ZLTO-directeur: scherp en kritisch blijven op onszelf

Elies Lemkes-Straver begon precies zes jaar geleden als algemeen directeur bij ZLTO. Zij trof destijds een 'warme' vereniging aan met loyale en betrokken medewerkers, een sterke binding met haar en werkveld en een sociaal hart.

Een organisatie die graag naar buiten gekeerd wilde worden en nieuwe verbindingen wilde leggen. En die zich afvroeg hoe ze nog meer voor boeren en tuinders kon betekenen in een maatschappelijke omgeving die sterk aan het veranderen was en nog steeds is.

Waar liep de vereniging tegenaan?

'We kregen te maken met een nieuwe werkelijkheid, waarin een eigen ministerie en de productschappen sneuvelden, afstand tot de burger groeide en maatschappelijke druk ontstond op onze sector, gevoed door eisen die worden gesteld aan de voedselproductie op het gebied van duurzaamheid, gezondheid en circulariteit.'

Wat betekende dat voor de organisatie?

'Dat betekent voor ZLTO als belangenbehartiger dat je niet meer kunt volstaan om op je strepen te gaan staan. We moeten oplossingen bieden voor maatschappelijke vraagstukken.
'Dat alles moesten we realiseren binnen een ander financieel kader. Die opdracht kwam er onverwacht bij. Onze organisatie is daardoor van kleur verschoten, met behoud van onze basiswaarden.'

Hoe is dat aangepakt?

'We zijn onze kwaliteiten op het gebied van lobby, projectontwikkeling en -uitvoering en individueel advies veel meer gaan verbinden en zijn veel beter gaan luisteren naar de behoeften van onze leden en klanten. Onze relatiebeheerders zijn onze ogen en oren in het veld. We zijn steeds nauwer gaan samenwerken met de afdelingsbesturen.

'Nu de modernisering van LTO Nederland een feit is, kan onze belangenbehartiging nog veel effectiever worden door de nabijheid tot het lid van de regionale LTO's te combineren met de nabijheid tot Den Haag en Brussel van LTO Nederland.'

Wat was uw rol in dit proces?

'Het was mijn expliciete opdracht om in dit kader verbinding te leggen met andere sectoren, bijvoorbeeld hightech, design en chemie. En door veel meer contacten te leggen met de omgeving, zoals met niet-agrarische ondernemers, onderwijsinstellingen en bedrijven, maar ook met burgers.

'Enerzijds om ruimte te blijven houden om te kunnen boeren en anderzijds om innovatie en vernieuwing te stimuleren op het erf. Het is bovendien belangrijk om het echte verhaal over onze sector voortdurend voor het voetlicht te brengen en het ook door anderen te laten vertellen.'

Wat is er bereikt?

'We bereiken meer leden dan ooit en spelen, naast het collectieve belang, steeds meer in op individuele behoeften. We communiceren meer en beter met de omgeving. De afdelingen en de leden zelf spelen hierin een hoofdrol.

'We hebben nieuwe verbindingen gelegd, bijvoorbeeld met onderwijsinstellingen, ondernemersverenigingen, waterschappen en agribusinesspartijen. En we hebben zitting in publiek-private samenwerkingsverbanden.

'Daarnaast werken we samen in diverse innovatieprojecten op het gebied van water, bodem, gezondheid en korte ketens. Ook dragen we actief bij aan Dutch AgriFoodWeek en het AgriFoodTechPlatform.'

Wat hebben die nieuwe verbindingen opgeleverd?

'Ze bieden onze leden mogelijkheden om tot nieuwe verdienmogelijkheden te komen, te verduurzamen, ruimte te creëren voor productie en te innoveren. Recent hebben we de Proeftuin Precisielandbouw geopend met locaties in Zeeland en Noord- Brabant.'

Zes jaar lang schoof u aan de keukentafel bij leden.

'Veel ondernemers lopen met vragen rond, niet alleen over het hier en nu, maar ook over hun toekomst en hoe ze daarop kunnen inspelen. Wat ik te weten kwam gaf input voor onze lobby en nam ik mee terug naar kantoor.

'Daarop verbeterden we ook onze dienstverlening. We hebben instrumenten ontwikkeld waarvan onze leden en klanten direct profijt hebben in hun bedrijfsvoering. 'Er zijn nog veel meer mogelijkheden. We moeten scherp blijven op onszelf en de meerwaarde van onze leden.'

Welke ervaring is u het meest bijgebleven.

'Het meelopen op een melkveebedrijf en de ledenfestivals. Maar ook de calamiteiten die we hebben gehad. De ijsstorm in Zuidoost-Brabant bijvoorbeeld, waarbij honderden leden voor miljoenen euro's schade leden aan hun bedrijfsgebouwen die de meesten niet vergoed kregen van hun verzekering. En onze ervaring in het Provinciehuis met het besluit om de Brabantse veehouderij strengere milieuregels op te leggen.'

Hoe ziet u de toekomst voor de jongere generatie boeren en tuinders?

'Die zie ik positief in. Ik zie jonge boeren die openstaan voor innovatie, trots zijn en zoeken naar verbinding met en waardering door de samenleving. Ze maken bijvoorbeeld handig gebruik van sociale media om te laten zien waar ze mee bezig zijn.

'Het Jongerenprogramma van ZLTO, BAJK en ZAJK helpt hen vooruit, net als de innovatievouchers, waarmee we boeren helpen om hun ideeën te verwezenlijken.'

Betekent uw vertrek ook een afscheid van de sector?

'Absoluut niet! Dan zou ik geen lector 'Duurzaam produceren' worden bij de HAS. Duurzaam produceren begint op het erf. In mijn nieuwe rol zal ik verbindingen blijven leggen. Ik denk dat ik al snel weer bij ZLTO zal aankloppen om samen te werken.'