Boeren bij Bargerveen willen droge voeten

Grootste angst bij boeren in Nieuw-Schoonebeek is dat de grondwaterstand door de aanleg van een meer zo hoog wordt, dat zij met veel te natte grond te maken krijgen. Projectleider Bert van Guldener van provinciale uitvoeringsorganisatie Prolander probeert dat gevoel weg te nemen. 'Wij mogen de positie van de aanliggende grondeigenaren niet verslechteren', benadrukt hij.

Oud-LTO Noord-afdelingsvoorzitter Jan Horring, tevens lid van de bestuurscommissie, is er zeker van dat het goed komt. 'Er ligt een verplichting dat de inrichting aan alle eisen moet voldoen. Dat betekent dat de ontwikkelingen niet nadelig voor de boeren en voor het dorp mogen zijn.'

De hydrologische bufferzones ten noorden, westen en zuiden van het Bargerveen moeten er komen, omdat het natuurgebied langzaam maar zeker leegloopt. De zones bij Weiteveen en Zwartemeer zijn minder ingewikkeld dan die aan de zuidkant. Daar gaat het om 220 hectare met een breedte van 500 meter, grond die inmiddels al is verkregen.

Generaties lang

De onzekerheid van de agrariërs aan de aangrenzende Europaweg over de gevolgen voor hun bedrijven van het project is niet zo vreemd; menig bedrijf zit er al generaties lang. 'Zolang als ik leef, en ik word straks zeventig jaar, maar áls de plannen doorgaan, dan verzuipen we', blaast akkerbouwer Geert Ahlers stoom af.

'Er wordt iedere keer alleen maar gesproken over de veehouderij, maar er zitten hier ook akkerbouwers hoor.' Akkerbouwgewassen zijn extra kwetsbaar voor vernatting, wil hij maar zeggen.

Raad van State

Voor Johan en Paula Platzer, die hun melkveehouderij tegen de Duitse grens aan hebben, zijn de verhalen over de aanleg van een meer niet echt opbeurend. Om voor zijn belangen op te komen, stond Johan Platzer de afgelopen jaren al drie keer voor de rechter, tweemaal zelfs tot aan de Raad van State. Een paar jaar terug maakte hij ook nog deel uit van een klankbordgroep, maar hij heeft het gevoel dat de leden daarvan hem te kritisch vinden.

Het bedrijf van de familie Platzer vindt zijn oorsprong in de negentiende eeuw, telt 60 melkkoeien en 35 stuks jongvee. Achter de boerderij en verspreid over andere percelen bezit Platzer 22 hectare eigen grond en 20 hectare grond in pacht.

'Zonder bufferzone kunnen we hier heel erg leuk boeren. Er zijn nu twee bedrijven uit de bufferzone verplaatst en er worden er nog twee verplaatst. We zouden eigen grond bij ons huis kunnen krijgen, maar dat wordt niets als ze van de buffer een meer maken. Met zo'n grotere waterberging wordt onze grond veel te nat', vreest de melkveehouder.

Hydrologische berekeningen

Van Guldener ziet het zover niet komen. Het nieuwe plan voor een meer in plaats van een moerassig gebied is volgens hem alleen maar gunstig. 'Uit nieuwe hydrologische berekeningen blijkt dat het aanleggen van een groter percentage open water het meest positieve effect heeft op de grondwaterstand. Een natte bufferzone biedt onvoldoende garantie om de grondwaterstand op het juiste peil te houden.'

De projectleider wijst als voorbeeld op de noordelijke zone bij Zwartemeer. 'Daar hebben we een permanente watersituatie gecreëerd met een maximale diepte van 2,5 meter. Die diepte is nodig om voldoende tegendruk te kunnen geven om het waterpeil op de juiste hoogte te houden. Daardoor lekt er geen grondwater weg', bezweert hij.

Angst wegnemen

Platzer merkt nu dat de beleidsbepalers angst bij de boerenbevolking van Nieuw-Schoonebeek willen wegnemen. Hij heeft 2,5 hectare in het Bargerveen zelf liggen en dat moet hij wettelijk gezien sowieso inleveren. Met nog 2 hectare voor de bufferzone moet daar wel wat voor terugkomen, vindt hij.

'2,5 hectare is nog puur hoogveen. Dit wordt in ruilplannen aangemerkt als een minder goede kwaliteit landbouwgrond. Hoogveen is waar het om draait in het Bargerveen. Dat mag van mij dan in het ruilplan ook wel zo worden gewaardeerd.'

Dorpsraad

De Dorpsraad Nieuw-Schoonebeek trekt samen met de boeren op om een zo gunstig mogelijk resultaat te behalen. 'Het grootste belang is dat de wateroverlast niet verder toeneemt', verklaart Annet van der Zwan. Zij zit namens de dorpsraad van begin af aan in de projectgroep.

'Wij willen net als de boeren voldoende zekerheden hebben. Verder willen we gebruikmaken van de ontwikkelingen door mogelijkheden voor recreatie en de landbouw te creëren. We trekken graag samen op. Er zijn voor boeren ook andere mogelijkheden in het gebied.'

Inwoners wegjagen

De Dorpsraad Nieuw-Schoonebeek betreurt het wel dat meerdere boerenbedrijven worden verplaatst. 'We hebben eerst geprobeerd de plannen tegen te houden, want ze jagen wel onze inwoners weg. Maar nu zijn we zover dat we er maar het beste van moeten maken.'

Weg gaan Johan en Paula Platzer in principe niet. Nadat Johan Platzer in 2009 Paula ontmoette, hebben zij zich een jaar later opgegeven voor bedrijfsverplaatsing. Toen dit niet tot de mogelijkheden bleek te behoren, hebben zij zich vol gericht op hun toekomst aan de Europaweg.

Defensieve positie

'Wij zitten wel in een bankschroef, want vergeet niet dat aan de andere kant het Schoonebeekerdiep ligt waar ook al natuurontwikkelingen voor waren bedacht. Die zijn nu voorlopig afgeblazen.' Johan Platzer zucht nog eens diep. 'Wij staan best open voor suggesties, alleen vind ik dat ze ons in een defensieve positie dwingen.'