Veel belangstelling voor compostproef

Zo'n veertig boeren uit de regio bezochten onlangs de kijkmiddag op de proeflocatie bij het bedrijf van Jos Verstraten in Westerbeek. Daar gaven studenten milieukunde Luuk Coopmans en Cas Wilting van HAS Hogeschool een presentatie over het composteren van restmaterialen.

De warme damp komt van de composthopen af, als Lucas Verstraten, de zoon van Jos, achter het stuur van de loader kruipt en demonstreert hoe de hopen moeten worden gekeerd. 'Door de bacteriële werking is de temperatuur in de hopen zo'n 65 graden', vertelt Wilting. 'Bij het keren van de composthopen daalt deze temperatuur even naar zo'n 35 graden, maar daarna stijgt de temperatuurmeter weer naar de oude waarden.'

Samenstelling

Volgens Wilting is de samenstelling van de composthopen in de proef niet helemaal ideaal. 'Met een voermengwagen hebben we de compost gemengd. We hadden graag iets meer houtsnippers verwerkt in de compost, maar het hout dat we binnenkregen, was niet goed bruikbaar om te composteren. Daarom is het koolstofgehalte in de composthopen nu eigenlijk iets te laag. Dat verklaart deels ook de hoge temperatuur in de hopen.'

Samen met Coopmans vertelt Wilting de aanwezigen over hun bevindingen rond de compostproef tot dusver. 'De proef is redelijk eenvoudig opgezet, zodat iedereen het thuis ook kan gaan doen. We hebben vier hopen gemaakt. Bij enkele daarvan hebben we extra bacteriën toegevoegd en worteldoek gebruikt om te kijken wat voor effecten dat teweegbrengt', legt hij uit.

'Daarnaast hebben we een aparte hoop compost ingekuild en hierbij een aantal ingrediënten toegevoegd om Bokashi-compost te creëren. Bij de eindrapportage in januari kunnen we meer zeggen over de kwaliteit van de compost.'

Kiemkracht

Een belangrijke parameter voor de compostkwaliteit is volgens Coopmans de kiemkracht van onkruidzaden. 'Omdat we bij deze proef met bermmaaisel, bladafval en slootveegsel werken, is het aannemelijk dat verschillende onkruidzaden aanwezig zijn in het afvalproduct. Bij verschillende bedrijfsbezoeken spraken ondernemers dan ook hun zorgen uit over de kiemkracht van onkruidzaden', zegt de student.

'Om per composteertechniek de afname van kiembare zaden aan te kunnen tonen, hebben we een nulmeting gehouden in de kas van HAS Hogeschool. Daarbij hebben we een proef uitgevoerd met tuinkerszaden om naast de onkruidkieming een beeld te krijgen van de fytotoxiciteit bij planten. Deze fytotoxiciteit geeft het toxisch/schadelijk effect aan op de groei van planten.'

Positief

Die proef is positief verlopen. 'De tuinkerszaden zijn zonder problemen ontkiemd. Daarnaast begonnen enkele grassprietjes te groeien. Om uit te sluiten dat er zware metalen in de compost voorkomen, zal een externe partij deze in een later stadium controleren.'

Doel van het project 'Coöperatief Composteren in Agro As de Peel' is de bodem met behulp van het toedienen van organische reststromen toekomstbestendig te maken. Door het gebruik van compost als bodemverbeteraar zal op lange termijn het organischestofgehalte van de bodem toenemen. Een hoger organischestofgehalte zorgt onder meer voor een stabielere oogst en minder uitspoeling van nutriënten.

Schrale zandgronden

Jos Verstraten is positief over de proef. 'Deze regio bestaat voor een deel uit schrale zandgronden. De mogelijkheden om te bemesten worden beperkter. Het verzamelen en composteren van alle organische stromen gaat voor de gehele sector niet zo'n groot verschil maken. Maar het kan op lokaal niveau wel een belangrijke bijdrage leveren om het milieu te verbeteren.'

Voor wat betreft het Coöperatief Composteren ziet Verstraten nog wat beren op de weg door de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet. 'Daarin staan regels over de voorwaarden waaraan reststromen moeten voldoen om vervoerd te mogen worden. Maar het feit dat je op een simpele manier als boer zelf kunt composteren, biedt volop kansen.'