Deens hartenkeurmerk stimulans vrijloopkraamhok

Sinds mei verkopen Deense supermarkten varkensvlees met een keurmerk, dat een variant is op het Beter Leven-keurmerk. Dit is een nieuwe stap in het continue proces van welzijnsverbetering in de varkenshouderij, zegt directeur Nicolaj Nørgaard van de branchevereniginging Danske Svineproducenter.

Het welzijnskeurmerk dat in samenwerking met het Deense ministerie van Landbouw en Levensmiddelen, de Deense Dierenbescherming en de levensmiddelenbranche is opgesteld, maakt geen gebruik van sterren, maar van harten.

Transportafstand

Met het Deense hartenvlees verplichten de deelnemers zich tot het beperken van de transportafstanden. De maximaal toegestane transportafstand bedraagt acht uur. Het is het eenvoudigste voorschrift om aan te voldoen, alhoewel de varkens worden geslacht op Seeland, nabij de hoofdstad Kopenhagen, terwijl de meeste varkens in Denemarken op het westelijk gelegen schiereiland Jutland worden gehouden.

Net als het Nederlandse dierenwelzijnskeurmerk kent het label drie verschillende niveaus. De categorie drie harten betreft huisvesting van varkens in de buitenlucht, 'outdoor housing' en biologische houderij. De eerste twee categorieën komen overeen met de Nederlandse invulling wat betreft extra vierkante meters per dier boven op EU-regelgeving, maar couperen en castreren worden anders ingevuld.

Castratie

Deense biggen gehouden op basis van de hartencriteria, worden niet gecoupeerd. Castratie daarentegen is in tegenstelling tot het Beter Leven-keurmerk niet verboden. Als argument noemen de Denen het risico op smaakbederf. Pijnstillers zijn verplicht bij castratie, evenals in de eerste levensweek. Er wordt naarstig gezocht naar alternatieve behandelingen.

Vanaf twee harten geldt een minimale speenleeftijd van 28 dagen en mag een zeug niet langer dan twee dagen in het kraamhok worden gefixeerd.

2021

Denemarken legt de lat hoger dan Nederland wat betreft vrijloopkraamhokken. In 2021 moet minstens 10 procent van de Deense zeugenhouderij daarmee zijn toegerust.

Het hartenvleeskeurmerk vormt de eerste aanzet van de transitie naar vrijloopkraamhokken, die de hele sector op termijn moet maken. Wetende dat het sterftepercentage daardoor zal oplopen, zegt Nørgaard. Ook stijgen door deze aanscherping van de eisen de loonkosten, want het vrijloopkraamhok kost meer arbeidstijd.

Coupeerverbod

Nørgaard is ook kritisch over een sectoraal coupeerverbod. Danske Svineproducenter is van mening dat het middel erger kan zijn dan de kwaal. Met alleen extra stro is staartbijten niet te voorkomen. Dat het middel erger kan zijn dan de kwaal, is ook de reden dat de Deense varkenshouderij tot nu toe castratie niet verplicht heeft gesteld. Zelfs de biologische varkenshouderij heeft castratie niet afgeschaft.

In tegenstelling tot de Nederlandse aanpak van het Beter Leven-keurmerk spelen supermarkten geen leidende rol bij de ontwikkeling van de hartencriteria. Ook is er geen sprake van een fonds zoals in Duitsland bij Initiative Tierwohl waarmee de varkenshouder gegarandeerd is van een meerprijs, als hij in welzijnscriteria investeert. Een hart levert nu een meerprijs van 20 procent op.

Stijgende verkoopcijfers

Hoewel marketingchef Kirsten Vernon Kristiansen van het Deense ministerie van Landbouw en Levensmiddelen enthousiast is over de ontvangst van het keurmerk en de stijgende verkoopcijfers na een half jaar, relativeert Nørregaard de invloed ervan. 'Van onze vleesvarkensproductie gaat 85 procent de grens over. Deens varkensvlees met een dierenwelzijnslabel is een nichemarkt, net als 'outdoor housing'.'

Nørgaard zegt daarmee niet dat Danske Svineproducenter geen voorstander is van het hartenvlees. 'Weet je wie in 2016 het meest verdienden in de Deense varkenshouderij? Een biologisch bedrijf dat investeerde in een eigen marktconcept.' Hartenvlees dat in samenwerking met de Deense Dierenbescherming is ontwikkeld, versterkt het imago van de Deense varkenshouderij, benadrukt Kristiansen.

Zevenpuntenplan

De lancering van het hartenkeurmerk is onderdeel van het zevenpuntenplan dat het bedrijfsleven, de Dierenbescherming, dierenartsen en de overheid in 2014 hebben opgesteld. Naast verbetering van dierenwelzijn en diergezondheid beoogt dit plan meer keuzemogelijkheden en transparantie over herkomst en verwerking voor de Deense consument. De varkenshouderij is de eerste sector waarvoor dit puntenplan geldt.

Consumentenonderzoek toonde aan dat slechts 6 procent van de Denen varkensvlees koopt vanwege welzijnsaspecten. Smaak en bereidingsgemak blijken veel zwaarwegender keuzecriteria. Volgens het ministerie toont dit onderzoek juist daarom het belang van een duidelijk en herkenbaar en transparant keurmerk aan. Dankzij hartenvlees krijgt de consument meer kennis van de manier waarop Deense varkens worden gehouden.