentie na voerproef

Reportage Limburg Dick van Doorn 29 mei 2018 om 13:35uur

Thieu Bongers (53), melkveehouder in Kelpen-Oler, was bestuurlijk heel actief. Hij had geluk dat hij precies op het juiste moment meedeed met een voerproef van Agrifirm, waardoor hij nu een hogere fosfaatreferentie heeft.

Melkveehouder+blij+met+hogere+fosfaatreferentie+na+voerproef

Maatschap Bongers-Teeuwen uit Kelpen-Oler is gelegen in Leudal. Thieu Bongers ging in maatschap met zijn ouders, direct nadat hij van de HAS in Den Bosch af kwam. In 1996 nam Bongers het bedrijf helemaal over. Ze hadden op dat moment zeventig melkkoeien en 40 hectare grond in eigendom. Naast het melkvee hadden ze ook wat akkerbouw. Ze teelden mais, sperziebonen en schorseneren in vruchtwisseling met gras.

Bongers: ‘Ook wisselen we nog steeds onze grond uit met andere akkerbouwers. Er zitten hier bloembollentelers en akkerbouwers naast de melkveebedrijven.’

Bedrijfsuitbreiding

Samen met zijn vrouw Karin besloot Bongers in 2011 om uit te breiden. ‘De oude ligboxenstal uit 1978 werd te klein en de inrichting van de stal was verouderd. We bouwden een nieuwe ligboxenstal voor 120 stuks melkvee.’ Deze stal werd gebouwd met IDS-subsidie en er staan twee DeLaval-melkrobots met celgetal- en activiteitenmeting (tochtigheidsmeting). Met een beweidingspoort kunnen de koeien naar de weide.

Ik wil de komende jaren gemakkelijker werken en investeer daarom vooral in efficiëntie

Thieu Bongers, melkveehouder in Kelpen-Oler

In 2016, voor de invoering van de fosfaatrechten, had Bongers tot maximaal 130 melkkoeien en een totale melkproductie van 1,2 miljoen kilo. Op de referentiedatum 2 juli 2015 had hij 116 melkkoeien en 102 stuks jongvee. ‘Ik heb enorm geluk gehad dat ik in die tijd meedeed met een voerproef van Agrifirm. Daardoor heb ik nu een hogere fosfaatreferentie per koe.’

Peilgestuurde drainage bevalt goed. © Dick van Doorn

Voerproef Agrifirm

Bij de voerproef van Agrifirm kregen de melkkoeien veel meer ‘rustiger’ krachtvoer. In totaal kreeg iedere melkkoe tot maximaal 16 kilo krachtvoer per dag, aan het begin van de lactatieperiode. Daardoor steeg de melkproductie met 1.000 kilo per koe per jaar; het rollend jaargemiddelde steeg van 9.000 naar ruim 10.000 kilo per koe.

Bongers: ‘Bij 10.125 kilo melkproductie heb je een fosfaatreferentie van 47,1 kilo fosfaat per koe. Een hogere fosfaatreferentie dan wanneer ik niet aan de voerproef had meegedaan.’ Bongers kreeg er daardoor 2,8 kilo fosfaat per koe bij, wat zo’n 60.000 euro in totaal had gekost als hij het erbij had moeten kopen.

8,3 procent korting inleveren

Maar volgens Bongers heeft iedere melkveehouder pijn moeten lijden. ‘Omdat ik met 25.000 kilo melk per hectare behoorlijk intensief ben, moet ik ook 8,3 procent korting inleveren op mijn fosfaatreferentie. Door minder jongvee te houden, kan ik nu 115 melkkoeien aanhouden.’

De vader van Bongers was erg gecharmeerd van roodbontmelkvee en had 100 procent MRIJ-melkvee. Bongers: ‘Bijzonder is dat hier in Midden-Limburg melkveehouders van oudsher meestal roodbont melkvee hadden en in Zuid-Limburg zwartbont.’

De koefamilies van alle dieren bij Bongers zijn bekend, de oudste familie is al vanaf 1932 op het bedrijf aanwezig. In de jaren tachtig ging de Limburgse melkveehouder samen met zijn vader voorzichtig Red Holstein infokken. ‘Zowel mijn vader als ik vonden die Holsteins wel erg smal, dus we bleven wel op de conditie letten.’

StierAdviesProgramma

Om een goed evenwicht te bewaren, doet de familie Bongers al sinds de jaren tachtig mee aan het StierAdviesProgramma (SAP) van CRV. Dat bevalt goed. Sinds begin 2017 neemt Bongers van alle vaarskalfjes haarmonsters af voor een DNA-test op alle eigenschappen van het kalf.

‘Op deze manier ga je alleen verder met de betere vaarskalfjes en gebruik je de beste dieren voor de fokkerij. Het SAP houdt daarbij ook rekening met de eventueel ‘gewijzigde’ genetische eigenschappen van het dier, na de DNA-test. Op het ondereind worden steeds meer Belgisch witblauwe stieren gebruikt.’

Door DNA-afname krijg je betrouwbaardere fokwaarden. © Dick van Doorn

Belangengroep

Voordat Bongers werd gekozen in het voormalige Waterschap Peel en Maasvallei, had hij zich al verenigd in een belangengroep die ook samenwerkt met LLTB. ‘Deze groep kwam op voor de belangen van de agrariërs die met hun boerderij of gronden langs de Tungelroysebeek liggen, die zou worden heringericht.’

Door goed overleg met alle partijen kon door middel van kavelruil, grondverbetering door ophoging en peilgestuurde drainage een win-winsituatie ontstaan voor zowel landbouw als natuur.

Waterschap Peel en Maasvallei

In 2008 werd Bongers gekozen voor het Waterschap Peel en Maasvallei. Ondanks de genomen maatregelen ontstond in 2016 natschade door wateroverlast. Er wordt nu intensiever gemaaid.

Door de fusie van het waterschap tot Waterschap Limburg in 2017, raakte Bongers zijn zetel kwijt. Momenteel investeert de melkveehouder vooral in automatisering en efficiëntie. ‘Ik wil de komende jaren gemakkelijker werken en heb helaas geen opvolger. Onze zoon studeert scheikunde aan de TU in Eindhoven.’

‘Combi raad en bedrijf is uitdagend’
In 2014 werd Bongers gevraagd voor de CDA-kieslijst voor de gemeenteraad van Leudal. ‘Dankzij de vele voorkeurstemmen werd ik in de raad gekozen, vanaf de tiende plaats op de kieslijst. Dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht.’
In die tijd leerde hij veel over de politiek. Het CDA zat in de coalitie, samen met een lokale partij uit Leudal. Na twee jaar belandde het CDA in de oppositie. ‘Het eerste wat de nieuwe lokale coalitie besloot, was het aanpassen van de geurnormen’, aldus Bongers. Ook het bestemmingsplan buitengebied was een belangrijk onderwerp.
Vanwege tijdsdruk was het best uitdagend om het raadswerk te combineren met het melkveebedrijf. Daarom komt de jonge agrariër John Nouwen voor het CDA in de net verkozen raad, in plaats van Bongers zelf.
‘Komende periode gaat het onder meer over een mestverwerkingsinstallatie voor een groep varkenshouders op een bedrijventerrein, ik ben benieuwd hoe dat gaat uitpakken. In de commissie over het fysieke domein blijf ik het CDA ondersteunen.’