Eko-boerderij De Eerste gaat voor variatie

Eko-boerderij De Eerste in Marknesse onderscheidt zich door haar grote diversiteit. De bio-onderneming omvat een veehouderij waar de melkproductie voor een kaasmakerij wordt ingezet, een tak met groenteteelt en een winkel met bezorgdienst. 'Een vers product met een eerlijke prijs vraagt om korte lijnen met de consument.'

'De consument die op het bedrijf rondloopt, is eigenlijk de beste controle over het product dat die zelf eet'. Zo omschrijft Gerrit Marsman junior het belang van de korte lijnen. 'Dat begint dichtbij huis, door de producten laagdrempelig aan te bieden.' Gerrit Marsman senior knikt en haakt in op de uitleg van zijn zoon. 'We moeten open en transparant communiceren. Dat is eenvoudiger in een kleine kring.'

Variatie

De overtuiging van vader en zoon is de grondslag voor de grote variatie binnen het bedrijf. De 65 melkkoeien vormen de basis, die worden op zo'n 35 hectare geweid. De zuivel wordt verwerkt tot kaas en yoghurt. De groenteteelt beslaat ruim 25 hectare. Er worden diverse gewassen verbouwd van verschillende sla- en koolsoorten tot winterpeen, aardappelen en prei. 'Onze plek op zandgrond is bij uitstek geschikt voor een grote diversiteit aan gewassen. We kunnen nu de markten jaarrond met verse producten bedienen door bloksgewijs te oogsten. Dat kan op klei niet.'

Melkvee

De onderneming in Marknesse richtte zich in 1987, toen Marsman senior en zijn toenmalige vrouw het overnamen, nog puur op melkvee. 'Wij stapten erin met twee doelstellingen', blikt hij terug. 'In de eerste plaats wilden we biologisch werken. Daarnaast wilden we meer dan een gezinsbedrijf zijn. Dat doel werd snel gehaald: we begonnen in het eerste jaar een kaasmakerij en er kwam een werknemer.'

In de loop der jaren is het bedrijf steeds diverser geworden. Drie vrouwen uit de buurt klopten aan met het plan om groente te verbouwen op een kwart hectare en de opbrengst in de winkel van De Eerste te verkopen. 'Daar stonden wij voor open. Inmiddels is de groenteteelt tot een volwassen tak uitgegroeid.'

Viermans maatschap

De eko-boerderij bestaat momenteel uit een viermans maatschap, waar ook Erik Ploer en Bertien van Oort deel van uitmaken. Er werkt een vaste groep van acht mensen, die in de piektijden oploopt tot 25.

Waar Gerrit Marsman senior zich vooral richt op het vee en landwerk, heeft zijn zoon de groentetak onder zijn hoede. 'Dat betekent dat ik zowel een meewerkende als een aansturende functie heb. Ik ben de helft van de tijd bezig met randzaken.'

Groothandel

Van de opbrengst gaat 90 procent via de groothandel de deur uit. 'Eigenlijk wordt iedere pallet wel besproken. Het voordeel van de biomarkt is dat het niet alleen om het geld gaat. Dat geldt ook voor de groothandelaars. Zij hebben affiniteit met dier, milieu, maar ook de mens. Daar horen faire prijzen voor de boer bij.'

Vanwege de schaal van de teelt is het lastig het winkelaandeel, de directe verkoop aan de consument, te vergroten. 'Voor onze afnemers is gelukkig bekend wat onze kostprijs, kwaliteit en hoeveelheid is. Aan de hand daarvan wordt een prijs gemaakt die, gemiddeld genomen, altijd redelijk is. Kijk, bloemkool wordt bij conventionele daghandel in tijden van overschot misschien voor slechts 35 cent per stuk afgenomen. Bij tekorten piekt die prijs soms wel tot 2,50 euro. Wij leveren nooit voor 35 cent, maar ook niet voor 2,50 euro.'

Direct aan consument

Streven blijft om direct aan de consument te leveren. Bij kaas en zuivel wordt zeventig procent van de producten via de winkel/bezorging en klanten als speciaalwinkels en markten verkocht. 'In één of twee stappen bij de consument', vertelt Gerrit Marsman senior. 'Al vrij snel ontdekten we dat niet heel Blokzijl onze kaas zou kopen. Daarom zijn we met de thuisbezorging begonnen. De plek is daarbij heel bepalend. Mochten we tegen een grotere stad hebben gelegen, dan neem je misschien genoegen met alleen de winkel. Door de bezorging in een straal van vijftig kilometer hebben we uiteindelijk ook onze winkel kunnen ontwikkelen. Het versterkt elkaar.'

Met een ingrijpende verbouwing wordt momenteel de kaasmakerij en -opslag in een nieuw gebouw gerealiseerd. De vrijkomende ruimte wordt benut voor optimalisatie van de winkel. Toekomstig doel is om te pogen de lijntjes naar de consument nog korter te maken.

Logische stap

Verdere diversificatie van het aanbod is een logische stap. Vader en zoon willen ook verder kijken dan de eigen erfpalen. Communicatie richting klant, maar ook richting collega's is daarbij belangrijk. 'De consument wil bio, daarvan zijn we overtuigd. Als landbouw moeten we daar open voor staan. Politiek en LTO moeten en zullen een keer overstag gaan.'