'Vruchtbare Kringloop' versterkt bedrijven

'Het vergt iets meer onderlinge afstemming, maar de voordelen zijn er ook naar', stelt akkerbouwer Patrick de Wit. De voorwaarden in Wieringerwaard zijn gunstig. De grondsoort is gelijk, de perceelgroottes zijn vergelijkbaar, terwijl diverse percelen ook nog direct aan elkaar grenzen. 'Als we zouden willen, kunnen we beweiden op de grond van de buurman', zegt melkveehouder Jan Dijkshoorn.

In het project 'Vruchtbare Kringloop' bootsen deelnemers de situatie van het oorspronkelijke gemengde bedrijf na. Uit de samenwerking over de verschillende agrarische sectoren is veel winst te halen, is de gedachte. 'En dat komt uit', stelt Rob Dijkshoorn. 'Door te schuiven in het gebruik van de grond, kunnen we allebei iets ruimer boeren. Door goed te rouleren, lijdt de bodemvruchtbaarheid daar niet onder.'

Begeleiding pluspunt

Dat laatste is cruciaal. Daarom vinden de ondernemers de begeleiding door Wageningen University & Research, Agrifirm en Flynth een groot pluspunt. 'We kunnen bij hen onze vragen neerleggen. Zo monitoren we de bodemvruchtbaarheid met grondmonsters, maar Wageningen University & Research hanteert modellen die zicht bieden op de lange termijn. Wij rekenden dat zelf nooit zo ver door.'

Ook voor het project werkten Dijkshoorn en De Wit wel samen, zoals in de afzet van drijfmest. 'Toen we allebei iets wilden groeien, adviseerde Agrifirm ons om eens samen om de tafel te gaan', vertelt Jan Dijkshoorn. 'Vroeger verhuurden we ook wel land voor de tulpenteelt, maar daar zijn we mee gestopt. Nu is het grondgebruik volledig verdeeld over onze twee bedrijven.'

Derde gewas

Tom de Wit: 'Eigenlijk zijn we minder intensief gaan telen, omdat er nu vaker gras wordt ingezaaid. Het derde gewas, naast de hoofdtak van pootaardappelen en suikerbieten, was graan. Dat valt er nu tussenuit.' Daar zitten wettelijk nog wel wat haken en ogen aan, weet Patrick de Wit. 'We moeten echt een derde gewas hebben. Gras op naam van de buurman telt niet mee.'

De afwisseling tussen gras en pootgoed is goed sluitend te maken in het totale teeltplan. Soms bijna iets te strak, zo hebben de ondernemers tijdens de natte herfst ervaren. 'Het liefst zaaien we in september gras in', zegt Rob Dijkshoorn. 'Maar dan moeten de aardappelen al uit de grond zijn, terwijl die ons voorheen in oktober nog niet in de weg lagen. Daar moeten we dus scherper op letten', stelt Tom de Wit. Patrick de Wit vult aan: 'Ook vanwege Europese vergroeningseisen die bepaalde deadlines stellen.'

Afstemming

Logistiek en organisatorisch vergt dat wat afstemming, merkt Jan Dijkshoorn. 'We hebben een oneindige keuze in grasmengsels, waarbij we enkele rassen, zoals Italiaanse raaigras, op voorhand uitsluiten vanwege het negatieve effect op de ontwikkeling van aaltjes. Dat is funest voor de aardappelen, die De Wit op termijn weer wil poten.'

Patrick de Wit zegt nog zorgvuldiger op het landwerk te letten. 'We willen de ander niet met kapotgereden grond opschepen. Overigens bemoeien we ons verder zo min mogelijk met de bedrijfsvoering van de ander. Het is toch ieder zijn vak.'

Stikstofgehalte

Door klaver in te zaaien in het grasland, groeit het stikstofgehalte in de bodem. 'Daar profiteren we allebei van', zegt Jan Dijkshoorn. 'Het succes van deze gecombineerde aanpak valt of staat bij een efficiënt mineralengebruik. Daarmee besparen we flink op kunstmest en dat scheelt ons in de portemonnee. En ook het milieu is erbij gebaat.'

De samenwerking en contacten met andere ondernemers in de projectgroep zijn leerzaam. 'Door vergaande specialisatie zijn we geneigd ons te focussen op eigen specifieke teelten. De aanpak van een collega uit een andere sector kan verhelderend zijn,' zegt Tom de Wit.
'Eigenlijk grijpen we terug naar de tijd van de gemengde bedrijven en de kennis die ondernemers toen hadden. Alleen kunnen wij dat nu doen op een andere schaalgrootte en met de modernste techniek.'