Minimumprijs of belonen op duurzaamheid?

Column Algemeen Klaas Johan Osinga 20 okt 2017 om 13:00uur

Er zijn opvallende overeenkomsten en verschillen tussen de Nederlandse en Franse landbouwagenda. Beide werden op 11 oktober gepubliceerd. In Nederland in het regeerakkoord 'Vertrouwen in de toekomst' en in Frankrijk in een speech van president Emmanuel Macron. Beide spreken over het belang van een betere prijs voor boer en tuinder. Beide willen dat er beter wordt samengewerkt in de agrarische sector.

Minimumprijs+of+belonen+op+duurzaamheid%3F

'Ik moet zeggen waar het op staat', aldus Macron. 'Alles gaat op de schop.' Dat geldt ook voor de landbouw. Monsieur le Président zegt: 'Einde prijzenoorlog.' De bodem is bereikt. Volgens hem leeft een derde van de Franse boeren van minder dan 350 euro per maand.

En dan komt Macron met iets wat je in Den Haag niet gauw zult horen: een eerlijke prijs gebaseerd op de kostprijs van de boer. Winkelprijzen gaan omhoog. Dit wordt in de eerste helft van 2018 omgezet in wetgeving en mogelijk al meegenomen in contractonderhandelingen met de Franse retail voor 2018.

Minimumvoedselprijzen zijn in Nederland ooit afgeschaft onder druk van de mededinging. Wat zegt die dan over de Franse plannen? Macron praat over betere voorlichting. De Europese Commissie verwijst naar een lopende EU-raadpleging over oneerlijke handelspraktijken (maar daar is 'eerlijke prijs' geen onderdeel van).

Het Nederlandse regeerakkoord komt met iets anders: betaal boeren en tuinders voor bovenwettelijke eisen aan duurzaamheid en dierenwelzijn. Bereken de meerkosten van die duurzamere standaarden. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) moet er vervolgens op toezien dat die meerprijs wordt uitbetaald.

Maar Macron wil nog iets anders: een grondige herstructurering van de Franse landbouw binnen vijf jaar. Franse interbrancheorganisaties krijgen tot eind 2017 de tijd voor een transitieagenda voor een duurzame en toekomstbestendige agrarische sector. In 2022 moet de helft van de Franse productie biologisch, regionaal of anders gecertificeerd zijn. Macron stelt hiervoor de komende vijf jaar 5 miljard euro beschikbaar. Uiteindelijk is het doel: de markt betaalt. Dat lijkt warempel wel weer Nederlands. Alleen de route ernaartoe verschilt.

Alles komt straks samen in nieuw EU-landbouwbeleid. Het wordt interessant hoe de Europese mededinging het Franse en het Nederlandse beleid de komende tijd gaat beoordelen. Blijft het speelveld nog een beetje gelijk?