Niet heel Salland wil in tien jaar biologisch

Alleen al de aankondiging van een discussie over 'Heel Salland biologisch' zorgde voor de commotie. 'Natuurlijk hebben we gezocht naar een wat prikkelende titel om de mensen te raken', zegt Henk Aa. Hij is samen met Jan Overesch, Frans Willemsen en Harrie Kiekebosch lid van een groep die zich Alarmgroep Heel Salland Biologisch noemt.

Aa heeft een biologisch melkveebedrijf in Heino (de voormalige proefboerderij) en is eigenaar van huisdiergeneesmiddelen- en verzorgingsproductenbedrijf Beaphar. Overesch heeft een veelzijdig biologisch bedrijf in Raalte, Willemsen en Kiekebosch zijn geen boeren.

'Naar de mallemoeren'

In de aankondiging beschrijft de alarmgroep dat de huidige manier van landbouw bedrijven 'onze aarde naar de mallemoeren helpt'. De alarmgroep uit de wens dat zowel producenten als consumenten in Salland in tien jaar tijd totaal overstappen op biologisch.

De wens van de alarmgroep roept volop reacties op. In een mail aan leden en een reactie op nieuwssite Salland Centraal, geeft de LTO Noord-afdeling Salland aan dat de doelstelling 'Heel Salland biologisch in 10 jaar' niet realistisch en ook niet gewenst is.

'Wij vinden dat gangbare en biologische boeren elkaar kunnen versterken en dat je samen moet optrekken. Dat doen we ook in depraktijk', reageert LTO Noord-afdelingsbestuurder Hans Nieuwenhuis

Samenwerken

'Een voorbeeld is ons bodemproject in Schalkaar waarbij we op experimentele wijze zoeken naar maisteelt in combinatie met werken aan de kwaliteit van de bodem. We vergelijken daar onder meer gangbare en biologische teeltwijzen. Een goede en gezonde bodem is essentieel voor de toekomst', stelt Nieuwenhuis.

'Ook bij een project als Salland Boert en Eet Bewust gaan we uit van de kracht van samenwerking en diversiteit. Gangbare en biologische boeren trekken hier samen op', haalt Nieuwenhuis ook aan.

Tijdens discussie wijst ondernemer Aa op de veranderende samenleving. 'Burgers bemoeien zich meer met hun omgeving. Ze maken zich zorgen over hoe hun voedsel geproduceerd wordt, en zijn steeds kritischer is op chemische middelen.'

Onvolkomenheden landbouwsysteem

Hans van Grinsven, wetenschappelijk onderzoeker landbouw en milieu bij het Planbureau voor de Leefomgeving, wijst op de discussieavond op onvolkomenheden in het landbouwsysteem. 'Het rendement in de voedselketen is scheef. Boeren zijn afhankelijk geworden van grote spelers', vindt Van Grinsven.

'Het lukt het met de huidige manier van landbouw bedrijven vrijwel niet om een aantal milieu- en natuurdoelen te halen', vervolgt Van Grinsven. Hij vindt het niet logisch dat de Nederlandse melkveehouderij 10 procent van de Europese melkproductie voor haar rekening neemt op slechts 1 procent van het graslandareaal in de EU.

Volgens Van Grinsven helpt omschakelen naar biologische productie om voedsel te produceren op een manier die minder belastend is voor natuur en milieu. Als consumenten kiezen voor gezonder eten en minder vlees en er minder voedsel verspild wordt, is volgens hem omschakelen op biologisch voedsel mogelijk zonder dat er meer grond nodig is.

Van Grinsven vindt het trouwens geen goed idee om alleen in een begrensd gebied als Salland te kiezen voor volledig biologisch produceren en consumeren.

Ruimte houden

Wethouder Wout Wagemans van gemeente Raalte stelt dat er op het Sallandse platteland ruimte moet zijn voor zowel biologische als gangbare landbouw. Wel vindt hij dat er wat moet gebeuren om de leefbaarheid op het platteland te verbeteren, ook economisch gezien.

'Boeren zijn afhankelijk geworden van grote spelers en hebben moeite om bestaansrecht te houden. De landbouw moet in balans zijn met haar omgeving. Maar daarvoor hoef je niet per se biologisch te boeren', vindt Wagemans

In de hoek gezet

Dat alarmgroep Heel Salland Biologisch veel boeren heeft geraakt, blijkt ook uit het betoog van een groep boerinnen. Woordvoerder Maureen Fakkert uit Heeten maakt duidelijk dat ze zich als gangbare boer in de hoek gezet voelt.

'Dat is niet onze bedoeling', reageert Aa. 'We willen wel verandering, maar niet op een agressieve manier. Samen willen we naar een betere landbouw.'

Burgemeester Martijn Dadema van gemeente Raalte roept tijdens de bijeenkomst op om met elkaar in gesprek te blijven en als gangbare en biologische landbouw de dialoog aan te gaan.

Zijn oproep krijgt bijval uit de zaal. 'Met gangbare boeren en biologische boeren tegenover elkaar komen we niet verder', stelt Wilfried van Oldeniel uit Lettele. 'Respect voor elkaar is nodig, en ook ruimte geven aan diversiteit in de landbouw en het denken daarover.'

Lokaal en internationaal

'Ik vind het beter om voor ondernemers de ruimte te behouden om zich te richten op de markt die hen het beste past', stelt ook Nieuwenhuis. 'Neem nou mijn eigen bedrijf. Ik lever melk aan FrieslandCampina, die producten van die melk over bijna heel de wereld verkoopt. Daarnaast teel ik asperges voor de lokale markt; een nichemarkt die voor mijn bedrijf interessant is.

'Omschakelen naar biologische productie is niet de enige manier om te verduurzamen. Ook binnen de gangbare landbouw gebeurt veel op gebied van duurzaamheid', besluit de LTO Noord-bestuurder.