'Gezond oud worden is groeimarkt voor zuivel'

De tijd dat zuivelbedrijven melk ophaalden en er louter kaas en boter van maakten, ligt al lang achter ons. Een restproduct als wei is inmiddels minstens zo waardevol als de kaas waar het bij vrijkomt. Zo ook voor Fonterra die naar eigen zeggen de nummer 1 is op het gebied van zuivelingrediënten. Producten die de consument nauwelijks kent in directe zin, maar die vooral in sportdranken, kindervoeding en medische toepassingen worden verwerkt.

Pas je je niet aan aan de vraag, dan ben je out of business

Thijs Bosch, salesdirector Europe bij Fonterra

Gezondheidsproducten zoals bijvoorbeeld tegen darmproblemen zijn een belangrijke markt. Net als het medische terrein waarin volop nieuw onderzoek loopt. Gekeken wordt onder andere naar wat voor rol zuivelingrediënten kunnen vormen in oplossingen voor aandoeningen als diabetes, longkwalen en beroertes. Salesdirector Thijs Bosch van Fonterra voorspelt een grote vraaggroei de komende jaren.

Op welke markten richt Fonterra zich vooral met de zuivelingrediënten?

'Het gaat om sportvoeding en producten die horen bij een actieve lifestyle zoals gezonde snacks. We zijn een grote leverancier van ingrediënten voor kindervoeding, maar ook voeding om te herstellen na behandelingen voor ernstige aandoeningen en ziekten.

'Veelal is extra hoogwaardig eiwit vereist en dat wordt uit zuivel gewonnen. Onze producten gaan naar zowel multinationals als naar kleinere start-ups die het verwerken in directe consumentenproducten.'

En die markt is groeiende?

'Inderdaad. De wereldbevolking wordt ouder en fitter. Mensen werken daar bewust aan. Ze willen gezond ouder worden.'

Die groei is wereldwijd?

'Dat klopt, maar vooral in de ontwikkelde gebieden als Japan, de VS en Europa zien we de vraag duidelijk aantrekken. In Europa is dat vooral het westen, maar vanuit Oost-Europa trekt de vraag ook zeker aan. Een land als Polen is daarvan een voorbeeld.'

Gaat het dan vooral om mensen van middelbare en oudere leeftijd?

'Nee, zeker niet alleen. Ook jonge mensen consumeren meer en vaker producten met eiwittoevoeging gericht op gezondheid en fitheid. Bij de iets oudere consument zien we dat mensen eerder, zo rond hun veertigste of vijftigste, bewust meer dit type product zoeken om preventief aan een gezonde oude dag te werken.'

Hoe groot is en wordt die groei dan volgens u?

'Voor het gebied dat wij 'active lifestyle' noemen, verwacht ik de komende jaren in de westerse wereld 10 procent groei per jaar. De afgelopen jaren waren het vooral de sportschoolbezoekers en bodybuilders die deze producten afnemen, maar wij verwachten dat producten die verrijkt zijn met hoogwaardig eiwit, snel mainstream worden. Het type product verandert daarmee ook.'

Wat voor producten krijgen we dan?

'Nu nog verwerken veel van onze klanten onze producten tot een zak met 1 kilo aan poeder dat je met bijvoorbeeld water moet aanlengen. We zien een verschuiving naar gemaksproducten als houdbare drankjes, repen, ontbijtproducten en gezonde snacks.'

Wat betekent dat voor de fabriek in Heerenveen waar Fonterra wei verwerkt, afkomstig uit de aangrenzende kaasfabriek van A-ware?

'Fonterra heeft productielocaties over de hele wereld. Waar de vraag het grootst is, zal op termijn ook uitbreiding nodig zijn. De kans is reëel dat dat de komende jaren in Heerenveen het geval is. De locatie draait in ieder geval naar tevredenheid.'

Uw topman Theo Spierings waarschuwde onlangs voor nieuwkomers die de hele markt omver kunnen gooien, zoals Uber in de taxiwereld en Airbnb in het hotelwezen. Hoe kijkt u daartegenaan?

'Waar Spierings op doelt, is wat wij 'market disruption' noemen. Dat zien we ook in onze branche al gebeuren. Nieuwe partijen die zomaar opkomen en in no time een merk groot maken. Zij boren via sociale media een jonge doelgroep in een hoog tempo aan. Aan ons de uitdaging om deze spelers te voorzien in hun vraag om daarmee ons marktaandeel te laten groeien. Dat vraagt een andere manier van werken, want er worden andere eisen gesteld.'

Wat voor andere eisen?

'Deze spelers vragen een totale oplossing van ons en kant-en-klare producten. Zij werken zelf niet met een deelproduct waar wij een onderdeel voor aanleveren, zoals het traditioneel in ons markt werkt. We moeten dit soort partijen een totaaloplossing bieden. Dat is uitdagend, maar onontkoombaar. Pas je je niet aan aan de vraag, dan ben je out of business.'

Betekent deze ontwikkeling en de sterk groeiende vraag ook dat Fonterra graag gescheiden melkstromen richting de zuivelfabriek ziet komen?

'Dat is interessant, maar vaak niet realistisch. In Nieuw-Zeeland werken we deels wel zo, in Europa niet. Onze producten hier komen uit de locatie Heerenveen in samenwerking met A-ware. Wij hebben voor bepaalde producten wel behoefte aan bijvoorbeeld een laag bacterieniveau of aan biologische producten.

'De verwerking van de melk richting kaas en daarna onder andere tot weiconcentraten die wij verhandelen, gaat op grote schaal. Verklein je die schaal, dan verlies je weer kostenvoordeel. Dat betekent niet dat we niet meedenken en kijken hoe we onze producten het beste aangeleverd krijgen uit de kaasfabriek.'

Gaat Fonterra A-ware vragen om boeren bepaalde eisen op te leggen, bijvoorbeeld over veevoer?

'Nee, zover gaan wij daarin niet. Dat is echt aan A-ware om dat met haar melkveehouders te besluiten.'